Xây dựng lực lượng công an trở thành lực lượng nòng cốt, thực sự là “thanh kiếm” và “lá chắn”, bảo vệ, giữ gìn hòa bình ổn định, phát triển đất nước
Lịch sử khẳng định, trong thắng lợi vĩ đại của cách mạng dân tộc dân chủ nhân dân dưới sự lãnh đạo của Đảng, đi qua hai cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp và chống đế quốc Mỹ, có đóng góp đặc biệt to lớn của lực lượng công an nhân dân, mà khái quát lại đó là: Làm nòng cốt trong bảo vệ, giữ vững bên trong với sự nghiệp cách mạng của Đảng và dân tộc1. Phối hợp cùng Quân đội nhân dân, dân quân, du kích trực tiếp đánh địch góp phần vào thắng lợi trên mặt trận quân sự2.
Sau khi đất nước thống nhất, bên cạnh những thuận lợi, đất nước ta tiếp tục đối mặt với những thách thức lớn ở bên trong3, bên ngoài4. Trước yêu cầu, nhiệm vụ đặt ra, lực lượng công an đã tích cực, chủ động tham gia xây dựng và củng cố chính quyền cách mạng ở vùng mới giải phóng; giải quyết tàn dư chiến tranh, tiếp quản và quản lý xã hội, tổ chức quản lý, cải tạo số ngụy quân, ngụy quyền, nhân viên của chế độ cũ, vô hiệu hóa hoạt động chống đối của các đối tượng phản động, giữ vững ổn định chính trị, trật tự, an toàn xã hội. Tham gia chiến đấu bảo vệ vững chắc biên giới phía Tây Nam, phía Bắc; phòng, chống các hoạt động thám báo, tập kích, bắt cóc, gây phỉ, gây bạo loạn; bảo vệ nhân dân, sơ tán khỏi vùng đánh phá của địch; bảo đảm an toàn, bí mật các khu vực trọng yếu, các tin tức, hoạt động quân sự của ta. Chống kế hoạch hậu chiến của địch, đấu tranh bóc gỡ mạng lưới gián điệp, tình báo của đế quốc Mỹ và tay sai cài lại; đập tan âm mưu và hoạt động móc nối, tấn công xâm nhập nội bộ, bắt hàng trăm toán gián điệp, biệt kích, phản động lưu vong từ bên ngoài xâm nhập vào Việt Nam; tiêu diệt và làm tan rã một bộ phận lớn FULRO-25 ở vùng Tây Nguyên... Thực tiễn cho thấy, dưới sự lãnh đạo của Đảng, Công an nhân dân đã làm tốt vai trò nòng cốt giữ vững ổn định chính trị, xã hội bên trong; phối hợp cùng với Quân đội nhân dân thực hiện nhiệm vụ quốc phòng, quân sự, bảo vệ độc lập, chủ quyền, thống nhất, toàn vẹn lãnh thổ của Tổ quốc.
Trong thời kỳ đổi mới toàn diện đất nước và hội nhập quốc tế, dưới sự lãnh đạo của Đảng, đất nước ta đã đạt được những thành tựu hết sức to lớn về kinh tế, văn hóa, xã hội, chính trị ổn định, quốc phòng, an ninh ngày càng được củng cố; đối ngoại mở rộng, đưa thế và lực của đất nước lên tầm cao mới. Tuy nhiên, những thách thức với sự nghiệp xây dựng, bảo vệ Tổ quốc bao gồm cả các yếu tố truyền thống và phi truyền thống vẫn diễn biến rất phức tạp, gay gắt.
Từ thực tiễn tình hình trong nước, thế giới và khu vực, Đảng ta xác định các mục tiêu bảo vệ Tổ quốc trong giai đoạn mới đó là: Bảo vệ vững chắc độc lập, chủ quyền, thống nhất, toàn vẹn lãnh thổ của Tổ quốc; bảo vệ Đảng, Nhà nước, nhân dân và chế độ xã hội chủ nghĩa; bảo vệ sự nghiệp đổi mới, công nghiệp hóa, hiện đại hóa; bảo vệ lợi ích quốc gia, dân tộc; bảo vệ an ninh chính trị, trật tự, an toàn xã hội và nền văn hóa; giữ vững ổn định chính trị và môi trường hòa bình để xây dựng, phát triển đất nước theo định hướng xã hội chủ nghĩa. Từ các mục tiêu bảo vệ của thực tiễn, có thể khái quát hơn để thấy hai thách thức lớn đối với sự nghiệp bảo vệ Tổ quốc luôn hiện hữu, đó là: Thách thức về bảo vệ chủ quyền, thống nhất và toàn vẹn lãnh thổ của Tổ quốc; thách thức về bảo vệ, duy trì ổn định chính trị, xã hội và phát triển bền vững của nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa, của nền văn hóa Việt Nam tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc, tiếp thu có chọn lọc tinh hoa văn hóa nhân loại. Bám sát sự lãnh đạo