Đổi mới công tác dân vận chính quyền ở tỉnh Khánh Hòa trong tình hình mới

1. Quan điểm về công tác dân vận chính quyền ở tỉnh Khánh Hòa

Công tác dân vận chính quyền là một trong những hoạt động của công tác dân vận trong hệ thống chính trị, là toàn bộ các hoạt động của chính quyền các cấp, đội ngũ cán bộ, công chức trong bộ máy chính quyền nhằm thực hiện tốt các chủ trương, nghị quyết, chỉ thị của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước về công tác dân vận. Đồng thời, tuyên truyền vận động và tổ chức để toàn thể nhân dân và các lực lượng liên quan đoàn kết thống nhất, tạo nên sức mạnh to lớn của toàn dân tộc góp phần thực hiện thành công, thắng lợi mọi chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước và nghị quyết, mục tiêu phát triển các lĩnh vực ở địa phương giúp nâng cao đời sống vật chất, tinh thần của nhân dân.

Công tác dân vận chính quyền ở tỉnh Khánh Hòa là toàn bộ các hoạt động của chính quyền ở tỉnh Khánh Hòa từ cấp tỉnh đến cơ sở trong việc tuyên truyền, vận động, tổ chức, hướng dẫn, giúp đỡ toàn thể nhân dân trong tỉnh đoàn kết, hăng hái thực hiện thắng lợi đường lối, chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước nói chung, nghị quyết, chỉ thị, quy định của Đảng bộ và chính quyền các cấp trong tỉnh nói riêng nhằm góp phần nâng cao đời sống mọi mặt cho nhân dân, trong đó luôn lấy lợi ích của nhân dân lên trên hết và trước hết. Việc thực hiện công tác dân vận chính quyền ở tỉnh Khánh Hòa luôn hướng phục vụ nhân dân ngày càng tốt hơn, đáp ứng mọi yêu cầu nguyện vọng chính đáng, giải quyết những vấn đề mang lại lợi ích cho nhân dân.

Chủ thể tham gia công tác dân vận chính quyền ở tỉnh Khánh Hòa là các cơ quan chính quyền từ cấp tỉnh đến cơ sở như Hội đồng nhân dân, Ủy ban nhân dân, các cơ quan liên quan và đội ngũ cán bộ, công chức làm việc trong các cơ quan chính quyền các cấp. Công tác dân vận chính quyền ở tỉnh Khánh Hòa hướng tới đối tượng đó là toàn thể nhân dân trên địa bàn tỉnh, không được bỏ sót đối tượng nào, nhất là đồng bào dân tộc, đồng bào theo tôn giáo ở mọi nơi trên đất liền cũng như ngoài đảo và các tổ chức, lực lượng có liên quan.

Công tác dân vận chính quyền ở tỉnh Khánh Hòa hướng tới mục đích là vận động nhân dân trên địa bàn và các tổ chức, lực lượng có liên quan thực hiện các nghị quyết, chỉ thị, quyết định, chương trình, kế hoạch về phát triển kinh tế - xã hội, các lĩnh vực của đời sống xã hội. Đảm bảo an ninh trật tự, ổn định xã hội giúp bảo vệ nhân dân và nâng cao đời sống của nhân dân trong tỉnh; phát huy vai trò sức mạnh tổng hợp, tinh thần đoàn kết của nhân dân. Bên cạnh đó, tăng cường mối quan hệ gắn bó mật thiết giữa Đảng bộ, chính quyền với nhân dân, hướng tới xây dựng chính quyền phục vụ nhân dân, phải là chính quyền của nhân dân, do nhân dân và vì nhân dân.

Về nội dung: Để thực hiện tốt hơn công tác dân vận chính quyền ở tỉnh Khánh Hòa thì chính quyền các cấp phải bám sát vào việc xây dựng, tổ chức thực hiện chương trình, kế hoạch cụ thể triển khai chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước liên quan đến công tác dân vận chính quyền; thực hiện cải cách hành chính các cấp đảm bảo tính công khai, minh bạch, rõ ràng trong các chủ trương, chính sách, chương trình, kế hoạch, ngân sách, nguồn lực ở trong tỉnh; thực hiện công tác tiếp công dân, đối thoại trực tiếp, giải quyết khiếu nại, tố cáo, kiến nghị, những vấn đề mà nhân dân còn bức xúc; thực hiện trách nhiệm, đạo đức công vụ với tinh thần trách nhiệm cao, ý thức phục vụ nhân dân của đội ngũ cán bộ, công chức trong bộ máy chính quyền các cấp; phối hợp với Ban Dân vận, Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, các tổ chức chính trị - xã hội các cấp trong tham mưu và thực hiện công tác dân vận trên địa bàn tỉnh; trách nhiệm trong thực thi công vụ của người đứng đầu chính quyền địa phương trong việc triển khai thực hiện công tác dân vận chính quyền.

Công tác dân vận chính quyền ở tỉnh Khánh Hòa có vai trò rất quan trọng:

Một là, công tác dân vận chính quyền là một bộ phận quan trọng trong công tác dân vận của Đảng và của cả hệ thống chính trị. Những thành quả của công tác dân vận chính quyền góp phần thành công, thắng lợi trong công tác dân vận của Đảng bộ. Thực hiện tốt công tác dân vận chính quyền sẽ tạo niềm tin giữa nhân dân trong tỉnh với Đảng bộ, chính quyền của tỉnh.

