Trong thời gian qua, Nhà xuất bản Chính trị quốc gia Sự thật đã sử dụng tem chống giả như một công cụ quan trọng góp phần bảo vệ bản quyền sách. Trước tình trạng sao chép và in lậu sách ngày càng gia tăng, đặc biệt là đối với các ấn phẩm có giá trị lớn về chính trị, tư tưởng, văn hóa và kinh tế, việc nâng cao hiệu quả sử dụng tem chống giả ở Nhà xuất bản Chính trị quốc gia Sự thật trên cơ sở xem xét thấu đáo về các điều kiện thực tiễn của Nhà xuất bản nói riêng và ngành xuất bản Việt Nam nói chung không chỉ góp phần tích cực vào mục tiêu xây dựng môi trường xuất bản lành mạnh, minh bạch và tuân thủ pháp luật, mà còn góp phần nâng cao hiệu quả sản xuất kinh doanh, bảo vệ quyền lợi của các tác giả và nhà xuất bản, thúc đẩy phát triển nền xuất bản quốc gia.
1. Tình hình sử dụng tem chống giả ở Nhà xuất bản Chính trị quốc gia Sự thật
Trong những năm gần đây, tình trạng in lậu, phát hành sách giả diễn biến phức tạp, tác động trực tiếp đến các dòng sách lý luận, chính trị, pháp luật - lĩnh vực trọng tâm của Nhà xuất bản Chính trị quốc gia Sự thật1. Theo phản ánh của báo chí và cơ quan quản lý, công nghệ in ấn phát triển và khả năng phát tán nhanh trên môi trường mạng khiến sách giả ngày càng tinh vi, khó nhận diện. Điều này đặt ra yêu cầu cấp thiết phải tăng cường các biện pháp kỹ thuật nhằm bảo vệ xuất bản phẩm, bảo đảm thực hiện đúng chức năng nhiệm vụ chính trị của Nhà xuất bản và tuân thủ quy định quản lý nhà nước về xuất bản.
Trong thực tế thời gian qua, Nhà xuất bản Chính trị quốc gia Sự thật đã sử dụng các biện pháp tự bảo vệ thông qua một số loại tem chống giả khác nhau, phù hợp với nhu cầu và điều kiện thực tế về bảo vệ bản quyền sách in trong từng giai đoạn nhất định. Trước đây, để ngăn chặn tình trạng in lậu sách, Nhà xuất bản chủ yếu sử dụng các loại tem chống giả như tem nhũ hiệu ứng 3D (tem Hologram), tem vỡ chống giả của Bộ Công an, mã vạch… Gần đây, Nhà xuất bản đã sử dụng tem chống giả dạng kỹ thuật số, gắn QR-code định danh cho từng cuốn sách, giúp bạn đọc dễ dàng hơn trong việc kiểm tra, nhận diện sách thật - sách giả2.
Việc sử dụng tem chống giả của Nhà xuất bản Chính trị quốc gia Sự thật đã mang lại kết quả bước đầu, nhưng hiệu quả chống sách giả, sách lậu vẫn chưa thực sự cao và còn tương đối nhiều rào cản. Trong thực tế, hình thức tem chống giả hiện đại nhất được áp dụng ở Nhà xuất bản là triển khai mã QR định danh đối với những đầu sách có số lượng in lớn (từ 5.000 bản trở lên) nhằm hỗ trợ độc giả kiểm tra thông tin, xác thực sách thật; phù hợp định hướng chuyển đổi số trong ngành xuất bản. Tuy nhiên, việc này mới chỉ dừng lại ở mức độ thí điểm, thường áp dụng với các sách pháp luật, giáo trình, những bộ sách lớn. Phương pháp dán tem Hologram hay tem QR code hiện nay vẫn chủ yếu được thực hiện thủ công do đặc thù mỗi dòng sách có kích cỡ, độ dày mỏng khác nhau, chưa thể tích hợp dây chuyền tự động hóa. Cách làm này bảo đảm được tính linh hoạt nhưng phát sinh hạn chế về năng suất, chi phí nhân công và mức độ an toàn của tem. Hơn nữa, một số loại tem hiện nay chưa bảo đảm mức độ bảo mật cao; nguy cơ bị sao chép, làm giả vẫn tồn tại. Phạm vi áp dụng tem còn hạn chế do chi phí công nghệ, dẫn đến những đầu sách in số lượng nhỏ chưa được bảo vệ đầy đủ.