tuyệt đối, trực tiếp, về mọi mặt của Đảng, quản lý tập trung, thống nhất của Nhà nước; nắm chắc, tổ chức triển khai thực hiện có hiệu quả Cương lĩnh, các nghị quyết của Đảng về xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, đặc biệt là Nghị quyết Hội nghị Trung ương 8 khóa IX và Nghị quyết Hội nghị Trung ương 8 khóa XI về Chiến lược bảo vệ Tổ quốc trong tình hình mới, Công an nhân dân đã phát huy vai trò nòng cốt, chủ trì bảo vệ chủ quyền, ổn định chính trị, xã hội và sự phát triển bền vững của nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa; phối hợp cùng với Quân đội nhân dân bảo vệ vững chắc chủ quyền, thống nhất và toàn vẹn lãnh thổ của Tổ quốc. Điều đó được thể hiện thông qua các mặt công tác lớn cụ thể:
Thứ nhất, trên lĩnh vực an ninh quốc gia, đã chủ động nắm chắc, đánh giá, dự báo sát tình hình thế giới, khu vực, trong nước để tham mưu chiến lược với Đảng, Nhà nước chủ trương, giải pháp bảo vệ lợi ích, an ninh quốc gia và nâng cao vị thế, uy tín của đất nước; hoàn thiện quan điểm, đường lối, chính sách bảo vệ Tổ quốc trong tình hình mới. Tổ chức tốt công tác bảo vệ an ninh chính trị, với trọng tâm là bảo vệ vai trò, sự lãnh đạo của Đảng đối với Nhà nước và xã hội, bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng; bảo vệ Nhà nước, nhân dân và chế độ xã hội chủ nghĩa; kịp thời phát hiện, ngăn chặn âm mưu “diễn biến hòa bình”, bạo loạn, khủng bố, phá hoại của các thế lực thù địch, phản động, không để hình thành tổ chức chính trị đối lập trong nước. An ninh kinh tế được bảo đảm, với sự phát triển ngày càng bền vững của nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa; kịp thời phát hiện, phòng ngừa, xử lý các nguy cơ, các mối đe dọa đối với nền kinh tế đất nước; giải quyết những vấn đề phức tạp liên quan đến an ninh, trật tự nảy sinh trong lĩnh vực kinh tế. An ninh văn hóa, an ninh thông tin - truyền thông, an ninh mạng được tăng cường; chấn chỉnh, xử lý nghiêm sai phạm của nhiều cơ quan báo chí; thể hiện vai trò mũi nhọn trong bảo đảm chủ quyền, lợi ích quốc gia trên không gian mạng, góp phần quan trọng vào chuyển đổi số quốc gia, xây dựng chính phủ số, kinh tế số, xã hội số. An ninh xã hội, an ninh, trật tự tại các địa bàn chiến lược và trong các tôn giáo có nhiều chuyển biến tích cực...
Thứ hai, trên lĩnh vực trật tự, an toàn xã hội, đấu tranh phòng, chống tội phạm, đã triển khai quyết liệt, đồng bộ nhiều biện pháp kéo giảm tội phạm; xử lý kịp thời, gốc rễ các vấn đề phức tạp về tội phạm và vi phạm pháp luật, nhất là với các loại tội phạm nguy hiểm, tội phạm có tổ chức, xuyên quốc gia (tội phạm ma túy, tội phạm sử dụng công nghệ cao...), góp phần từng bước xây dựng xã hội ngày càng trật tự, kỷ cương, an ninh, an toàn, lành mạnh. Công tác đấu tranh phòng, chống tội phạm kinh tế, tham nhũng, chức vụ, đạt hiệu quả cao thu hồi nhiều tài sản của Nhà nước bị chiếm đoạt; góp phần nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác xây dựng, chỉnh đốn Đảng. Chủ động nhận diện, phát hiện những thủ đoạn phạm tội mới trong lĩnh vực chứng khoán, bất động sản, trái phiếu doanh nghiệp... Bên cạnh đó, lực lượng công an xung kích đi đầu trong việc phòng ngừa, ứng phó, giải quyết các thách thức an ninh phi truyền thống và thực hiện nghĩa vụ quốc tế. Điển hình là luôn có mặt ở những nơi khó khăn, gian khổ, nguy hiểm để triển khai các hoạt động hỗ trợ phòng, chống thiên tai; kiểm soát, ngăn chặn đại dịch Covid-19; tham gia tìm kiếm, cứu nạn, cứu hộ trong nước; hỗ trợ lực lượng cứu nạn, cứu hộ quốc tế (như trong vụ động đất tại Thổ Nhĩ Kỳ) và cử cán bộ tham gia lực lượng gìn giữ hòa bình của Liên hợp quốc...