Hai là, công tác dân vận chính quyền là nhân tố quan trọng để thực hiện tốt chức năng, nhiệm vụ của chính quyền các cấp. Muốn thực hiện tốt công tác dân vận chính quyền thì đòi hỏi các cơ quan phải bám sát vào chức năng, nhiệm vụ của mình để thực hiện tốt vai trò, trách nhiệm phục vụ nhân dân trên lĩnh vực đó. Mỗi cơ quan phải nêu cao tinh thần phục vụ nhân dân ngày càng tốt hơn, phải thay đổi nhận thức so với trước đây, không được quan liêu, cửa quyền gây phiền hà, khó dễ với nhân dân mà phải tinh thần phục vụ.

Ba là, công tác dân vận chính quyền có vai trò to lớn trong xây dựng chính quyền các cấp trong sạch, vững mạnh, hoạt động hiệu lực, hiệu quả, thật sự là chính quyền của nhân dân, do nhân dân, vì nhân dân.

Bốn là, công tác dân vận chính quyền góp phần xây dựng, củng cố quan hệ giữa chính quyền - nhân dân ngày càng tốt hơn. Đó cũng chính là minh chứng để xóa bỏ những nhận thức không đúng về mối quan hệ giữa chính quyền với nhân dân mà kẻ xấu, thế lực thù địch thường xuyên tạc. Chính quyền các cấp nhất là cấp cơ sở thường xuyên gặp gỡ, tiếp xúc với nhân dân để vừa giải quyết công việc cho nhân dân, vừa nắm bắt tâm tư, nguyện vọng của nhân dân để hiểu hơn về nhân dân, gần gũi, thân thiện và luôn yêu thương nhân dân, cùng nhân dân vượt qua những khó khăn và hưởng hạnh phúc sau nhân dân.

2. Thực trạng công tác dân vận chính quyền ở tỉnh Khánh Hòa

Về cơ sở chính trị và pháp lý

Nhận thức được tầm quan trọng của công tác dân vận chính quyền, tỉnh Khánh Hòa thực hiện tốt các chủ trương, nghị quyết, chỉ thị của Trung ương: Nghị quyết số 25-NQ/TW, ngày 03/6/2013 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng về tăng cường và đổi mới sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác dân vận trong tình hình mới; Chỉ thị số 16/CT-TTg, ngày 16/5/2016 về tăng cường và đổi mới công tác dân vận trong cơ quan hành chính nhà nước, chính quyền các cấp trong tình hình mới; Quyết định số 23-QĐ/TW, ngày 30/7/2021 của Bộ Chính trị ban hành Quy chế công tác dân vận của hệ thống chính trị; Kết luận số 114-KL/TW, ngày 14/7/2015 của Ban Bí thư Trung ương Đảng về nâng cao hiệu quả công tác dân vận của cơ quan nhà nước các cấp; Chỉ thị số 33/CT-TTg, ngày 26/11/2021 của Thủ tướng Chính phủ về tiếp tục tăng cường và đổi mới công tác dân vận của cơ quan hành chính nhà nước, chính quyền các cấp trong tình hình mới.

Căn cứ vào tình hình, điều kiện thực tế, Tỉnh ủy Khánh Hòa chủ động cụ thể hóa bằng việc ban hành Chương trình hành động số 18-CTr/TU, ngày 09/12/2013 về thực hiện Nghị quyết số 25-NQ/TW với 7 nhóm nhiệm vụ và giải pháp cụ thể, triển khai đến các cấp ủy, tổ chức đảng, chính quyền, Mặt trận Tổ quốc và các tổ chức chính trị - xã hội. Ban Thường vụ Tỉnh ủy ban hành Kế hoạch số 130-KH/TU, ngày 03/5/2019 về thực hiện Kết luận số 43-KL/TW; đồng thời, xây dựng kế hoạch quán triệt, cụ thể hóa, ban hành các văn bản lãnh đạo, chỉ đạo về công tác dân vận. Trên cơ sở đó, các cấp ủy, tổ chức đảng, chính quyền, Mặt trận Tổ quốc và các tổ chức chính trị - xã hội đã ban hành nhiều văn bản để cụ thể hóa quan điểm, chủ trương của Đảng về công tác dân vận theo tinh thần Nghị quyết số 25-NQ/TW và Chương trình hành động số 18-CTr/TU của Tỉnh ủy. Cùng với việc triển khai thực hiện Nghị quyết 25-NQ/TW, trước đó, Ban Thường vụ Tỉnh ủy đã ban hành Quyết định số 1058-QĐ/TU, ngày 24/8/2010 về Quy chế công tác dân vận trong hệ thống chính trị tỉnh (nay là Quyết định số 338-QĐ/TU, ngày 21/12/2021 của Ban Thường vụ Tỉnh ủy về ban hành Quy chế công tác dân vận của hệ thống chính trị tỉnh). Theo đó Tỉnh ủy Khánh Hòa chỉ đạo Ban cán sự đảng Ủy ban nhân dân tỉnh thực hiện tốt việc tổ chức triển khai, quán triệt Nghị quyết số 25-NQ/TW, Kết luận số 43-KL/TW sâu rộng đến các tầng lớp Nhân dân, nhằm phát huy quyền làm chủ thật sự, toàn diện, đồng bộ. Chỉ đạo thực hiện tốt Quy chế phối hợp giữa Hội đồng nhân dân tỉnh, Ủy ban nhân dân tỉnh với Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam tỉnh, định kỳ sơ kết, tổng kết hằng năm theo quy định. Chỉ đạo ngành công an, quân sự thực hiện tốt công tác dân vận của lực lượng vũ trang. Thực hiện Chương trình hành động số 30-CTr/TU, ngày 23/02/2022 của Tỉnh ủy về thực hiện Nghị quyết số 09-NQ/TW, ngày 28/01/2022 của Bộ Chính trị về xây dựng, phát triển tỉnh Khánh Hòa đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045, Ban Thường vụ Tỉnh ủy ban hành Đề án số 04-ĐA/TU, ngày 13/12/2022 về nâng cao hiệu quả công tác dân vận chính quyền trong việc triển khai thực hiện các dự án phát triển kinh tế - xã hội trên địa bàn tỉnh với mục tiêu: “tạo được sự chuyển biến mạnh mẽ về nhận thức và hành động của các cấp ủy, tổ chức đảng và cơ quan nhà nước các cấp trong công tác dân vận chính quyền; đẩy mạnh cải cách thủ tục hành chính, từng bước thực hiện hiệu quả mục tiêu cải thiện dân sinh, mở rộng dân chủ, xây dựng đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức nhiệt tình, trách nhiệm, hết lòng, hết sức phụng sự Tổ quốc, phục vụ nhân dân¹. Từ đó, góp phần hoàn thành các nghị quyết, mục tiêu, chương trình, kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh, từng bước nâng cao đời sống của người dân, đẩy nhanh tiến độ hoàn thành các dự án, giảm đến mức thấp nhất số lượng đơn thư, khiếu nại, tố cáo của công dân liên quan đến các dự án trên địa bàn tỉnh.