Về phía khách hàng, nhận thức của người đọc về kiểm tra tem, quét mã còn chưa đồng đều, ảnh hưởng đến hiệu quả của biện pháp chống giả. Không phải người mua sách nào cũng có nhu cầu kiểm tra tem chống giả. Trong khi đó, các đối tượng làm giả sách lại sử dụng những kỹ thuật ngày càng tinh vi, khiến sách giả được in ấn với mẫu mã gần giống bản thật, gây khó khăn trong nhận diện. Thậm chí chính tem chống giả cũng bị làm giả. Về công tác quản lý, các chế tài xử lý vi phạm chưa đủ sức răn đe, mức xử phạt hành vi in lậu, làm giả xuất bản phẩm còn thấp, khiến tình trạng vi phạm chưa được ngăn chặn triệt để. Bên cạnh đó, công tác phối hợp liên ngành giữa các nhà xuất bản, lực lượng quản lý thị trường, công an và đơn vị phát hành đôi khi chưa đồng bộ, ảnh hưởng đến hiệu quả kiểm tra, xử lý vi phạm. Ngoài ra, công tác chống sách lậu, sách giả còn gặp rất nhiều khó khăn do áp lực từ môi trường kinh doanh và chuyển đổi số. Môi trường thương mại điện tử phát sinh nhiều kênh bán sách không kiểm soát được nguồn gốc, xuất hiện các shop trực tuyến bán sách giả xen lẫn sách thật. Bối cảnh chuyển đổi số hiện nay cũng mở ra phương thức làm giả tinh vi hơn, như scan bản sách thật rồi in lại, “tái bản lậu” dưới dạng PDF hoặc in theo yêu cầu của một số nhóm khách hàng nhất định...
Bên cạnh các biện pháp kỹ thuật, Nhà xuất bản Chính trị quốc gia Sự thật đã rất quan tâm phối hợp liên ngành để ứng phó với nạn sách giả, sách lậu trên thị trường hiện nay. Nhà xuất bản đã chủ trì và phối hợp tham gia nhiều hội thảo do Cục Xuất bản, Hội Xuất bản Việt Nam tổ chức nhằm trao đổi giải pháp nhận diện và phòng, chống sách giả, cũng như tìm kiếm các giải pháp kỹ thuật để tăng cường hiệu quả sử dụng các loại tem chống giả. Nhà xuất bản cũng thường xuyên phối hợp với lực lượng quản lý thị trường và công an để kiểm tra, kiểm soát thị trường phát hành, kịp thời xử lý các vụ việc in lậu, làm giả xuất bản phẩm. Trong công tác truyền thông - tuyên truyền, Nhà xuất bản đã cung cấp nhiều hướng dẫn kiểm tra tem, quét mã QR trên website, fanpage…, khuyến cáo người dùng mua sách từ kênh phát hành chính thống, đồng thời tăng cường truyền thông giáo dục nhận thức trong sinh viên, giảng viên, thư viện các trường học.
2. Khảo sát hiệu quả sử dụng tem chống giả trong bảo vệ bản quyền sách và những phát hiện
Cuộc khảo sát được thiết kế trên nền tảng trực tuyến, thu thập ý kiến đánh giá của 527 người đã từng mua sách. Nội dung khảo sát gồm 10 câu hỏi xoay quanh các nội dung liên quan đến mức độ nhận biết của người đọc về tem chống giả, động cơ quan tâm đến tem chống giả và cảm nhận của người dùng về hiệu quả, tính hữu ích và độ tin cậy của các loại tem hiện hành. Mẫu khảo sát được thu thập từ nhiều nhóm đối tượng khác nhau, với đặc điểm chung là đã từng có hành vi mua sách và quan tâm đến việc phân biệt sách thật - sách giả trên thị trường hiện nay. Kết quả khảo sát và phân tích thực tiễn triển khai tem chống giả tại Nhà xuất bản Chính trị quốc gia Sự thật cho thấy hiệu quả của tem chống giả hiện nay không chỉ phụ thuộc vào công nghệ mà còn phụ thuộc vào nhận thức, hành vi của người dùng cũng như mức độ chuẩn hóa của hệ thống quản lý tem trong toàn ngành xuất bản.
