1. Vai trò của báo chí trong phòng, chống "tự diễn biến, tự chuyển hoá" trong cán bộ, đảng viên không nằm ngoài việc thực hiện các chức năng cơ bản của báo chí. Trong đó, thông qua chức năng thông tin, giáo dục, định hướng và phản biện xã hội, báo chí góp phần quan trọng trong cả việc “xây” và “chống” trên lĩnh vực tư tưởng chính trị và hoạt động thực tiễn của đội ngũ cán bộ đảng viên. Phát huy vai trò của báo chí trong phòng, chống "tự diễn biến, tự chuyển hoá" là qúa trình phát huy hiệu quả của việc phản ánh, nhân rộng những mặt tốt, mặt tích cực nhằm củng cố niềm tin cho cán bộ đảng viên vào con đường đi lên của cách mạng Việt Nam, vào sự lãnh đạo của Đảng, Nhà nước. “Xây” của báo chí là xây dựng nhân sinh quan tích cực, là củng cố nhận thức và thúc đẩy hành động vì một xã hội tốt đẹp mà Đảng và nhân dân ta đã và đang xây dựng. "Tự diễn biến, tự chuyển hoá" chỉ có thể diễn ra khi đội ngũ đảng viên mất niềm tin, “lung lay” lý tưởng cách mạng. Vai trò của báo chí thể hiện ở việc góp phần củng cố niềm tin, tạo nền tảng vững chắc cho đội ngũ. “Chống” của báo chí là chống những biểu hiện sai trái, tiêu cực, phản tiến bộ. Báo chí góp phần nhận diện những nhận thức sai lầm, làm rõ những hành vi sai trái, báo chí tạo nên làn sóng dư luận xã hội lên án, đấu tranh. Thông qua đó, báo chí góp phần làm cho xã hội minh bạch. Trong khi đấu tranh với cái sai, báo chí đã góp phần củng cố, khẳng định những giá trị chân, thiện, mỹ.
2. Để phát huy vai trò của báo chí trong phòng, chống "tự diễn biến, tự chuyển hoá" ở đội ngũ cán bộ đảng viên, cần nâng cao hiệu quả hoạt động của báo chí trong cả hai phương diên: xây dựng, củng cố niềm tin chính trị và niềm tin xã hội cho đội ngũ cán bộ, đảng viên và chống lại mọi biểu hiện suy thoái đạo đức, chính trị của đội ngũ này.
Báo chí phát huy hơn nữa vai trò truyền bá, định hướng trong xác lập và củng cố và phát triển hệ tư tưởng chính trị của giai cấp công nhân và đạo đức cách mạng trong đội ngũ cán bộ đảng viên.
Báo chí phổ biến thông tin lý luận, phản ánh quá trình nghiên cứu, bổ sung và phát triển lý luận chủ nghĩa Mác Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh. Một trong những tiêu điểm chống phá về tư tưởng chính trị của các thế lực thù địch là lý luận của chủ nghĩa Mác, khi cho rằng chủ nghĩa Mác đã lỗi thời, không “bắt nhịp” thay đổi của thực tiễn nhằm phủ nhận sức sống của lý luận Mác - Lênin. Từ sự phản ánh của báo chí về quá trình thường xuyên, liên tục nghiên cứu và bổ sung, niềm tin của đội ngũ về giá trị khoa học của học thuyết cách mạng góp phần củng cố tư tưởng của đội ngũ cán bộ đảng viên, nhất là những đảng viên hoạt động thực tiễn ở nước ta hiện nay.
Báo chí chuyển tải kịp thời, khách quan và chân thực chủ trương, đường lối, quy định của Đảng, Nhà nước. Đối với đông đảo đội ngũ cán bộ, đảng viên, việc nắm bắt nhanh và đúng những chủ trương đường lối sẽ giúp cho họ hình thành nhận thức đúng, tạo niềm tin vào các chủ trương đường lối. Chỉ khi hiểu đúng, hiểu đủ về chủ trương, đường lối, cán bộ đảng viên mới có thể vững tin và làm theo một cách tự nguyện, tích cực. Thực tế là khi không tiếp cận kịp thời thông tin chính thống, không ít cán bộ. đảng viên bị nhiễu, bị chi phối bởi những thông tin sai, thông tin lề trái. Từ đó ảnh hưởng đến nhận thức, thái độ và hành vi của đội ngũ này.