Một số kết quả đạt được:

Một là, Hội đồng nhân dân tỉnh thường xuyên tiếp xúc cử tri nắm bắt tâm tư, nguyện vọng chính đáng của nhân dân.

Đảng đoàn Hội đồng nhân dân tỉnh tổ chức quán triệt nội dung các nghị quyết, chỉ thị của Đảng về công tác dân vận đến đại biểu Hội đồng nhân dân tỉnh; thể chế hóa đường lối, chủ trương, nghị quyết, chỉ thị của Đảng về công tác dân vận bằng các nghị quyết, chính sách phù hợp với nguyện vọng của người dân. Lãnh đạo thực hiện công tác dân vận thông qua các hoạt động tiếp xúc cử tri của đại biểu Hội đồng nhân dân tỉnh, tiếp công dân và trả lời phản ánh ý kiến của tri tại kỳ họp của Thường trực Hội đồng nhân dân tỉnh; lồng ghép nội dung giám sát công tác dân vận trong các nội dung giám sát thường kỳ và giám sát chuyên đề; đồng thời quy định đại biểu Hội đồng nhân dân tỉnh phải xây dựng kế hoạch cụ thể, thiết thực thông qua hoạt động tiếp xúc cử tri và các kênh thông tin khác để nắm tình hình, tâm tư nguyện vọng của Nhân dân trong tỉnh và phản ánh với các cơ quan chức năng xem xét, giải quyết. Hội đồng nhân dân tỉnh ban hành Kế hoạch số 20/KH-HĐND, ngày 16/01/2023 về tiếp công dân của Chủ tịch Hội đồng nhân dân tỉnh và đại biểu Hội đồng nhân dân tỉnh năm 2023. Hằng năm, Hội đồng nhân dân tỉnh đều xây dựng chương trình giám sát, trong đó giao cho Ban pháp chế Hội đồng nhân dân tiến hành giám sát đối với các cơ quan tư pháp; chú trọng giám sát một số vụ, việc khiếu nại, tố cáo phức tạp của công dân, để kiến nghị cơ quan chức năng xem xét, giải quyết kịp thời, đúng pháp luật. Tại các kỳ họp Hội đồng nhân dân, các cơ quan tư pháp báo cáo cụ thể kết quả thực hiện nhiệm vụ của cơ quan mình theo đúng quy định. Qua giám sát, Hội đồng nhân dân tỉnh đã kiến nghị khắc phục những tồn tại, thiếu sót trong việc thực hiện và chấp hành pháp luật tại các cơ quan tư pháp, nhất là trên lĩnh vực điều tra, xét xử nhằm hạn chế tình trạng xét xử oan sai, bỏ lọt tội phạm; kiến nghị các cơ quan chức năng khắc phục những hạn chế, thiếu sót trong công tác tiếp công dân và giải quyết đơn, việc chấp hành pháp luật trong công tác tạm giữ, tạm giam và thi hành án hình sự.

Hai là, Ủy ban nhân dân tỉnh đẩy mạnh công tác cải cách thủ tục hành chính hướng tới phục vụ nhân dân.