Thứ ba, xây dựng, củng cố vững chắc nền an ninh nhân dân, thế trận an ninh nhân dân gắn với nền quốc phòng toàn dân và thế trận quốc phòng toàn dân, góp phần thực hiện thắng lợi các nhiệm vụ quốc phòng. Trước những diễn biến phức tạp của tình hình thế giới, khu vực và trong nước, Công an nhân dân và Quân đội nhân dân đã kết hợp chặt chẽ để tham mưu với Đảng, Nhà nước trong thực hiện các nhiệm vụ quốc phòng và an ninh, kết hợp giữa quốc phòng, an ninh với kinh tế, văn hóa, xã hội, đối ngoại; phối hợp nắm chắc tình hình để chủ động xử lý hiệu quả các tình huống, hóa giải thách thức, giữ vững thế chủ động chiến lược, không để bị động, bất ngờ trong bảo vệ Tổ quốc. Theo chức năng, nhiệm vụ, lực lượng công an nhân dân chú trọng xây dựng thế trận an ninh nhân dân gắn kết chặt chẽ với thế trận quốc phòng toàn dân, theo hướng thường xuyên, liên tục, toàn dân, toàn diện trên nền tảng “thế trận lòng dân” và không ngừng được củng cố, đổi mới, đi vào chiều sâu nhằm hội tụ lòng yêu nước, tinh thần đoàn kết toàn dân, niềm tin chính trị, ý thức trách nhiệm công dân của nhân dân vào sự lãnh đạo của Đảng, sự quản lý, điều hành của Nhà nước; huy động sức mạnh về tinh thần, vật chất của cả hệ thống chính trị và toàn dân vào thực hiện nhiệm vụ bảo vệ Tổ quốc; thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội và hoạt động đối ngoại của đất nước.
Thứ tư, xây dựng, củng cố, phát huy sức mạnh khối đại đoàn kết toàn dân tộc trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc; làm tốt công tác vận động người Việt Nam ở nước ngoài. Nhận thức rõ vai trò và sứ mệnh lịch sử của quần chúng trong xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, Công an nhân dân đã phối hợp chặt chẽ với các ban, ngành, đoàn thể xây dựng, củng cố, phát triển phong trào toàn dân bảo vệ an ninh Tổ quốc vừa có bề rộng, vừa có chiều sâu. Với nhiều cách làm mới, sáng tạo, phong trào thu hút được đông đảo tầng lớp nhân dân tham gia, không chỉ nâng cao hiệu quả công tác đấu tranh phòng, chống tội phạm và xây dựng xã hội trật tự, kỷ cương, an ninh, an toàn, lành mạnh, văn minh, mà còn là phong trào nòng cốt trong các phong trào cách mạng của quần chúng tại địa bàn cơ sở. Thấu suốt chỉ dạy của Chủ tịch Hồ Chí Minh: đoàn kết, đoàn kết, đại đoàn kết - thành công, thành công, đại thành công, nhận thức rõ sức mạnh vô địch của khối đại đoàn kết toàn dân tộc, cùng với xây dựng phong trào, Công an nhân dân cũng tích cực chủ động tham mưu cấp ủy, chính quyền các cấp đẩy mạnh công tác dân vận; ban hành chính sách phù hợp để xây dựng, củng cố vững chắc khối đại đoàn kết toàn dân tộc, gắn với kinh tế, văn hóa, xã hội, bảo đảm sự ổn định, vững mạnh của hệ thống chính trị, nhất là tại cơ sở; tham gia chăm lo giải quyết các vấn đề an sinh xã hội, xóa đói, giảm nghèo, nâng cao đời sống vật chất và tinh thần của nhân dân, đặc biệt là ở vùng sâu, vùng xa, vùng đồng bào dân tộc thiểu số, góp phần củng cố lòng tin của nhân dân với Đảng, Nhà nước và sự tin yêu, giúp đỡ lực lượng công an nhân dân. Bên cạnh đó, lực lượng công an đã phối hợp với Bộ Ngoại giao, cơ quan đại diện của Việt Nam tại nước ngoài thực hiện hiệu quả Nghị quyết số 36-NQ/TW, ngày 26/3/2004 của Bộ Chính trị về công tác đối với người Việt Nam ở nước ngoài; nâng cao chất lượng công tác nắm tình hình, bảo vệ, vận động, khơi dậy lòng tự hào, tự tôn dân tộc, tinh thần yêu nước, hướng về Tổ quốc, phát huy tiềm năng, thế mạnh của người Việt Nam ở nước ngoài phục vụ sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Tham mưu với Đảng, Nhà nước ban hành chủ trương, chính sách tạo thuận lợi cho người Việt Nam ở nước ngoài về nước và có những đóng góp thiết thực về vốn, vật chất, tri thức, kinh nghiệm, khoa học, công nghệ... cho sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa, phát triển đất nước cũng như tham gia bảo vệ chủ quyền, toàn vẹn lãnh thổ của Tổ quốc, lợi ích quốc gia, dân tộc. Phối hợp với các cơ quan chức năng tích cực giải quyết những vướng mắc pháp lý, các vụ việc phức tạp liên quan đến công dân Việt Nam ở nước ngoài để bảo vệ quyền lợi chính đáng của công dân và sự phát triển lành mạnh, ổn định của cộng đồng.