Về nhận thức của người đọc đối với nguy cơ sách giả và nhu cầu phân biệt sách thật - sách giả, kết quả khảo sát cho thấy mức độ quan tâm của người đọc đối với việc phân biệt sách thật - sách giả có sự phân hóa rõ rệt: chỉ 47,63% người tham gia cho biết họ “luôn quan tâm” tới việc phân biệt sách thật - sách giả, trong khi hơn một nửa còn lại (52,37%) chỉ quan tâm ở mức thấp hoặc hoàn toàn không chú ý. Kết quả này phản ánh một thực tế quan trọng: vấn đề nhận diện sách giả chưa trở thành nhận thức phổ quát trong cộng đồng độc giả.
Trong khi các báo cáo ghi nhận tình trạng sách lậu ngày càng gia tăng với quy mô phức tạp hơn, đặc biệt trên các nền tảng thương mại điện tử, thì tâm lý thờ ơ hoặc chỉ quan tâm ở mức độ trung bình cũng khiến người dùng dễ bỏ lỡ các dấu hiệu cảnh báo, tạo điều kiện để sách giả tồn tại và phát triển. Điều này gợi mở rằng mọi nỗ lực kỹ thuật, bao gồm hệ thống tem chống giả, khó có thể thành công nếu không có nhận thức xã hội đầy đủ về rủi ro mà sách giả mang lại. Nói cách khác, tem chống giả chỉ thực sự phát huy hiệu quả khi người dùng coi trọng tính xác thực của sách. Khi động lực kiểm tra yếu, các biện pháp kỹ thuật sẽ trở nên kém hiệu lực.
Một trong những phát hiện đáng chú ý nhất của nghiên cứu này là mức độ tin tưởng không đồng đều đối với các loại tem chống giả hiện hành. Kết quả khảo sát cho thấy loại tem vỡ chống giả của Bộ Công an được xem là loại tem đáng tin nhất, có tỷ lệ lựa chọn cao hơn tem kỹ thuật số có mã QR truy xuất khoảng 5,3 điểm phần trăm. Trong khi đó, tem nhũ hiệu ứng 3D vốn không còn nhiều giá trị bảo mật trước kỹ thuật in ấn ngày nay vẫn được 35,48% người dùng tin tưởng. Điều này cho thấy nhận thức của người dùng còn nặng về “truyền thống thị giác” hơn là đánh giá dựa trên công nghệ. Các loại tem quen thuộc, xuất hiện lâu năm, hoặc gắn với hình dung về “dấu chứng nhận nhà nước” thường được ưu tiên hơn. Ngược lại, công nghệ tem kỹ thuật số dù có khả năng truy xuất nguồn gốc và quản lý dữ liệu tốt hơn lại chưa được nhìn nhận tương xứng với giá trị thực.
Kết quả khảo sát này có ý nghĩa đặc biệt quan trọng đối với các nhà xuất bản. Nó khẳng định rằng cải tiến công nghệ là cần thiết nhưng không đủ. Muốn công nghệ phát huy hiệu quả, cần phải có chiến lược truyền thông để tái định hình niềm tin của người dùng, giúp họ hiểu được vì sao công nghệ truy xuất đáng tin hơn so với những dấu hiệu mang tính hình thức bề mặt.
