Kính thưa đồng chí Tô Lâm, Ủy viên Bộ Chính trị, Bí thư Đảng ủy Công an Trung ương, Bộ trưởng Bộ Công an,
Thưa các đồng chí Ủy viên Trung ương, lãnh đạo Bộ Công an, lãnh đạo Ủy ban Quốc phòng và An ninh của Quốc hội, lãnh đạo Nhà xuất bản Chính trị quốc gia Sự thật,
Thưa các đồng chí và các nhà khoa học,
Trong không khí những ngày tháng Tám mùa Thu lịch sử, nhân kỷ niệm 77 năm Ngày Cách mạng Tháng Tám (19/8/1945 - 19/8/2022) và Quốc khánh nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam (02/9/1945 - 02/9/2022); kỷ niệm 77 năm Ngày truyền thống lực lượng Công an nhân dân Việt Nam (19/8/1945 - 19/8/2022), hôm nay, Bộ Công an phối hợp với Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh, Ủy ban Quốc phòng và An ninh của Quốc hội và Nhà xuất bản Chính trị quốc gia Sự thật tổ chức Hội thảo khoa học quốc gia “Phát huy sức mạnh toàn dân tộc bảo vệ an ninh quốc gia trong tình hình mới”. Thay mặt Ban Tổ chức, tôi xin gửi lời chào đến các đồng chí tham dự Hội thảo quan trọng và nhiều ý nghĩa này. Chúc các đồng chí sức khỏe, hạnh phúc và có nhiều thành công mới.
Thưa các đồng chí,
Bảo vệ an ninh quốc gia là nhiệm vụ đặc biệt quan trọng, có ý nghĩa sống còn trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa. Trong tiến trình đổi mới đất nước cũng như trong quá trình kiên định, vận dụng và phát triển sáng tạo chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, Đảng và Nhà nước đã từng bước đổi mới tư duy, nhận thức và chỉ đạo thực tiễn, phát triển và hoàn thiện tư duy lý luận về an ninh quốc gia và bảo vệ an ninh quốc gia, bảo đảm phù hợp với thực tiễn khách quan, kịp thời đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ trong tình hình mới.
1. Từ chỗ quan niệm về an ninh quốc gia một cách đơn giản, chủ yếu nhìn nhận dưới góc độ an ninh truyền thống, chúng ta đã tiếp cận an ninh quốc gia một cách toàn diện, tổng hợp, quan tâm đúng mức những vấn đề an ninh phi truyền thống, an ninh con người, an ninh xã hội và nhiều chiều cạnh an ninh mới khác như: an ninh kinh tế, an ninh môi trường, an ninh nguồn nước, an ninh mạng, v.v, trên cơ sở đó, ban hành các chủ trương, đường lối, hoàn thiện hệ thống pháp luật, chính sách về bảo đảm an ninh quốc gia ngày càng đầy đủ, chặt chẽ.
2. Từ chỗ thực hiện nhiệm vụ bảo vệ an ninh quốc gia trong điều kiện đóng cửa, khép kín, chúng ta đã chuyển sang xây dựng và triển khai chiến lược bảo vệ an ninh quốc gia trong điều kiện phát triển kinh tế thị trường và hội nhập quốc tế toàn diện, sâu rộng. Xác định bảo vệ an ninh quốc gia phải dựa trên sức mạnh tổng hợp quốc gia; “Chiến lược bảo vệ an ninh quốc gia” là một bộ phận quan trọng của chiến lược phát triển đất nước và nằm trong tổng thể “Chiến lược bảo vệ Tổ quốc”.
3. Với tư duy biện chứng khách quan, chúng ta nhận thức rõ yêu cầu phải kết hợp chặt chẽ giữa phát triển kinh tế - xã hội với bảo đảm quốc phòng, an ninh; triển khai đồng bộ các nhiệm vụ quốc phòng, an ninh và đối ngoại; quán triệt sâu sắc quan điểm chỉ đạo: phát triển kinh tế - xã hội là trung tâm, xây dựng Đảng là then chốt, phát triển văn hóa là nền tảng tinh thần, bảo đảm quốc phòng, an ninh là trọng yếu, thường xuyên để phát triển nhanh và bền vững đất nước.