Thứ năm, công tác đối ngoại Công an nhân dân phục vụ hiệu quả công tác bảo vệ an ninh quốc gia, trật tự, an toàn xã hội và xây dựng Công an nhân dân, đi trước mở đường, phục vụ đối ngoại đảng, ngoại giao nhà nước và đối ngoại nhân dân. Nhận thức rõ các thách thức đe doạ chủ quyền, ổn định chính trị, xã hội và sự phát triển bền vững của nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa đều có nguyên nhân từ các yếu tố bên ngoài là tình hình thế giới, khu vực và tình hình trong nước. Theo đó, cùng với việc tăng cường các hoạt động phòng, chống, loại bỏ các nguyên nhân, điều kiện bên trong, Công an nhân dân đã chủ động trong hợp tác quốc tế với các đối tác tương ứng của các quốc gia, vùng lãnh thổ và các tổ chức quốc tế bằng các hình thức, bước đi phù hợp. Qua đó hóa giải nhiều nguy cơ, thách thức về an ninh quốc gia từ bên ngoài, tranh thủ sự đồng tình của bạn bè quốc tế, bảo đảm cao nhất lợi ích quốc gia, dân tộc. Lực lượng công an nhân dân thông qua đối ngoại hợp tác quốc tế giúp cho bạn bè và đối tác quốc tế hiểu, củng cố niềm tin đối với Việt Nam, từ đó thúc đẩy hội nhập quốc tế của đất nước, đối ngoại đảng, ngoại giao nhà nước và đối ngoại nhân dân.
Thực tiễn lịch sử cách mạng dân tộc dân chủ nhân dân và những năm đổi mới đã cho thấy, bảo vệ Tổ quốc là sự nghiệp thường xuyên, liên tục, toàn dân, toàn diện, đặt dưới sự lãnh đạo tuyệt đối, trực tiếp về mọi mặt của Đảng, quản lý tập trung, thống nhất của Nhà nước, trong đó Quân đội nhân dân và Công an nhân dân đóng vai trò nòng cốt. Từ sau Cách mạng Tháng Tám năm 1945, kháng chiến chống thực dân Pháp, kháng chiến chống đế quốc Mỹ và trong những năm đất nước đổi mới, mở cửa hội nhập đến nay, sự nghiệp bảo vệ Tổ quốc luôn phải đối mặt với thách thức bởi chiến tranh xâm lược hoặc những nguy cơ đe doạ của chiến tranh xâm lược với chủ quyền và toàn vẹn lãnh thổ. Đồng thời, đó là những thách thức đối với sự ổn định chính trị, xã hội mà trực tiếp nhất là đe doạ vai trò, sự lãnh đạo của Đảng, nền tảng tư tưởng của Đảng, sự đồng thuận thống nhất, tính gắn kết của khối đại đoàn kết toàn dân tộc; sự ổn định, trật tự, an toàn của xã hội và sự phát triển bền vững của nền kinh tế đất nước theo định hướng của Đảng. Cả hai nguy cơ thách thức này không thể coi nhẹ một nguy cơ thách thức nào và phòng, chống các nguy cơ, thách thức đó phải được tiến hành song song, đồng thời có mối quan hệ chặt chẽ với nhau.
Từ thực tiễn lịch sử xây dựng, chiến đấu và trưởng thành của lực lượng công an nhân dân trong cách mạng dân tộc dân chủ nhân dân, trong sự nghiệp đổi mới dưới sự lãnh đạo của Đảng đã chỉ rõ Công an nhân dân luôn đóng vai trò nòng cốt, chủ trì phối hợp với Quân đội nhân dân trong bảo vệ chủ quyền, giữ vững ổn định chính trị, xã hội, phát triển bền vững nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa của đất nước. Đồng thời, Công an nhân dân cũng có vai trò rất quan trọng trong phối hợp với Quân đội nhân dân trong bảo vệ chủ quyền, độc lập, thống nhất và toàn vẹn lãnh thổ. Bài học kinh nghiệm rút ra đối với Công an nhân dân trong bảo vệ Tổ quốc đó là: Phải nhận thức, bám sát và thực hiện tốt nhiệm vụ chính trị làm nòng cốt, chủ trì trong giữ vững bên trong đối với sự nghiệp cách mạng của Đảng, của dân tộc và đất nước. Luôn phải bám sát sự lãnh đạo tuyệt đối, trực tiếp, về mọi mặt của Đảng, sự quản lý tập trung, thống nhất của Nhà nước; trung thành vô hạn đối với Đảng, Tổ quốc, đất nước, nhân dân và chế độ xã hội chủ nghĩa, chỉ biết còn Đảng thì còn mình. Phối hợp chặt chẽ với Quân đội nhân dân và các ban, bộ, ngành trong tham mưu với Đảng, Nhà nước về bảo vệ Tổ quốc, các nhiệm vụ công tác quốc phòng, an ninh; tổ chức thực hiện hiệu quả chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước về bảo vệ Tổ quốc, về công tác quốc phòng, quân sự và an ninh, trật tự. Gắn kết máu thịt, chặt chẽ với quần chúng nhân dân, chăm lo xây dựng phong trào quần chúng và khối đại đoàn kết toàn dân tộc, sự đồng thuận của lòng dân; xây dựng thế trận an ninh nhân dân vững chắc, gắn kết chặt chẽ với thế trận quốc phòng toàn dân; phối hợp cùng Quân đội nhân dân xây dựng nền, thế trận quốc phòng, an ninh gắn kết chặt chẽ với thế trận lòng dân vững chắc, tạo thế trận tổng hợp bảo vệ lợi ích quốc gia, dân tộc; bảo vệ Tổ quốc để đất nước không bị động, bất ngờ trong mọi tình huống. Quán triệt sâu sắc chỉ dạy của Chủ tịch Hồ Chí Minh: “Người trước súng sau” thường xuyên chăm lo xây dựng lực lượng công an nhân dân thực sự trong sạch, vững mạnh, ngày càng chính quy, tinh nhuệ, hiện đại, có năng lực và sức chiến đấu cao, hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ mà Đảng, Nhà nước, Tổ quốc và nhân dân đã tin tưởng giao phó. Trên cơ sở lý luận chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, kế thừa những bài học kinh nghiệm quý trong lịch sử bảo vệ an ninh, trật tự của ông cha, tinh hoa của nhân loại, từ thực tiễn và yêu cầu đặt ra cho các mặt công tác công an thường xuyên chăm lo xây dựng, phát triển lý luận khoa học an ninh, để chỉ dẫn, soi đường cho các hoạt động công tác chiến đấu của toàn lực lượng.