Ban cán sự đảng Ủy ban nhân dân tỉnh chỉ đạo Ủy ban nhân dân tỉnh, các sở, ngành, địa phương tiếp tục quán triệt, cụ thể hóa việc triển khai toàn diện Chương trình hành động số 12-CTr/TU, ngày 31/3/2017 của Tỉnh ủy về tiếp tục thực hiện nghị quyết Trung ương 5 (khóa X) về đẩy mạnh cải cách hành chính, nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước; Chỉ thị số 12/CT-UBND, ngày 26/5/2017 của Ủy ban nhân dân tỉnh về kế hoạch cải cách hành chính và “Năm dân vận chính quyền” năm 2018, năm 2019 bằng các nhiệm vụ, giải pháp cụ thể gắn với trách nhiệm của người đứng đầu, cán bộ, công chức, viên chức trên các lĩnh vực cải cách hành chính. Việc thực hiện cải cách thủ tục hành chính theo cơ chế “Một cửa” và “Một cửa liên thông” được tăng cường và đẩy mạnh, qua đó khắc phục tình trạng quan liêu, sách nhiễu, gây phiền hà trong bộ máy nhà nước; nâng cao ý thức trách nhiệm phục vụ Nhân dân của đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức nhà nước; các thủ tục hành chính, các chương trình, dự án, các khoản thu, chi ở địa phương đều được công khai; công tác giải quyết đơn thư khiếu nại, tố cáo, kiến nghị, phản ánh, tranh chấp đất đai của công dân được chú trọng hơn, trong đó tăng cường các hình thức đối thoại trực tiếp với người khiếu nại và tổ chức hòa giải ngay tại cơ sở, tạo được sự đồng thuận trong Nhân dân. Năm 2023, “kết quả thực hiện công tác cải cách hành chính (CCHC) của tỉnh đạt 88,60/100 điểm, tương ứng Chỉ số CCHC đạt 88,60% (cao nhất trong 12 năm đánh giá, đây là lần thứ 5 liên tiếp chỉ số CCHC của tỉnh tăng so với năm trước liền kề), cao hơn 1,62% chỉ số trung bình chung các tỉnh (86,98%); xếp hạng 14/63 các tỉnh và xếp thứ 2/14 địa phương thuộc vùng Bắc Trung Bộ và Duyên hải miền Trung”².

Ban cán sự đảng Ủy ban nhân dân tỉnh và các ngành liên quan đã ký kết chương trình phối hợp với Ban dân vận, mặt trận và các tổ chức chính trị - xã hội, triển khai thực hiện có hiệu quả công tác dân vận. Tập trung thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia về xây dựng nông thôn mới, giảm nghèo bền vững; bồi thường, hỗ trợ, giải phóng mặt bằng, tái định cư; giải quyết các vấn đề bức xúc trong Nhân dân. Ban Thường vụ Tỉnh ủy phân công các đồng chí Ủy viên Ban Thường vụ Tỉnh ủy làm tốt công tác theo dõi, phân công phụ trách các xã, phường, thị trấn để nắm chắc tình hình, kịp thời chỉ đạo, giải quyết bức xúc của nhân dân.

Ba là, các cơ quan tư pháp tăng cường công tác cải cách tư pháp theo hướng giải quyết thủ tục cho người dân đảm bảo công tâm, khách quan và chính xác.

Các cơ quan tư pháp xây dựng chương trình công tác hằng năm nhằm cụ thể hóa nhiệm vụ công tác cải cách tư pháp, bảo đảm phù hợp với chức năng, nhiệm vụ của từng cơ quan, đơn vị; trên cơ sở đó, tập trung lãnh đạo, chỉ đạo tổ chức thực hiện các nhiệm vụ công tác cải cách tư pháp đạt hiệu quả thiết thực. Tổ chức bộ máy các cơ quan tư pháp được củng cố, kiện toàn theo đúng quy định; tinh thần trách nhiệm, trình độ chuyên môn của đội ngũ cán bộ, công chức trong các cơ quan tư pháp đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ; chất lượng hoạt động điều tra, truy tố, xét xử, thi hành án ở hai cấp ngày càng nâng cao. Kết quả công tác xét xử của Tòa án: “Tổng số án đã thụ lý: 8.151 vụ, việc; đã giải quyết: 5.886/8.151 vụ, việc, đạt 72% (trong đó, án hình sự đã giải quyết 967 vụ - 1.964 bị cáo/1.334 vụ - 2.683 bị cáo, đạt 72,48%; án dân sự đã giải quyết 4.579/6.417 vụ, việc, đạt 71%; án hành chính đã giải quyết 34/92 vụ, việc, đạt 37%). Thi hành Luật Hòa giải, đối thoại: từ năm 2021 đến nay, đã tiến hành hòa giải, đối thoại 206 trường hợp/359 trường hợp có đơn yêu cầu, đang tiếp tục giải quyết 153 trường hợp³. Công tác tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật chuyển biến tích cực, nhiều hoạt động tuyên truyền pháp luật được triển khai đến cơ sở với nội dung, hình thức phong phú, phù hợp với từng đối tượng; việc tiếp cận các dịch vụ pháp lý của người dân ngày càng được nâng cao; cơ sở vật chất, trang thiết bị phục vụ cho cơ quan tư pháp các cấp được quan tâm đầu tư; phương thức lãnh đạo của Đảng và công tác giám sát của các cơ quan dân cử đối với hoạt động tư pháp được đổi mới, góp phần tích cực trong đấu tranh, phòng, chống tội phạm, ổn định tình hình an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội.

Bốn là, công tác dân vận của lực lượng vũ trang đã hướng về cơ sở, nhất là địa bàn có biển, đảo, vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi, vùng đồng bào có đạo.