Nhấn mạnh ý nghĩa, yêu cầu đặc biệt quan trọng của vấn đề bảo vệ an ninh quốc gia trong tình hình mới, Nghị quyết số 51-NQ/TW, ngày 05/9/2019 của Bộ Chính trị khóa XII về Chiến lược bảo vệ an ninh quốc gia chỉ rõ: An ninh quốc gia là sự vững mạnh, trường tồn của Đảng, sự ổn định, phát triển bền vững về mọi mặt của đất nước, chế độ xã hội chủ nghĩa và Nhà nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam; là sự ổn định về chính trị, biên giới, chủ quyền lãnh thổ và an ninh, an toàn xã hội. Bảo vệ an ninh quốc gia là bảo vệ lợi ích tối cao của quốc gia, dân tộc, bảo vệ Đảng, Nhà nước, Nhân dân cũng như chế độ xã hội chủ nghĩa ở Việt Nam.
Kế thừa và phát huy truyền thống, nghệ thuật giữ nước của dân tộc, phát huy sức mạnh toàn dân tộc bảo vệ an ninh quốc gia là quan điểm cơ bản, quan trọng của Đảng và Nhà nước ta, nhằm huy động, phát huy sức mạnh tổng hợp, toàn diện, quy tụ mọi nhân tố: chính trị, tinh thần, tư tưởng, con người, kinh tế, văn hóa, quốc phòng, an ninh, đối ngoại, v.v, phát huy sức mạnh của khối đại đoàn kết toàn dân tộc và cả hệ thống chính trị, kết hợp chặt chẽ sức mạnh bên trong với sức mạnh bên ngoài, sức mạnh dân tộc với sức mạnh thời đại để thực hiện thắng lợi nhiệm vụ bảo vệ an ninh quốc gia.
Đây là bước phát triển mới trong lý luận về bảo vệ an ninh quốc gia, được thể hiện nhất quán và nổi bật trong Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII trên ba phương diện:
Một là, chủ động, kiên quyết, kiên trì về phương châm, kế sách, đó là tư duy mới về bảo vệ Tổ quốc từ sớm, từ xa, giữ nước từ khi nước chưa nguy; xác định giữ vững bên trong, tích cực ngăn chặn, chủ động phòng ngừa là chính; phát hiện sớm và xử lý kịp thời những nhân tố bất lợi, nhất là những nhân tố có thể gây đột biến; kiên quyết, kiên trì bảo vệ lợi ích quốc gia - dân tộc, bảo vệ vững chắc độc lập, chủ quyền, thống nhất và toàn vẹn lãnh thổ của Tổ quốc.
Hai là, vững chắc về nền tảng, cội nguồn sức mạnh, đó là quán triệt sâu sắc quan điểm “dân là gốc”, nhân dân là trung tâm, chủ thể của công cuộc đổi mới, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc; nhân dân là cội nguồn sức mạnh, bảo vệ an ninh quốc gia là trách nhiệm của mỗi người dân; xây dựng thế trận lòng dân vững chắc, gắn với xây dựng và củng cố vững chắc thế trận quốc phòng toàn dân và thế trận an ninh nhân dân.
Ba là, toàn diện về phương thức, biện pháp huy động nguồn lực, đó là phát huy cao nhất sức mạnh tổng hợp của toàn dân tộc và của cả hệ thống chính trị, kết hợp sức mạnh dân tộc với sức mạnh thời đại, tranh thủ tối đa sự đồng tình, ủng hộ của cộng đồng quốc tế. Yêu cầu phát huy cao nhất sức mạnh tổng hợp đòi hỏi ý chí, quyết tâm cao độ của toàn Đảng, toàn quân và toàn dân ta, điều này chỉ có thể thực hiện trên cơ sở khơi dậy mạnh mẽ tinh thần yêu nước, ý chí tự cường dân tộc, sức mạnh đại đoàn kết toàn dân tộc và khát vọng phát triển đất nước phồn vinh, hạnh phúc.
Hơn 35 năm qua, với việc triển khai những chủ trương, chính sách một cách đúng đắn, trên cơ sở đổi mới nhận thức, tư duy và hành động, kế thừa những thành tựu to lớn đã đạt được, chúng ta đã thực hiện thắng lợi nhiệm vụ bảo vệ an ninh quốc gia trong tình hình mới: kiên quyết, kiên trì bảo vệ vững chắc độc lập, chủ quyền, thống nhất và toàn vẹn lãnh thổ, biển, đảo, vùng trời của Tổ quốc, bảo vệ thành công lợi ích quốc gia - dân tộc; bảo vệ Đảng, Nhà nước, nhân dân và chế độ xã hội chủ nghĩa; bảo đảm an ninh, trật tự, an toàn xã hội; đấu tranh làm thất bại mọi âm mưu, thủ đoạn chống phá của các thế lực thù địch, phản động; giữ vững môi trường hòa bình, ổn định để phát triển đất nước; góp phần quan trọng để “đất nước ta có được cơ đồ, tiềm lực, vị thế và uy tín quốc tế như ngày nay”.