Một số định hướng phát triển xây dựng lực lượng công an nhân dân thật sự trong sạch, vững mạnh, chính quy, tinh nhuệ, hiện đại
Những năm tới, dự báo tình hình thế giới, khu vực tiếp tục diễn biến phức tạp, xuất hiện các yếu tố thuận lợi mới đan xen các thách thức khó lường đối với an ninh, lợi ích quốc gia của Việt Nam trên cả hai hướng bên trong và bên ngoài.
Tình hình và bối cảnh mới đặt ra những yêu cầu mới, đòi hỏi lực lượng công an nhân dân nhận thức sâu sắc hơn sứ mệnh, vai trò, trách nhiệm của mình trước Đảng, nhân dân trong bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa.
Một là, về nhận thức phải thấy rõ, trong những năm tới, sự nghiệp xây dựng, bảo vệ Tổ quốc của nhân dân ta dưới sự lãnh đạo của Đảng sẽ có nhiều thuận lợi, nhưng tiếp tục gặp không ít khó khăn, thách thức. Trong đó, những thách thức lớn nhất vẫn là bảo vệ vững chắc chủ quyền, toàn vẹn lãnh thổ của Tổ quốc và bảo vệ vững chắc chủ quyền, ổn định chính trị, xã hội, sự phát triển bền vững của nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa. Những thách thức trên đòi hỏi cấp ủy, lãnh đạo chỉ huy công an các đơn vị, địa phương và sĩ quan, chiến sĩ công an nhân dân trong toàn lực lượng cần phát huy truyền thống anh hùng vẻ vang của Công an nhân dân, những bài học kinh nghiệm quý được đúc rút, bám sát nhiệm vụ chính trị để phát huy làm tốt hơn nhiệm vụ nòng cốt trong bảo vệ vai trò, sự lãnh đạo của Đảng đối với Nhà nước và xã hội, bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng; bảo vệ Nhà nước và chế độ xã hội chủ nghĩa, bảo vệ nhân dân, bảo vệ khối đại đoàn kết toàn dân tộc; bảo vệ sự phát triển bền vững của nền kinh tế đất nước, bảo vệ văn hoá và con người Việt Nam tiên tiến đậm đà bản sắc dân tộc, tiếp thu có chọn lọc tinh hoa văn hoá nhân loại; bảo vệ đường lối đối ngoại độc lập, tự chủ của đất nước. Cùng với đó, phối hợp chặt chẽ với Quân đội nhân dân trong thực hiện thắng lợi, hiệu quả các nhiệm vụ quốc phòng, quân sự, chống chiến tranh xâm lược. Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng chỉ rõ phương châm: bảo vệ Tổ quốc từ sớm, từ xa, giữ nước từ khi nước chưa nguy. Lực lượng công an nhân dân cần quán triệt và thực hiện có hiệu quả cao nhất phương châm chỉ đạo này của Đảng. Theo đó cần phải kịp thời nắm chắc tình hình, nghiên cứu, phân tích, dự báo các yếu tố, nguyên nhân đe dọa sự nghiệp bảo vệ Tổ quốc, lợi ích quốc gia, dân tộc từ xa, từ sớm về thời gian, không gian thông qua các biện pháp, nhiệm vụ công tác công an ở bên trong, bên ngoài và đề xuất, xác lập các giải pháp phòng, chống hiệu quả để tham mưu với Đảng, Nhà nước, với Đảng ủy Công an Trung ương, lãnh đạo Bộ Công an, với cấp ủy, lãnh đạo chỉ huy công an các đơn vị, địa phương. Đặc biệt coi trọng công tác nắm tình hình, xử lý các vụ việc phức tạp về an ninh, trật tự từ xa, từ sớm, từ cơ sở theo phương châm bốn tại chỗ.