Đáng chú ý hơn nữa, 42,5% người khảo sát cho biết họ tin vào lời cam kết của người bán khi mua sách. Điều này cho thấy trong bối cảnh thị trường sách trực tuyến phát triển mạnh, quan hệ giữa người bán - người mua đang chi phối mạnh mẽ hành vi tiêu dùng; mức độ tin cậy được “xã hội hóa” thông qua danh tiếng và uy tín của người bán thay vì thông qua công cụ xác thực mang tính kỹ thuật. Đây là một thách thức lớn đối với hệ thống tem chống giả, vì nó bị cạnh tranh trực tiếp bởi một yếu tố phi kỹ thuật nhưng lại có sức ảnh hưởng lớn đến tâm lý người tiêu dùng.
Trong thực tế hiện nay, loại tem chống giả dạng kỹ thuật số được đánh giá là có thể đạt hiệu quả cao nhất trong ứng phó với vấn nạn sách lậu. Có một số dạng tem chống giả kỹ thuật số đang được các nhà xuất bản sử dụng trên thị trường, trong đó dạng tem gắn mã QR, với việc kiểm soát chặt chẽ đối với từng bản in sách là một trong những loại tem cung cấp nhiều thông tin bảo mật nhất, giúp người mua sách có thể truy xuất được nguồn gốc và định danh đối với từng cuốn sách. Tuy nhiên, khi đánh giá hành vi và nhu cầu tìm hiểu thông tin chi tiết về sản phẩm sách in thông qua tem chống giả kỹ thuật số, kết quả nghiên cứu bộc lộ một số vấn đề đáng chú ý.
Về hành vi tìm hiểu thông tin có thể truy cập từ tem chống giả kỹ thuật số, kết quả khảo sát cho thấy mới chỉ có khoảng một phần tư số người được hỏi khẳng định rằng họ luôn tìm hiểu đến thông tin cuối cùng thông qua công cụ này (138 người, chiếm tỷ lệ 26,19%). Những người trả lời “đôi khi” có truy cập thông tin qua tem chống giả kỹ thuật số chiếm tới gần một nửa số người tham gia khảo sát (48,20%), mà trong thực tế, hành vi được gọi là “đôi khi được thực hiện” này có rất nhiều khả năng là không diễn ra. Thêm vào đó, số người khẳng định không tiếp tục truy cập thông tin từ tem chống giả kỹ thuật số cũng lên tới 25,62%. Như vậy, tỷ lệ người không tiếp tục truy cập thông tin từ tem chống giả kỹ thuật số và nhiều khả năng không truy cập theo cách này là tương đối lớn, nếu cộng dồn sẽ lên tới ba phần tư tổng số người tham gia khảo sát, cho dù các nhà xuất bản đã cung cấp dạng tem chống giả có độ bảo mật rất cao như vậy. Đây là một thực tế rất đáng suy ngẫm đối với các nhà xuất bản nói chung, Nhà xuất bản Chính trị quốc gia Sự thật nói riêng trong việc triển khai các nỗ lực chống lại vấn nạn sách in lậu hiện nay.
Kết quả này đặt ra một vấn đề mang tính bản chất: tem chống giả hiện nay chưa thực sự trở thành động lực thuyết phục người tiêu dùng, dù nó là một công cụ quan trọng trong quản lý xuất bản. Lý do không chỉ nằm ở việc người dùng quen mua sách theo cảm tính, mà còn từ thực tế rằng kỹ thuật in sách giả ngày càng tinh vi, nhiều bản in lậu thậm chí có hình thức đẹp hơn sách thật. Khi thị giác bị đánh lừa và tem không tạo ra giá trị cảm nhận rõ ràng, người dùng sẽ không dễ coi tem là một bằng chứng xác thực đáng tin cậy. Điều này lý giải vì sao nhiều người không chủ động kiểm tra tem, ngay cả khi họ biết đến sự tồn tại của nó.