Thực tiễn đó là minh chứng sinh động, rõ ràng nhất khẳng định sự lãnh đạo tuyệt đối, trực tiếp của Đảng là nhân tố quyết định, bảo đảm thắng lợi của việc phát huy sức mạnh toàn dân tộc bảo vệ an ninh quốc gia; sự trưởng thành, chiến thắng, luôn hoàn thành tốt chức năng, nhiệm vụ của các lực lượng vũ trang trong mọi hoàn cảnh; bảo đảm quân đội, công an luôn giữ vững bản chất cách mạng, tính đảng, tính nhân dân và dân tộc.
Thưa các đồng chí,
Trong thời gian tới, tình hình quốc tế sẽ tiếp tục diễn biến rất nhanh chóng, phức tạp, tiềm ẩn nhiều yếu tố gây mất ổn định, tác động sâu sắc đến môi trường và nguồn lực để bảo vệ an ninh quốc gia. Tình hình trong nước có những thuận lợi rất cơ bản, song bốn nguy cơ mà Đảng chỉ ra (đó là: tụt hậu về kinh tế; chệch định hướng xã hội chủ nghĩa; tham nhũng và tệ quan liêu, lãng phí; “diễn biến hòa bình”) vẫn còn tồn tại và có mặt còn gay gắt, đan cài phức tạp hơn. Đặc biệt, tình trạng tham nhũng, tiêu cực, suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong nội bộ là một trong những nguy cơ hết sức nguy hiểm, làm tan rã thế trận lòng dân, suy yếu sức chiến đấu của Đảng ta, chế độ ta từ gốc. Bối cảnh đó đặt ra những vấn đề hệ trọng và cấp thiết sau đây:
Thứ nhất, thống nhất về nhận thức: bảo vệ an ninh quốc gia là nhiệm vụ trọng yếu, thường xuyên của Đảng, Nhà nước, hệ thống chính trị và toàn dân; phát huy cao nhất sức mạnh tổng hợp là phương thức quan trọng hàng đầu để thực hiện thắng lợi nhiệm vụ bảo vệ an ninh quốc gia trong tình hình mới
Cần tiến hành thường xuyên, liên tục công tác giáo dục nhiệm vụ bảo vệ an ninh quốc phòng, bảo đảm có trọng tâm, trọng điểm, phù hợp với từng địa bàn, từng đối tượng, từng địa phương và cơ quan, đơn vị trên phạm vi toàn quốc. Thông qua tuyên truyền, giáo dục để tạo sự chuyển biến căn bản trong nhận thức và hành động của mọi tầng lớp nhân dân, đặc biệt là nhân dân vùng sâu, vùng xa, vùng dân tộc thiểu số và vùng giáp biên về chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước đối với nhiệm vụ bảo vệ an ninh quốc gia. Tuyệt đối không được lơ là, chủ quan, mất cảnh giác; chủ động đấu tranh phòng, chống hiệu quả đối với mọi âm mưu phá hoại, thủ đoạn “diễn biến hòa bình” của các thế lực thù địch. Đặc biệt quan tâm công tác giáo dục chính trị, tư tưởng; bồi dưỡng, cập nhật kiến thức về quốc phòng, an ninh cho đội ngũ cán bộ lãnh đạo các địa phương, các cấp, các ngành và các tổ chức chính trị - xã hội. Phát huy mạnh mẽ vai trò của các cơ quan báo chí, truyền thông trong tuyên truyền, phổ biến sâu rộng, nhằm giúp kiều bào Việt Nam và nhân dân thế giới hiểu rõ, hiểu đúng, hiểu đủ về đất nước Việt Nam, từ đó ủng hộ, chia sẻ, giúp đỡ và đồng hành cùng đất nước, dân tộc Việt Nam.