Hai là, tiếp tục quán triệt sâu sắc hơn quan điểm “người trước súng sau”, tập trung triển khai thực hiện hiệu quả Nghị quyết số 12-NQ/TW, ngày 16/3/2022 của Bộ Chính trị và Kế hoạch số 118/KH-ĐUCA, ngày 25/5/2022 của Đảng ủy công an Trung ương về đẩy mạnh xây dựng lực lượng công an nhân dân thật sự trong sạch, vững mạnh, chính quy, tinh nhuệ, hiện đại, đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ trong tình hình mới. Đây cũng là một nhiệm vụ chính trị đặc biệt quan trọng đặt ra cho toàn lực lượng công an nhân dân. Theo đó bám sát nội dung Nghị quyết và Kế hoạch của Đảng ủy Công an Trung ương, hướng dẫn của cơ quan tổ chức cán bộ và các cơ quan tham mưu, cấp ủy, lãnh đạo chỉ huy công an các cấp căn cứ vào thực tế tình hình của đơn vị, của địa phương và lĩnh vực công tác chăm lo xây dựng để mỗi cán bộ, chiến sĩ, mỗi cấp ủy, đơn vị và toàn lực lượng công an nhân dân thực sự trong sạch, vững mạnh về chính trị, tư tưởng, đạo đức, tổ chức và cán bộ, giỏi về chuyên môn, có lề lối tác phong làm việc thực sự mang tính vũ trang, chuyên nghiệp, hiện đại, làm chủ khoa học - công nghệ, đáp ứng yêu cầu công tác trong các môi trường, tình huống. Tiếp tục quán triệt chỉ đạo của Đảng ủy Công an Trung ương, lãnh đạo Bộ về xây dựng Công an nhân dân theo hướng “bộ tinh, tỉnh mạnh, huyện toàn diện, xã bám cơ sở”, tăng cường, ưu tiên cán bộ, phương tiện, vật chất cho công an cấp cơ sở, các đơn vị chiến đấu. Tiếp tục có sự điều chỉnh, bố trí lực lượng hợp lý, tinh, gọn, mạnh hơn. Trong thực hiện công tác, chiến đấu phải đặt dưới sự lãnh đạo tuyệt đối, trực tiếp về mọi mặt của Đảng, sự quản lý tập trung, thống nhất của Nhà nước, giữ vững vai trò nòng cốt, lực lượng vũ trang tin cậy của Đảng và nhân dân. Lãnh đạo chỉ huy công an các cấp, nhất là người đứng đầu phải đề cao tính tiền phong gương mẫu, dám nghĩ, dám làm, dám chịu trách nhiệm; mỗi cán bộ, chiến sĩ công an nhân dân phải là biểu tượng của lòng trung thành, đức hy sinh vì Đảng, vì nước, vì dân, “đâu cần công an có, đâu khó có công an”; phải thực sự vì nhân dân phục vụ.
Ba là, lực lượng công an nhân dân cần đặc biệt chú trọng gắn kết giữa công tác, chiến đấu với chăm lo xây dựng khối đại đoàn kết toàn dân tộc và tổ chức thực hiện hiệu quả công tác dân vận công an nhân dân, phong trào toàn dân bảo vệ an ninh Tổ quốc. Đây là một yêu cầu hết sức cấp bách từ thực tiễn. Việc xây dựng, củng cố khối đại đoàn kết toàn dân tộc cần được nhìn nhận là một nhiệm vụ đặc biệt hệ trọng trong xây dựng, bảo vệ Tổ quốc hiện nay. Nếu coi nhẹ, không thực hiện hiệu quả nhiệm vụ này thì sẽ tạo ra những thách thức rất lớn với sự nghiệp bảo vệ Tổ quốc, với sự an nguy của chế độ, quốc gia, dân tộc. Sự đồng thuận, đoàn kết, gắn bó của nhân dân, niềm tin của nhân dân đối với Đảng, Nhà nước và chế độ xã hội chủ nghĩa sẽ là vũ khí hữu hiệu nhất để chống các thế lực thù địch, phản động bên trong, bên ngoài đối với cách mạng Việt Nam trong tình hình hiện nay. Quán triệt sâu sắc hơn tư tưởng Hồ Chí Minh, chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước về đại đoàn kết toàn dân tộc, công an các đơn vị, địa phương cần phối hợp chặt chẽ, thực chất, hiệu quả với Mặt trận Tổ quốc, với Quân đội nhân dân và các tổ chức chính trị - xã hội có những hoạt động cụ thể, qua công tác dân vận, nhất là tại địa bàn cơ sở để giữ vững, củng cố niềm tin và tình cảm cách mạng, tâm thế xã hội tích cực của quần chúng nhân dân với sự nghiệp xây dựng, bảo vệ Tổ quốc.