Báo chí trong quá trình thực hiện chức năng cơ bản của mình đã góp phần xây dựng một xã hội minh bạch thông tin, thực hiện dân chủ. Báo chí không chỉ chuyển tải thông tin mà còn là kênh thông tin phản hồi hiệu quả cho các cấp lãnh đạo Đảng và Nhà nước, các cơ quan chức năng kịp thời điều chỉnh. Đội ngũ cán bộ đảng viên có phương tiện thuận lợi để trình bày ý kiến, quan điểm góp ý, xây dựng. Phát triển là một quá trình trong đó có sức đóng góp của cán bộ đảng viên. Điều này làm cho đảng viên hiểu trách nhiệm và ý nghĩa của những đóng góp mà bản thân họ đang xây dựng vì lý tưởng, vì sự tiến bộ xã hội. Ý nghĩa của điều ấy góp phần quan trọng trong xác lập và củng cố niềm tin và lý tưởng cách mạng cho đội ngũ.
Báo chí tích cực phát hiện, phản ánh và nhân rộng sự phản ánh về những biểu hiện tích cực của cá nhân, nhóm, cộng đồng xã hội.Phát hiện, biểu dương, cổ vũ nhân tố tích cực, tiến bộ là phương pháp hiệu quả để phát huy vai trò của báo chí trong phòng, chống “tự diễn biến, tự chuyển hóa” của đội ngũ đảng viên. Việc phát hiện, phản ánh và chuyển tải những điều tốt đẹp là thông điệp hiệu triệu niềm tin của công chúng nói chung, của đội ngũ cán bộ đảng viên nói riêng. Những nhân tố tốt đẹp, tích cực được phản ánh không giới hạn đối tượng hay không gian. Đó có thể là những tấm gương đảng viên phấn đấu không mệt mỏi cho công cuộc làm giàu cho quê hương đất nước, đặt lợi ích cá nhân sau lợi ích của xã hội; phản ánh những giá trị đạo đức tốt đẹp của dân tộc trong mọi độ tuổi, mọi lĩnh vực hoạt động đang hiện hữu, những giá trị mới được xác lập đang thúc tiến bộ xã hội… Thông tin về những nhân tố tích cực luôn có sức thuyết phục vào những điều tốt đẹp của xã hội, củng cố vững chắc niềm tin vào sự lãnh đạo của Đảng, sự quản lý, vận hành của Nhà nước, năng lực và phẩm chất của đội ngũ cán bộ lãnh đạo. Tất nhiên, sự phản ánh những điển hình tiên tiến, những giá trị tốt đẹp của xã hội của báo chí cần khách quan, kịp thời, cách đưa tin gần gũi, phù hợp để tạo hiệu ứng tốt về tâm lý, tư tưởng cho người tiếp nhận. Cách đưa tin phiến diện, thổi phồng đều đem lại hiệu ứng ngược cho việc xây dựng niềm tin vào những thành quả của Đảng, nhà nước và nhân dân.
Trên thực tế, báo chí không chỉ đưa tin mà còn góp phần phát hiện, nhận diện, đấu tranh với những biểu hiện sai trái, lệch lạc về tư tưởng chính trị, sự thoái hóa phẩm chất đạo đức của không ít cán bộ đảng viên trong thời gian qua. Nhiều sự việc tiêu cực được phanh phui nhờ báo chí. Những vụ tham nhũng, những hành vi vi phạm kỷ luật Đảng, lối sống sa đọa, thoái hóa của một số cán bộ đảng viên thời gian qua được báo chí chuyển tải… có sức mạnh tinh thần to lớn trong việc củng cố niềm tin cho cán bộ đảng viên, giúp cho đội ngũ tin vào sự quyết liệt làm trong sạch Đảng, quyết tâm xây dựng Đảng, tin tưởng vào sự lãnh đạo của Đảng, quản lý của Nhà nước ta trong giai đoạn hiện nay.
Phát huy vai trò của báo chí trong phòng, chống “tự diễn biến, tự chuyển hóa” trong đội ngũ cán bộ đảng viên là một quá trình. Trong cuộc đấu tranh ấy, báo chí đã, đang góp phần quan trọng trong quá trình đi đến nhận thức đúng đắn, vững chắc niềm tin, cách mạng trong hành động của mỗi cán bộ và cả đội ngũ đảng viên. Quá trình này vẫn đang đòi hỏi báo chí phát huy hơn nữa vai trò to lớn thông qua việc thực hiện chức năng, nhiệm vụ của báo chí.
NCS. NGUYỄN THỊ VÂN ANH
Trường Chính trị Trường Chinh