Thứ hai, giữ vững, tăng cường sự lãnh đạo tuyệt đối, trực tiếp về mọi mặt của Ðảng, sự quản lý tập trung, thống nhất của Nhà nước đối với quốc phòng, an ninh và lực lượng vũ trang trong nhiệm vụ bảo vệ an ninh quốc gia
Bảo đảm sự lãnh đạo tuyệt đối, trực tiếp của Đảng trong xây dựng và hoạch định đường lối chiến lược về quốc phòng, an ninh; xây dựng lực lượng vũ trang nhân dân thực sự trong sạch, vững mạnh; phát triển nền khoa học quân sự, khoa học an ninh; tiến hành mọi mặt công tác trong các lực lượng vũ trang nhằm đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ. Bảo đảm sự quản lý tập trung, thống nhất của Nhà nước đối với các lực lượng vũ trang theo quy định của Hiến pháp và pháp luật; trong ban hành hệ thống pháp luật, chính sách về quốc phòng, an ninh; ký kết hợp tác quốc tế; xây dựng kế hoạch động viên quốc phòng, an ninh; tổ chức thực hiện các nhiệm vụ quốc phòng, an ninh trong mọi tình huống.
Thường xuyên nghiên cứu bổ sung, đổi mới, hoàn thiện phương thức, cơ chế lãnh đạo của Đảng đối với các lực lượng vũ trang. Xây dựng các cấp ủy, tổ chức đảng các cấp trong sạch, vững mạnh, có năng lực lãnh đạo toàn diện và sức chiến đấu cao, thật sự là hạt nhân lãnh đạo thực hiện thắng lợi nhiệm vụ bảo vệ an ninh quốc gia trong tình hình mới. Hết sức chú trọng công tác đảng, công tác chính trị, coi đây là vấn đề có tính nguyên tắc, là “linh hồn, mạch sống” của lực lượng vũ trang cách mạng do Đảng lãnh đạo. Tiếp tục nghiên cứu bổ sung, hoàn thiện hệ thống pháp luật, cơ chế, chính sách về bảo vệ an ninh quốc gia; về huy động nguồn lực địa phương và nguồn lực xã hội phục vụ việc xây dựng tiềm lực quốc phòng, an ninh, xử lý tốt mối quan hệ giữa phát huy dân chủ đi đôi với tăng cường pháp chế, kỷ cương.
Thứ ba, không ngừng nâng cao tiềm lực, xây dựng lực lượng, củng cố thế trận quốc phòng, an ninh vững mạnh
Điều này đòi hỏi toàn Đảng, toàn dân, toàn quân và cả hệ thống chính trị phải chung sức, đồng lòng xây dựng tiềm lực toàn diện cả về chính trị, tư tưởng, tinh thần, con người, kinh tế, khoa học và công nghệ, quân sự, an ninh và đối ngoại…; nâng cao sức mạnh tổng hợp quốc gia trong thời bình và sẵn sàng huy động nếu có chiến tranh. Kết hợp chặt chẽ giữa phát triển kinh tế, văn hóa, xã hội với tăng cường quốc phòng, an ninh; phát huy vai trò tiên phong của đối ngoại trong bảo vệ Tổ quốc từ sớm, từ xa, từ bên ngoài biên giới lãnh thổ, góp phần tạo dựng, giữ vững môi trường hòa bình cho công cuộc xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.
Quán triệt sâu sắc định hướng, chủ trương mà Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII của Đảng đã đề ra về xây dựng Quân đội nhân dân, Công an nhân dân cách mạng, chính quy, tinh nhuệ, từng bước hiện đại, một số quân chủng, binh chủng, lực lượng tiến thẳng lên hiện đại, đảm đương vai trò nòng cốt trong nhiệm vụ bảo vệ an ninh quốc gia.
Các lực lượng vũ trang cần tăng cường mối quan hệ đoàn kết, gắn bó máu thịt với nhân dân, tuyệt đối tin tưởng vào sức mạnh của nhân dân. Thực hiện kế sách giữ nước trong thời bình, quán triệt sâu sắc phương châm “dựa vào dân, yên dân”, “trong ấm, ngoài êm”, đẩy mạnh phát triển kinh tế - xã hội, bảo đảm an ninh, an sinh, an toàn, không ngừng nâng cao đời sống của nhân dân.