Có thể nói, bất chấp thực tế rằng tem chống giả kỹ thuật số ngày càng trở nên phổ biến, hành vi quét mã trên tem chống giả kỹ thuật số để kiểm tra thông tin về sách trong thực tế vẫn là một trong những khâu yếu nhất của toàn bộ chuỗi giá trị chống giả. Nhiều người dùng không có thói quen quét mã, hoặc cảm thấy việc quét mã không mang lại thông tin hữu ích. Một số người thậm chí cho rằng dù có quét, họ “cũng không biết kết quả ấy đáng tin đến mức nào”. Những phát hiện này cho thấy tính hiệu quả của tem chống giả phụ thuộc mạnh mẽ vào trải nghiệm của người dùng. Nếu hệ thống kiểm tra không đủ đơn giản, không mang lại thông tin có giá trị hoặc không tạo ra sự khác biệt rõ ràng giữa sách thật - sách giả, thì hành vi kiểm tra thông tin sẽ bị bỏ qua. Ngoài ra, môi trường thương mại điện tử cũng làm gia tăng tính vấn đề của hành vi kiểm tra thông tin về sách qua tem chống giả. Với sự phổ biến của các cửa hàng không chính hãng và hình thức “đánh tráo tem”, người dùng có thể gặp sách giả được dán tem thật, hoặc sách thật được dán tem giả. Điều này khiến người đọc ngày càng hoài nghi và không mặn mà với việc kiểm chứng thông tin để phân biệt sách thật - sách giả.
Từ góc độ quản lý tem của các nhà xuất bản và hệ sinh thái quản trị xuất bản nói chung, kết quả nghiên cứu cho thấy có nhiều hạn chế mang tính hệ thống. Việc quản lý tem chống giả của các cơ quan quản lý nhìn chung còn mang nặng tính chất thủ công, chưa có cơ sở dữ liệu thống nhất, việc theo dõi tem theo lô hoặc theo số sê-ri chưa được thực hiện đầy đủ. Các nhà xuất bản cũng chưa có sự liên kết, phối hợp hiệu quả trong việc sử dụng các hệ thống tem chống giả nhất quán. Điều này làm giảm khả năng truy xuất và khoanh vùng vi phạm khi cần thiết. Hơn nữa, sự thiếu liên thông dữ liệu giữa nhà xuất bản, đơn vị phát hành, lực lượng quản lý thị trường và cơ quan chức năng khiến hệ thống chống giả vận hành rời rạc. Khi tem chống giả không gắn với một hệ sinh thái quản trị đồng bộ, vai trò của nó gần như chỉ dừng ở mức “dấu hiệu kỹ thuật” chứ chưa trở thành công cụ quản lý hoàn chỉnh.
Kết quả khảo sát và phân tích thực tiễn cho thấy hiệu quả của tem chống giả phụ thuộc một số yếu tố chính, bao gồm nhận thức và hành vi của người mua sách, năng lực quản trị tem của các nhà xuất bản và cơ quan chức năng, cũng như bối cảnh thị trường. Tem chống giả không thể phát huy đầy đủ chức năng nếu chỉ được xem là một sản phẩm thuần túy kỹ thuật. Thực tế cho thấy nhận thức của người mua sách chưa đủ tốt để tạo áp lực xã hội đối với việc kiểm tra thông tin qua tem chống giả. Hành vi quét mã trên tem chống giả kỹ thuật số chưa trở thành thói quen phổ biến của người mua sách. Người mua sách vẫn đặt niềm tin vào các loại tem truyền thống nhiều hơn tem kỹ thuật số. Hơn nữa, tình trạng thiếu chuẩn hóa, thiếu liên thông trong quản trị khiến tem chống giả bị giảm giá trị trong con mắt người tiêu dùng. Vì vậy, có thể khẳng định rằng tem chống giả chỉ thực sự phát huy được hiệu quả tốt khi được đặt trong một hệ thống quản trị bản quyền đồng bộ, bao gồm việc người dùng hiểu, tin và chủ động kiểm tra thông tin về sách qua truy cập tem, nhà xuất bản và các cơ quan chức năng quản lý tem bằng hệ thống dữ liệu liên thông, và các cơ quan quản lý có cơ chế phối hợp chặt chẽ để biến thông tin từ tem chống giả thành công cụ phát hiện và xử lý vi phạm một cách thống nhất trên thị trường.