Ngoài nhiệm vụ chính trị của đơn vị, lực lượng vũ trang trên địa bàn tỉnh còn tập trung hỗ trợ, giúp đỡ các xã khó khăn trong phát triển kinh tế - xã hội gắn với xây dựng quốc phòng an ninh, xây dựng nông thôn mới; giúp dân phát triển kinh tế hộ gia đình, giảm nghèo, phòng, chống thiên tai. Tăng cường lực lượng bám sát địa bàn, sát quần chúng nhân dân để giúp dân và lắng nghe ý kiến, tham mưu cho cấp ủy, chính quyền giải quyết kịp thời những nguyện vọng chính đáng của Nhân dân và những tình huống mới phát sinh, góp phần đảm bảo an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội trên địa bàn. Đặc biệt trong thời gian gần đây, cùng với cả hệ thống chính trị, cán bộ, chiến sĩ lực lượng vũ trang tỉnh luôn nêu cao tinh thần trách nhiệm, tập trung và tích cực tham gia công tác phòng, chống dịch bệnh Covid-19, góp phần kiểm soát tình hình dịch bệnh trên địa bàn. Chủ động tham mưu, đề xuất cấp ủy, chính quyền trong việc xây dựng nền quốc phòng toàn dân, thế trận an ninh Nhân dân, bảo vệ biên giới biển, đảo; xây dựng thực lực chính trị ở cơ sở. Tiếp tục thực hiện tốt Cuộc vận động “Mỗi tổ chức, mỗi cá nhân gắn với một địa chỉ nhân đạo”, “Cả nước chung tay vì người nghèo - Không để ai bị bỏ lại phía sau”; Hành trình “Quân đội chung tay vì người nghèo”.

Các Khối thi đua quân đội đóng quân trên địa bàn tỉnh đã làm tốt công tác dân vận (03 Khối thi đua gồm 29 đơn vị quân đội đóng quân trên địa bàn tỉnh do Ủy ban nhân dân tỉnh thành lập), thực hiện phong trào thi đua quyết thắng của đơn vị gắn với phong trào “Dân vận khéo”, xây dựng nhiều mô hình, điển hình tiên tiến. Tuyên truyền, vận động cán bộ, chiến sĩ và Nhân dân thực hiện đường lối, chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước về nhiệm vụ quốc phòng, an ninh. Lãnh đạo, chỉ đạo cán bộ, chiến sĩ phát huy dân chủ trong mọi hoạt động, tạo sự thống nhất và đồng thuận cao trong việc triển khai thực hiện Quy chế công tác dân vận của các cấp. Triển khai và thực hiện có hiệu quả các chương trình phối hợp với Ban dân vận các cấp; các đơn vị Bộ Chỉ huy Quân sự tỉnh, Bộ Chỉ huy Bộ đội Biên phòng tỉnh cũng đã thành lập Ban dân vận.

Năm là, công tác tiếp dân, đối thoại trực tiếp giữa người đứng đầu cấp ủy, chính quyền, thủ trưởng các cơ quan, đơn vị với nhân dân được quan tâm.

Thường xuyên duy trì nghiêm túc việc tiếp công dân định kỳ hoặc đột xuất; tập trung giải quyết những vấn đề bức xúc trong Nhân dân. Thực trạng hiện nay còn nhiều vấn đề trong thực tiễn cần phải giải quyết để đáp ứng yêu cầu, nguyện vọng của nhân dân như: công tác quản lý đất đai, trật tự xây dựng, ô nhiễm môi trường, nạn khai thác khoáng sản trái phép, vấn đề lao động, việc làm. Từ năm 2021 đến nay, “cấp ủy, chính quyền, các cơ quan, đơn vị, địa phương đã tổ chức được 3.640 cuộc tiếp xúc, đối thoại với Nhân dân, có 1.350 lượt ý kiến tham gia. Đối với cấp tỉnh: Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch Ủy ban nhân dân tỉnh tiếp xúc, đối thoại 82 cuộc. Đối với cấp huyện: Bí thư huyện ủy, chủ tịch ủy ban nhân dân tiếp xúc, đối thoại 82 cuộc. Đối với cấp xã: Bí thư, chủ tịch ủy ban nhân dân tiếp xúc, đối thoại 2.176 cuộc. Ngoài ra, lãnh đạo các sở, ngành, Mặt trận Tổ quốc, các tổ chức chính trị - xã hội đã tổ chức đối thoại hơn 1.300 cuộc với Nhân dân, đoàn viên, hội viên”⁴. Thường xuyên giải thích cho người dân nhận thức đầy đủ, sâu sắc, hiểu rõ hơn về đường lối, chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước; những thuận lợi, khó khăn trong lãnh đạo, chỉ đạo, quản lý, điều hành để người dân hiểu, chia sẻ, góp phần củng cố, tăng cường sự thống nhất về tư tưởng chính trị, hạn chế tình trạng khiếu kiện vượt cấp, kéo dài. Người đứng đầu các cơ quan, đơn vị đề cao vai trò, trách nhiệm và thực hiện đầy đủ chức trách, nhiệm vụ, thẩm quyền theo quy định. Qua tiếp dân đã ghi nhận những phản ánh, kiến nghị và tâm tư, nguyện vọng của dân, đồng thời, chỉ đạo cơ quan có thẩm quyền kiểm tra, rà soát và giải quyết kiến nghị, phản ánh của người dân theo đúng quy định của pháp luật, góp phần giữ vững ổn định tình hình an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội. Các cấp ủy, chính quyền làm tốt vai trò lãnh đạo, điều hành; đề cao vai trò giám sát của Đoàn Đại biểu Quốc hội, Hội đồng nhân dân, Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam các cấp thực hiện tốt chức năng giám sát đối với Thủ trưởng các cơ quan, đơn vị trong việc thực hiện các quy định của pháp luật về tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo.

Một số hạn chế

Một là, vai trò, trách nhiệm tham mưu, hướng dẫn, đôn đốc, kiểm tra của một số ít cơ quan, đơn vị chưa cao, còn bị động, chậm triển khai thực hiện các kế hoạch, chính sách của cấp trên ảnh hưởng đến đời sống người dân, tạo dư luận người dân không tốt khi đến với công tác quản lý nhà nước.