Bốn là, gắn kết mục tiêu bảo vệ Tổ quốc theo chức năng của Công an nhân dân và Quân đội nhân dân; kết hợp với mục tiêu phát triển kinh tế, xã hội, đối ngoại, tạo sự thống nhất cao trong nhận thức và tổ chức thực hiện nhiệm vụ bảo vệ Tổ quốc, coi trọng giữ vững bên trong là chính. “Công an và quân đội là hai cánh tay của nhân dân, của Đảng, của Chính phủ, của vô sản chuyên chính”6; “Lúc chiến tranh thì quân đội đánh giặc, lúc hòa bình thì tập luyện. Còn công an thì phải đánh địch thường xuyên, lúc chiến tranh có việc, lúc hòa bình lại càng nhiều việc”7. Trong các cuộc kháng chiến chống ngoại xâm, mục tiêu bảo vệ Tổ quốc được đặt lên trên hết, trước hết, là đấu tranh đánh đuổi kẻ thù xâm lược, giành độc lập dân tộc, thống nhất đất nước. Hiện nay, khi đất nước hòa bình, thống nhất, mục tiêu cao nhất của bảo vệ Tổ quốc là bảo vệ vững chắc độc lập, chủ quyền, thống nhất, toàn vẹn lãnh thổ của Tổ quốc; bảo vệ Đảng, Nhà nước, nhân dân và chế độ xã hội chủ nghĩa; bảo vệ sự nghiệp đổi mới, công nghiệp hóa, hiện đại hóa; bảo vệ lợi ích quốc gia, dân tộc; bảo vệ an ninh chính trị, trật tự, an toàn xã hội và nền văn hóa; giữ vững ổn định chính trị và môi trường hòa bình để xây dựng, phát triển đất nước theo định hướng xã hội chủ nghĩa. Trong bối cảnh tình hình mới, các nguy cơ, thách thức đối với an ninh, lợi ích quốc gia ngày càng xuất hiện nhiều hơn, đa dạng và đan xen phức tạp. Nhiệm vụ bảo vệ Tổ quốc không còn bó hẹp trong lĩnh vực quân sự, quốc phòng, an ninh, trật tự, mà mở rộng, thực hiện đồng bộ, thống nhất trên tất cả lĩnh vực. Vì thế, Đại hội XIII của Đảng nhấn mạnh “Kết hợp chặt chẽ, hiệu quả giữa kinh tế, văn hóa, xã hội, đối ngoại với quốc phòng, an ninh và giữa quốc phòng, an ninh với kinh tế, văn hóa, xã hội và đối ngoại”8; trong đó “phát triển kinh tế - xã hội là trung tâm; xây dựng Đảng là then chốt; phát triển văn hóa là nền tảng tinh thần; bảo đảm quốc phòng, an ninh là trọng yếu, thường xuyên”9 để phát huy cao nhất sức mạnh tổng hợp bảo vệ Tổ quốc. Quán triệt những quan điểm nêu trên, lực lượng công an cần quyết tâm, tích cực, chủ động hơn nữa để thực hiện thắng lợi nhiệm vụ tiên phong, nòng cốt trong chuyển đổi số quốc gia, xây dựng chính phủ số, xã hội số, công dân số phục vụ trực tiếp cho sự phát triển của đất nước.
Năm là, công an các đơn vị, địa phương, nhất là các cơ quan tham mưu, nghiên cứu chiến lược cần tập trung thực hiện tốt nhiệm vụ tổng kết 10 năm thực hiện Nghị quyết số 28-NQ/TW Hội nghị Trung ương 8 khóa XI về Chiến lược bảo vệ Tổ quốc trong tình hình mới theo chỉ đạo của Trung ương và Đảng ủy Công an Trung ương. Trên cơ sở đó, tham mưu để Đảng ủy Công an Trung ương và Bộ Công an tham mưu với Bộ Chính trị, Ban Chấp hành Trung ương xem xét ban hành nghị quyết mới. Trong đó, chú trọng bổ sung, xây dựng, hoàn thiện nhận thức, lý luận, hệ thống văn bản quy phạm pháp luật đồng bộ và thống nhất, tạo cơ sở pháp lý vững chắc cho hoạt động bảo vệ Tổ quốc.
Nhiệm vụ bảo vệ Tổ quốc là của cả hệ thống chính trị và toàn dân, nòng cốt là công an và quân đội. Hiến pháp và nhiều văn bản chiến lược của Đảng, pháp luật của Nhà nước đã thể hiện, phân định rõ chức năng, nhiệm vụ của hai lực lượng. Trong đó, Quân đội nhân dân là lực lượng nòng cốt của lực lượng vũ trang nhân dân trong thực hiện nhiệm vụ quốc phòng; nâng cao khả năng phòng thủ, tác chiến, sẵn sàng chiến đấu, xử lý thắng lợi các tình huống quốc phòng và đánh thắng mọi hình thái chiến tranh xâm lược10. Còn Công an nhân dân là lực lượng nòng cốt của lực lượng vũ trang nhân dân trong thực hiện nhiệm vụ bảo vệ an ninh quốc gia, bảo đảm trật tự, an toàn xã hội, đấu tranh phòng, chống tội phạm và các vi phạm pháp luật về an ninh quốc gia, trật tự, an toàn xã hội11. Việc hoàn thiện nhận thức, lý luận và hệ thống văn bản quy phạm pháp luật sẽ góp phần xác lập rõ hơn vai trò, chức năng, nhiệm vụ của mỗi lực lượng để từ đó tổ chức phân công, bố trí phù hợp nhằm phát huy cao nhất sức mạnh, nguồn lực của từng lực lượng trong bảo vệ Tổ quốc.
Sáu là, tiếp tục đẩy mạnh công tác đối ngoại của lực lượng công an nhân dân; nâng cao chất lượng, hiệu quả các hoạt động đối ngoại công an, đi vào thực chất, chiều sâu ở các thể chế đa phương toàn cầu, khu vực và song phương; trong đó tập trung vào những vấn đề, lĩnh vực, ưu tiên các mối quan hệ, kênh hợp tác có ý nghĩa quan trọng, trực tiếp với công tác bảo vệ an ninh, trật tự để hình thành thế trận bảo vệ Tổ quốc từ sớm, từ xa. Mở rộng hoạt động tuyên truyền đối ngoại để bạn bè quốc tế hiểu về chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước Việt Nam và nâng cao năng lực, trình độ lực lượng công an nhân dân.