3. Một số giải pháp nâng cao hiệu quả sử dụng tem chống giả nhằm bảo vệ bản quyền sách in ở Nhà xuất bản Chính trị quốc gia Sự thật thời gian tới
Để nâng cao hiệu quả sử dụng tem chống giả và đáp ứng yêu cầu bảo vệ xuất bản phẩm trong bối cảnh mới, Nhà xuất bản Chính trị quốc gia Sự thật cần triển khai đồng bộ nhiều giải pháp, bao gồm cả những giải pháp mang tính kỹ thuật, quản lý và truyền thông.
Trước hết, việc tăng cường ứng dụng các công nghệ chống giả hiện đại là yêu cầu cấp thiết. Nhà xuất bản cần phát triển hệ thống tem đa lớp với mức bảo mật cao hơn, kết hợp giữa tem phản quang, mã hóa số và mã QR dẫn tới cơ sở dữ liệu điện tử dùng để xác thực xuất bản phẩm nhằm nâng cao khả năng chống sao chép. Cùng với đó, việc hoàn thiện hệ thống quản lý dữ liệu tem, liên kết với quy trình biên tập - sản xuất - phát hành, sẽ giúp nâng cao tính minh bạch và hạn chế tối đa nguy cơ bị lợi dụng trong các khâu nội bộ. Với những dòng sách có kích thước ổn định, Nhà xuất bản có thể nghiên cứu áp dụng thiết bị hỗ trợ dán tem tự động để nâng cao năng suất và giảm sai sót trong quá trình sản xuất.
Song song với đổi mới kỹ thuật, việc mở rộng phạm vi áp dụng tem chống giả cũng cần được quan tâm. Các xuất bản phẩm thuộc nhóm lý luận, chính trị và pháp luật trọng điểm, đặc biệt là những ấn phẩm có nguy cơ bị làm giả cao, cần được ưu tiên triển khai tem chống giả theo một quy chế thống nhất. Trên cơ sở đó, Nhà xuất bản có thể từng bước xem xét mở rộng phạm vi áp dụng tem đối với các dòng sách chuyên đề, đề tài nghiên cứu và tài liệu phục vụ đào tạo, bồi dưỡng cán bộ (dù số lượng in không lớn) nhằm tạo sự đồng bộ trong công tác bảo vệ xuất bản phẩm.
Cần tăng cường phối hợp liên ngành, đặc biệt là công tác quản lý và giám sát thị trường phát hành cần được tiếp tục tổ chức chặt chẽ, thường xuyên và có trọng điểm. Nhà xuất bản cần duy trì cơ chế kiểm tra định kỳ tại các hệ thống phát hành của Nhà xuất bản và của đối tác, đồng thời sẵn sàng triển khai kiểm tra đột xuất khi xuất hiện dấu hiệu nghi vấn về sách giả hoặc vi phạm bản quyền. Việc xây dựng bộ tiêu chí nhận diện sách thật - sách giả và phổ biến rộng rãi cho đội ngũ làm công tác phát hành sẽ tạo nền tảng quan trọng cho việc kiểm soát rủi ro ngay từ cơ sở.
Cùng với các biện pháp kỹ thuật và quản lý, việc tăng cường tuyên truyền, hướng dẫn nhận diện sách thật cho bạn đọc là nhiệm vụ cần được quan tâm đẩy mạnh. Nhà xuất bản cần đẩy mạnh thực hiện truyền thông thường xuyên thông qua website, mạng xã hội và hệ thống phát hành chính thức, đồng thời phối hợp với các trường đại học, thư viện, các cửa hàng sách để lan tỏa thông tin đúng đắn về tem chống giả, cách quét mã QR và phương pháp phân biệt xuất bản phẩm thật - giả. Việc sản xuất các video minh họa, tài liệu điện tử và thông điệp truyền thông ngắn gọn, dễ hiểu sẽ góp phần nâng cao nhận thức của cộng đồng, tạo “lá chắn” xã hội trước nạn sách giả, khuyến khích sử dụng xuất bản phẩm chính thống.