Hai là, việc nhận thức của một số cấp uỷ đảng, chính quyền địa phương còn hạn chế, trong quá trình tổ chức thực hiện còn có những khuyết điểm; việc triển khai một số dự án còn chậm, nhất là công tác đền bù, giải phóng mặt bằng, tái định cư kéo dài, ảnh hưởng đến đời sống nhân dân, sinh hoạt của cộng đồng dân cư, thông tin chưa đầy đủ dẫn đến các thắc mắc khiếu kiện; kết quả đối thoại giữa người đứng đầu với nhân dân có nơi chưa theo kịp yêu cầu, nhất là khi phát sinh vụ việc gây bức xúc trong dư luận.

Ba là, công tác giải quyết thủ tục hành chính tại một số đơn vị, địa phương còn tình trạng trễ hạn, người dân phải đi lại bổ sung hồ sơ; việc triển khai dịch vụ công trực tuyến tại Ủy ban nhân dân cấp huyện, cấp xã chưa đạt mục tiêu kế hoạch đề ra. Công tác giải quyết thủ tục hành chính tại một số địa phương còn tình trạng trễ hạn, người dân phải đi bổ sung hồ sơ.

Bốn là, vẫn còn một ít bộ phận cán bộ, công chức nhận thức chưa đầy đủ về công tác dân vận chính quyền, còn có biểu hiện coi nhẹ tầm quan trọng công tác dân vận chính quyền, nhất là bộ phận trực tiếp giải quyết công việc của nhân dân có lúc, có nơi còn chậm, chưa thể hiện trách nhiệm cao làm ảnh hưởng đến uy tín của cơ quan, đơn vị, giảm niềm tin của nhân dân vào cơ quan nhà nước.

Những hạn chế trên xuất phát từ nhiều nguyên nhân chủ quan và khách quan khác nhau. Trong đó nguyên nhân chủ quan là chủ yếu đó là: Nhận thức của một số cấp ủy đảng, chính quyền và một bộ phận cán bộ, công chức về vai trò, vị trí của công tác dân vận chính quyền trong tình hình mới chưa đúng theo tinh thần Nghị quyết và tình hình thực tế hiện nay. Cán bộ làm công tác dân vận ở một số nơi, nhất là ở cơ sở còn ngại va chạm, chưa đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ đặt ra. Nội dung, phương thức hoạt động của chính quyền các cấp tuy có đổi mới nhưng chưa theo kịp với sự phát triển của xã hội làm ảnh hưởng đến những hạn chế trong thực hiện công tác dân vận chính quyền thời gian qua. Một bộ phận đội ngũ cán bộ, công chức trình độ chuyên môn, nghiệp vụ và đạo đức trong thực thi công vụ chưa đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ và nguyện vọng của nhân dân.

3. Giải pháp nâng cao chất lượng công tác dân vận chính quyền ở tỉnh Khánh Hòa trong tình hình mới

Một là, nâng cao nhận thức trước hết của cấp ủy đảng và đặc biệt là đối với chính quyền các cấp về vai trò, tầm quan trọng của công tác dân vận.

Các cấp ủy đảng triển khai thực hiện hiệu quả các Nghị quyết của Trung ương về công tác dân vận chính quyền. Đối với Tỉnh ủy tiếp tục thực hiện hiệu quả Đề án số 04-ĐA/TU, ngày 13/12/2022 về nâng cao hiệu quả công tác dân vận chính quyền đến các cấp ủy cơ sở, đồng thời đánh giá, tổng kết kết quả thực hiện để có giải pháp trong thời gian tới. Bên cạnh đó, Tỉnh ủy tiếp tục nghiên cứu tổng kết thực tiễn để xây dựng kế hoạch, chương trình thực hiện tốt hơn công tác dân vận chính quyền, không cần chờ sự chỉ đạo của Trung ương, mà phải đổi mới, sáng tạo và vận dụng linh hoạt phù hợp với địa phương. Trên cơ sở đó cấp ủy trực thuộc có động lực triển khai có hiệu quả, có đột phá trong công tác dân vận chính quyền ở các đơn vị. Đối với cấp ủy cơ sở cần đổi mới trong lãnh đạo tổ chức thực hiện tốt hơn công tác dân vận chính quyền, bởi đây là cấp gần nhân dân nhất, thường xuyên giải quyết mọi vấn đề cho nhân dân. Hiệu quả công tác dân vận chính quyền thế nào là do sự hài lòng, đánh giá của nhân dân. Như vậy, các cấp ủy Đảng không chỉ thực hiện tốt việc lãnh đạo, chỉ đạo mà còn chủ động xây dựng nghị quyết, chương trình, kế hoạch để các đơn vị căn cứ triển khai thực hiện. Trên cơ sở đó, chính quyền các cấp từ cấp tỉnh đến cơ sở xây dựng kế hoạch tổ chức thực hiện công tác dân vận chính quyền phù hợp với yêu cầu nhiệm vụ. Chính quyền các cấp cần nhận thức rằng, công tác dân vận chính quyền không chỉ là công tác lãnh đạo của cấp ủy Đảng mà là công tác mang tính đặc thù đối với khối chính quyền. Chính vì vậy, từ Ủy ban nhân dân tỉnh đến chính quyền cấp xã phải ra sức thực hiện cho bằng được, lấy hài lòng, hạnh phúc của người dân làm trung tâm, động lực để phục vụ. Từ nhận thức đúng về trách nhiệm của mình về công tác dân vận chính quyền thì chính quyền các cấp mới tổ chức thực hiện hiệu quả trong thực tế. Đối với cán bộ, công chức trong cơ quan nhà nước cũng phải nhận thức đúng về vị trí, vai trò của công tác dân vận chính quyền. Đây là nhiệm vụ quan trọng gắn với công việc chuyên môn thường xuyên, cần phải làm tốt hơn nữa về trách nhiệm của mình đối với nhân dân để góp phần thực hiện hiệu quả công tác dân vận chính quyền.