1. Công an nhân dân đã bảo vệ vững chắc vai trò và sự lãnh đạo của Đảng và Nhà nước, phong trào cách mạng của quần chúng; bảo vệ an ninh, an toàn, phòng, chống hiệu quả những diễn biến tiêu cực, sự xâm nhập để phá hoại từ bên trong của địch; bảo vệ bí mật quân sự, quốc phòng, căn cứ địa cách mạng, vùng tự do, các đoàn đàm phán của Chính phủ ta tại Giơnevơ (năm 1954), Pari (từ năm 1968 - 1973).
2. Không chỉ thực hiện nhiệm vụ bảo vệ và giữ vững bên trong, trong cách mạng dân tộc dân chủ nhân dân, lực lượng công an còn trực tiếp chiến đấu với các loại phản động, gián điệp biệt kích, trừng trị bọn ác ôn có nhiều nợ máu với cách mạng và nhân dân, ngụy quân, ngụy quyền và kẻ thù xâm lược.
3. Ở trong nước, hầu hết kết cấu hạ tầng của ta đều bị tàn phá nghiêm trọng (Riêng miền Bắc, gần như toàn bộ thành phố, thị xã, trong đó 12 thị xã, 51 thị trấn bị chiến tranh phá hủy hoàn toàn; tất cả khu công nghiệp, các tuyến đường sắt, cầu, hệ thống bến cảng, đường biển, đường sông và kho tàng bị đánh phá, nhiều khu bị đánh với mức độ hủy diệt; 10 bệnh viện bị san phẳng...). Suy thoái, khủng hoảng kinh tế, lạm phát trầm trọng do “nhiều sai lầm trong việc xác định mục tiêu và bước đi về xây dựng cơ sở vật chất - kỹ thuật, cải tạo xã hội chủ nghĩa và quản lý kinh tế”, tác động tiêu cực của cơ chế tập trung, bao cấp tồn tại nhiều năm, những yếu tố khiến cho sản xuất chậm phát triển, khủng hoảng xã hội sâu sắc. Ở miền Nam, số đối tượng ngụy quân, ngụy quyền chống đối, cùng với tàn dư, tệ nạn xã hội, tội phạm do chế độ cũ để lại diễn biến rất phức tạp đã tạo thành những thách thức rất lớn về an ninh, trật tự.
4. Không chấp nhận một thực tế lịch sử đã thất bại ở Việt Nam, đế quốc Mỹ ráo riết thực hiện kế hoạch hậu chiến, bao vây, cấm vận toàn diện, âm mưu đẩy nước ta vào khủng hoảng; cài cắm gián điệp ở lại kết hợp huấn luyện quân sự, biệt kích ở bên ngoài, tung về nước để hoạt động phá hoại; hậu thuẫn cho các thế lực phản động, chống đối trong nước kích động người dân di tản, bạo loạn, biểu tình gây rối loạn xã hội. Cùng đó, là hai cuộc chiến tranh xâm lược trên tuyến biên giới Tây Nam, biên giới phía Bắc của đất nước, gây nhiều tổn thất nặng nề về người, kết cấu hạ tầng, kinh tế, chính trị - đối ngoại,...
5. FULRO là tên viết tắt của Mặt trận thống nhất đấu tranh của các sắc tộc bị áp bức. Mục đích của phong trào khi ra đời (năm 1958) là đấu tranh duy trì bản sắc văn hóa dân tộc, bảo vệ quyền lợi cho các dân tộc thiểu số ở Tây Nguyên; bị chính quyền Ngô Đình Diệm dập tắt năm 1959 (FULRO-1). Vào giai đoạn cuối của cuộc kháng chiến chống đế quốc Mỹ, CIA khôi phục và sử dụng FULRO cho kế hoạch hậu chiến, gọi là FULRO-2, hoạt động từ năm 1964 đến 1992 mới bị ta phá tan.
6, 7. Hồ Chí Minh: Toàn tập, Nxb. Chính trị quốc gia, Hà Nội, 2011, t. 12, tr. 153; t. 10, tr. 258.
8. Đảng Cộng sản Việt Nam: Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII, Nxb. Chính trị quốc gia Sự thật, Hà Nội, 2021, t. I, tr. 157.
9. Đảng Cộng sản Việt Nam: Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII, Sđd, t. II, tr. 324.
10. Điều 66 Hiến pháp năm 2013; Điều 25 Luật Quốc phòng năm 2018; Nghị quyết số 28-NQ/TW, ngày 25/10/2013 Hội nghị Trung ương 8 khóa XI về Chiến lược bảo vệ Tổ quốc trong tình hình mới.
11. Điều 67 Hiến pháp năm 2013; Điều 26 Luật Quốc phòng năm 2018; Điều 3 Luật Công an nhân dân năm 2018; Nghị quyết số 28-NQ/TW, ngày 25/10/2013, Hội nghị Trung ương 8 khóa XIvề Chiến lược bảo vệ Tổ quốc trong tình hình mới.
Theo Tạp chí Cộng sản điển tử
Phạm Hương tổng hợp