Khơi dậy tinh thần yêu nước, ý thức trách nhiệm, sự cống hiến, sức sáng tạo của nhân dân đối với sự nghiệp bảo vệ an ninh quốc gia. Tăng cường sự đồng thuận xã hội. Phát huy quyền làm chủ và sự tham gia quản lý của nhân dân trên lĩnh vực bảo vệ an ninh, trật tự. Đẩy mạnh công cuộc phòng, chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực để củng cố niềm tin trong nhân dân.
Phát huy mạnh mẽ vai trò nòng cốt chính trị, trách nhiệm, tính tự chủ, năng động, sáng tạo của Mặt trận Tổ quốc, các tổ chức chính trị - xã hội trong xây dựng khối đại đoàn kết toàn dân tộc, tập hợp, vận động nhân dân đẩy mạnh các phong trào thi đua yêu nước, phong trào “Toàn dân bảo vệ an ninh Tổ quốc”, động viên các tầng lớp nhân dân tích cực, chủ động tham gia xây dựng thế trận an ninh nhân dân gắn với thế trận quốc phòng toàn dân, xây dựng thế trận lòng dân vững chắc.
Thứ tư, chủ động nắm bắt, nghiên cứu, phân tích, dự báo chính xác tình hình thế giới, khu vực, trong nước, không để bị động, bất ngờ
Tiếp tục bổ sung, phát triển, hoàn thiện lý luận về an ninh quốc gia, bảo vệ an ninh quốc gia, nghệ thuật quân sự, nghệ thuật bảo vệ an ninh quốc gia và các nghiệp vụ quốc phòng, an ninh, tạo cơ sở quan trọng để Đảng, Nhà nước hoạch định chủ trương, đường lối, chính sách quốc phòng, an ninh, đối ngoại sát hợp và hiệu quả.
Nâng cao năng lực xử lý thông tin, dự báo, tham mưu chiến lược trước bối cảnh thế giới, khu vực diễn biến nhanh chóng, phức tạp. Trong mọi hoàn cảnh, phải nắm chắc tình hình ngay từ khi “khởi phát” những vấn đề mới, phức tạp đe dọa đến an ninh quốc gia, trật tự, an toàn xã hội, để kịp thời, nhanh nhạy xử lý mọi tình huống một cách chính xác; kịp thời phát hiện và đấu tranh ngăn chặn, làm thất bại mọi âm mưu, thủ đoạn “diễn biến hòa bình”, bạo loạn, lật đổ của các thế lực thù địch, phản động. Chủ động trong xây dựng các chương trình, kế hoạch, phương án bảo đảm an ninh quốc gia; tổ chức tốt, thực thi đầy đủ cơ chế phối hợp bảo vệ an ninh quốc gia.
Thưa các đồng chí,
Để Hội thảo mang lại nhiều ý nghĩa thiết thực, đề nghị các đồng chí tập trung thảo luận một số nội dung quan trọng sau:
1. Làm rõ sự cần thiết và những yêu cầu phát huy sức mạnh toàn dân tộc bảo vệ an ninh quốc gia trong bối cảnh mới.
2. Phân tích, làm rõ sự phát triển tư duy lý luận của Đảng, đặc biệt là những nhận thức mới trong Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII về phát huy sức mạnh toàn dân tộc bảo vệ an ninh quốc gia.
3. Làm rõ thực trạng và đề xuất những nhiệm vụ, giải pháp phát huy sức mạnh toàn dân tộc bảo vệ an ninh quốc gia trong tình hình mới một cách hiệu quả và thiết thực.
Với tinh thần thảo luận dân chủ, khoa học, Ban Tổ chức tin tưởng rằng, Hội thảo của chúng ta sẽ có những kiến nghị, đề xuất, những định hướng chính sách cũng như giải pháp khả thi để thực hiện thành công nhiệm vụ phát huy sức mạnh toàn dân tộc bảo vệ an ninh quốc gia trong tình hình mới. Thay mặt Ban Tổ chức Hội thảo, một lần nữa kính chúc các đồng chí lãnh đạo, nguyên lãnh đạo Đảng, Nhà nước, Bộ Công an, cùng toàn thể quý vị đại biểu, các nhà khoa học sức khỏe, hạnh phúc và nhiều thành công.
Chúc Hội thảo thành công tốt đẹp.
Trân trọng cảm ơn!
GS, TS. NGUYỄN XUÂN THẮNG
Ủy viên Bộ Chính trị, Giám đốc Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh, Chủ tịch Hội đồng Lý luận Trung ương