Hai là, tiếp tục đẩy mạnh tuyên truyền sâu rộng về công tác dân vận chính quyền.

Tuyên truyền về chủ trương của Trung ương, nghị quyết, đề án, chương trình về công tác dân vận chính quyền của Tỉnh ủy, Ủy ban nhân dân tỉnh và các cơ quan. Những nội dung về công tác dân vận chính quyền cần phải tuyên truyền cụ thể đến từng đối tượng, không để bỏ sót đối tượng nào. Không chỉ chủ thể thực hiện nắm và hiểu được trách nhiệm của mình mà còn đối tượng chính là nhân dân phải được nắm bắt, hiểu được mục đích, ý nghĩa của công tác dân vận chính quyền. Việc tuyên truyền phải được triển khai phù hợp với từng đối tượng người dân. Bởi Khánh Hòa là một tỉnh ven biển thuộc duyên hải Nam Trung bộ, có vị trí chiến lược đặc biệt quan trọng trong phát triển kinh tế - xã hội, quốc phòng, an ninh, bảo vệ chủ quyền quốc gia về biển, đảo của Tổ quốc, trung tâm kết nối vùng, cửa ngõ chính ra Biển Đông của vùng Tây Nguyên và khu vực duyên hải Nam Trung Bộ. Chính vì đặc thù như vậy nên trong công tác tuyên truyền đối với người dân nói chung, đồng bào dân tộc nói riêng phải có nội dung, hình thức tuyên truyền giải thích để cho người dân hiểu được tầm quan trọng của công tác dân vận chính quyền mà muốn hướng tới. Đặc biệt ở huyện đảo Trường Sa, nơi có nhiều điều kiện khó khăn, việc thực hiện công tác dân vận chính quyền cần được tuyên truyền sâu rộng để cán bộ và nhân dân huyện đảo triển khai thực hiện hiệu quả, để phục vụ nhân dân huyện đảo ngày càng tốt hơn. Tiếp tục đẩy mạnh tuyên truyền sâu rộng đến từng cán bộ, công chức trong các cơ quan chính quyền giúp thay đổi nhận thức về công tác dân vận. Công tác dân vận không chỉ là công việc của Mặt trận, các đoàn thể, của Ban Dân vận, của Khối vận cơ sở, mà còn là trách nhiệm của bản thân mỗi cán bộ, công chức của cơ quan khối nhà nước. Từ đó, mỗi ngành phải thúc đẩy, quán triệt về trách nhiệm của mình tham gia vào công tác dân vận, phải thường xuyên gần gũi nhân dân để phục vụ nhân dân tốt hơn.

Ba là, tăng cường bồi dưỡng về chuyên môn nghiệp vụ, đạo đức công vụ, kỹ năng giao tiếp cho đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức.

Nếu như trước đây mới chủ trọng đến bồi dưỡng chuyên môn, nghiệp vụ cho đội ngũ cán bộ, công chức trực tiếp làm công tác dân vận, thì hiện nay, để thực hiện tốt hơn công tác dân vận chính quyền thì cần quan tâm tăng cường bồi dưỡng chuyên môn, nghiệp vụ cho đội ngũ cán bộ, công chức chính quyền. Đây là nhiệm vụ quan trọng để mỗi cán bộ, công chức trong bộ máy chính quyền không chỉ nâng cao về trình độ chuyên môn, nghiệp vụ mà còn nâng cao về đạo đức công vụ, kỹ năng giao tiếp đối với nhân dân. Việc học tập sẽ giúp đội ngũ cán bộ, công chức thực hiện tiếp công dân, xử lý mọi việc cho nhân dân được hiệu quả, đồng thời qua đó được nhân dân đánh giá cao về ý thức, trách nhiệm cũng như thái độ. Việc bồi dưỡng sẽ giúp cán bộ, công chức thay đổi nhận thức, suy nghĩ, sẽ không còn những biểu hiện quan liêu, kiêu ngạo, thái độ thiếu chuẩn mực đối với người dân… Cán bộ, công chức là người thường xuyên, trực tiếp tiếp xúc với người dân, nên việc nâng cao trình độ, nhận thức, đạo đức trong công vụ là cần thiết. Người dân trình độ ngày càng được nâng cao thì cán bộ, công chức cũng phải đáp ứng được yêu cầu. Việc đánh giá đối với cán bộ, công chức hiện nay được thực hiện thường xuyên trong đó có kết quả đánh giá của nhân dân trong thực thi công vụ. Bên cạnh đó, mục tiêu mà công tác dân vận chính quyền hướng tới là mỗi cán bộ, công chức trong bộ máy chính quyền phải phát huy vai trò, trách nhiệm của mình để thực hiện công việc cho nhân dân ngày càng tốt hơn, nhanh hơn, hiệu quả hơn và giảm bớt các tiêu cực, phiền hà cho người dân. Từ đó, xây dựng đội ngũ cán bộ, công chức trong bộ máy chính quyền liêm chính, phục vụ tận tâm, hết việc chứ không hết giờ, vì lợi ích của nhân dân là trên hết.