Bên cạnh đó, việc phát triển hệ sinh thái xuất bản số có vai trò quan trọng trong việc giảm áp lực đối với xuất bản phẩm in truyền thống. Nhà xuất bản cần tiếp tục mở rộng các sản phẩm sách điện tử có bản quyền, ứng dụng các công nghệ bảo vệ nội dung số hiện đại, cũng như xây dựng cơ chế định danh tài liệu nhằm hạn chế tình trạng sao chép và phát tán trái phép. Khi dữ liệu tem và mã QR được tích hợp với hệ thống nội dung số, người dùng có thể dễ dàng kiểm tra thông tin sách thật từ cơ sở dữ liệu của Nhà xuất bản để đối chiếu và xác thực xuất bản phẩm một cách nhanh chóng và chính xác hơn, từ đó giảm nhu cầu sử dụng bản in lậu.
Để các mục tiêu nêu trên được triển khai hiệu quả, năng lực của đội ngũ cán bộ cần được nâng cao đồng bộ. Nhà xuất bản nên tổ chức các khóa đào tạo chuyên môn về nhận diện sách giả, quản lý tem chống giả và kiểm soát chất lượng ấn phẩm, đồng thời hoàn thiện quy trình nội bộ từ khâu tiếp nhận tem, cấp phát, sử dụng đến nghiệm thu để bảo đảm chặt chẽ, minh bạch và hạn chế tối đa rủi ro thất thoát hoặc sử dụng sai mục đích.
Về giải pháp trước mắt trong bối cảnh thực tế hiện nay, Nhà xuất bản Chính trị quốc gia Sự thật cần tiếp tục nỗ lực tìm kiếm các giải pháp hiệu quả, khả thi hơn để vừa bảo đảm yêu cầu phòng, chống in lậu, vừa hạ giá thành xuất bản sách để bảo đảm tính cạnh tranh trên thị trường. Để xử lý hài hòa các yếu tố liên quan, gia tăng hiệu quả sản xuất, kinh doanh và bảo đảm yếu tố phù hợp, khả thi trong áp dụng các biện pháp phòng, chống in sách lậu, Nhà xuất bản có thể cân nhắc tiếp tục sử dụng biện pháp dán tem vỡ chống giả của Bộ Công an trên các cuốn sách. Biện pháp này có một số ưu điểm nổi bật, phù hợp với điều kiện thực tế hiện nay của Nhà xuất bản như: mức độ quan tâm, nhận biết và sự tin cậy của khách hàng tương đối cao; giá thành rẻ hơn so với tem kỹ thuật số; các yêu cầu kỹ thuật không lớn, có thể áp dụng đại trà đối với tất cả các bản in sách của Nhà xuất bản…
Đối với biện pháp dán tem kỹ thuật số có gắn mã QR cho từng cuốn sách, cần tiếp tục nghiên cứu thêm, bổ sung các thông tin cần thiết, hoàn thiện các yêu cầu kỹ thuật, giảm giá thành sản xuất... Trong thời điểm hiện tại, có thể cân nhắc tiếp tục sử dụng đối với một số đầu sách cần bảo vệ đặc biệt. Sau này, khi đáp ứng đủ các điều kiện cần thiết và xử lý hài hòa các yếu tố liên quan, có thể nhân rộng để sử dụng rộng rãi đối với các đầu sách khác.
1. Theo Nguyệt Hà: “Ngành xuất bản chật vật đối phó với sách lậu, sách giả”, Báo Công an nhân dân điện tử, ngày 27/7/2023, https://cand.com.vn/ho-so-interpol/nganh-xuat-ban-chat-vat-doi-pho-voi-sach-lau-sach-gia-i701795/?utm.
2. Bảo Hân: “Ngăn chặn sách lậu không chỉ là việc của đơn vị xuất bản”, Báo Tiền Phong điện tử, ngày 04/11/2025, https://tienphong.vn/ngan-chan-sach-lau-khong-chi-la-viec-cua-don-vi-xuat-ban-post1792992.tpo?utm.