Bốn là, tiếp tục thực hiện hiệu quả cải cách hành chính đi vào chiều sâu, toàn diện gắn với thực hiện tốt quy chế dân chủ cơ sở, đảm bảo và phát huy dân chủ trong cơ quan, đơn vị.

Việc cải cách thủ tục hành chính cần được thực hiện mạnh mẽ, không thể chậm trễ, vì đây là chủ trương được triển khai từ lâu, nhưng hiệu quả thực hiện vẫn còn chưa được như ý muốn của người dân. Cải cách thủ tục hành chính hướng về lợi ích của nhân dân, để mọi thủ tục được thực hiện nhanh chóng, giảm bớt các rườm rà. Thực hiện cải cách hành chính gắn với chuyển đổi số hiện nay, thực hiện ứng dụng các thành tựu khoa học và công nghệ vào hiện đại hóa thủ tục hành chính, giảm tải rất nhiều quy trình, thủ tục không cần thiết. Người dân ở nhà hoặc mọi nơi có thể triển khai thực hiện được các thủ tục, hồ sơ, dữ liệu cần được lưu trên hệ thống và đảm bảo tính liên thông, liên tục và bảo mật. Thực hiện nghiêm trách nhiệm tiếp công dân, tăng cường, công khai đối thoại tiếp dân tại cơ sở, nơi xảy ra vụ việc. Nâng cao chất lượng xử lý đơn thư và giải quyết khiếu nại, tố cáo; nhất là trách nhiệm người đứng đầu gắn với việc xử lý đơn thư và giải quyết khiếu nại, tố cáo. Tập trung chỉ đạo giải quyết dứt điểm các vụ việc khiếu kiện phức tạp, đông người, kéo dài đã được cấp có thẩm quyền kết luận chỉ đạo giải quyết; thường xuyên theo dõi, nắm tình hình và giải quyết những vấn đề phát sinh, những kiến nghị của nhân dân, không để phát sinh “điểm nóng” liên quan khi triển khai thực hiện các dự án phát triển kinh tế - xã hội trên địa bàn tỉnh.

Năm là, thường xuyên thanh tra, kiểm tra việc thực thi công vụ và giải quyết thủ tục hành chính nhằm xây dựng đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức có phẩm chất đạo đức tốt, có lối sống lành mạnh.

Thực hiện tốt công tác thanh tra, kiểm tra công vụ thường xuyên, đột xuất để xem xét về trách nhiệm thực thi công vụ của mỗi cơ quan tổ chức. Qua thanh tra, kiểm tra vừa răn đe để các cơ quan, tổ chức thực hiện tốt hơn, đồng thời cũng uốn nắn nếu có sai phạm và xử lý vi phạm đối với cá nhân, tổ chức cố ý không thực hiện tốt chức năng nhiệm vụ và đặc biệt giải quyết công việc cho người dân không đảm bảo, gây khó dễ cho người dân. Xử lý vi phạm vừa là để răn đe cán bộ, công chức vừa thức tỉnh về trách nhiệm của họ, đồng thời để nhân dân tin tưởng vào trách nhiệm của chính quyền, không buông lỏng, mà luôn làm nghiêm vì lợi ích cho nhân dân. Ban Dân vận Tỉnh ủy phối hợp Ban Cán sự đảng Ủy ban nhân dân tỉnh kiểm tra, giám sát một số cơ quan, đơn vị trong thực hiện các nghị quyết, chỉ thị của Đảng, Chính phủ về công tác dân vận chính quyền. Bên cạnh đó, tăng cường các hoạt động giám sát của Đoàn Đại biểu Quốc hội tỉnh, Hội đồng nhân dân tỉnh đối với các cơ quan Nhà nước trong việc thực hiện các quy định, quyết định của cơ quan Nhà nước cấp trên và trung ương ở địa phương; giám sát việc thi hành pháp luật ở địa phương, hoạt động của các cơ quan nhà nước cùng cấp và cấp dưới.

Thực hiện công tác dân vận chính quyền là một trong những nhiệm vụ quan trọng, đây là chủ trương lớn, đúng đắn của Đảng, Chính phủ, để phù hợp với yêu cầu đòi hỏi của thực tế đặt ra hiện nay. Trong thời gian qua, tỉnh Khánh Hòa đã quán triệt thực hiện chủ trương của Trung ương, đồng thời vận dụng phù hợp để xây dựng nghị quyết, chương trình kế hoạch và tổ chức thực hiện hiệu quả công tác dân vận chính quyền phù hợp với đặc thù của tỉnh. Những kết quả đó đã góp phần nâng cao được uy tín, niềm tin của Đảng bộ, chính quyền trong lòng nhân dân. Luôn được nhân dân tin tưởng và ủng hộ mọi nghị quyết, kế hoạch trong triển khai thực hiện. Với tinh thần công tác dân vận chính quyền là để phục vụ nhân dân ngày càng tốt hơn, luôn đặt lợi ích chính đáng của nhân dân là trên hết để phục vụ.

1. Đề án số 04-ĐA/TU, ngày 13/12/2022 về nâng cao hiệu quả công tác dân vận chính quyền trong việc triển khai thực hiện các dự án phát triển kinh tế - xã hội trên địa bàn tỉnh Khánh Hòa.