1. Quan điểm của V.I. Lênin trong đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, thù địch
Ngay trong tác phẩm đầu tay Những người bạn dân là thế nào và họ đấu tranh chống những người dân chủ - xã hội ra sao (năm 1894), V.I. Lênin đã cho thấy mình là nhà duy vật triệt để trong lĩnh vực xã hội, thực hiện việc đấu tranh, phê phán những quan điểm duy tâm, siêu hình nhằm bảo vệ chủ nghĩa Mác. Trong đó, trên cơ sở thế giới quan, phương pháp luận của chủ nghĩa Mác và những thành tựu của khoa học tự nhiên, Người đã luận giải, chứng minh, chỉ ra tính chất ngụy biện, vô căn cứ của chủ nghĩa duy tâm, đồng thời vạch trần tính hạn chế của phương pháp tư duy siêu hình mà phái dân túy tuyên truyền.
Trước hết, V.I. Lênin tập trung làm rõ nguồn gốc sản sinh, bản chất đích thực của chủ nghĩa Bécstanh, khẳng định chủ nghĩa Bécstanh không đứng trên lập trường của chủ nghĩa duy vật biện chứng mà đứng trên lập trường của “chủ nghĩa Cantơ mới”, theo đuổi cái gọi là khoa học của những giáo sư triết học tư sản. Người chỉ rõ, thực chất của chủ nghĩa xét lại Bécstanh là: “Xác định thái độ của mình tùy theo hoàn cảnh, thích ứng với những sự biến trước mắt, với những biến đổi của những sự kiện chính trị nhỏ nhặt, quên mất lợi ích sống còn của giai cấp vô sản và những nét căn bản của toàn bộ chế độ tư bản chủ nghĩa, của toàn bộ sự tiến triển tư bản chủ nghĩa, hy sinh những lợi ích sống còn ấy vì những lợi ích thực tế hay những lợi ích giả định tạm thời, - đó là chính sách của bọn xét lại”1. Đồng thời, Người nhấn mạnh, chủ nghĩa Mác là một hệ thống lý luận khoa học, đối lập với mọi biểu hiện của chủ nghĩa duy tâm, chẳng những Bécstanh mà ngay cả triết học tư sản hiện đại cũng không thể đánh đổ được.
Khi chủ nghĩa tư bản chuyển sang chủ nghĩa đế quốc, có rất nhiều quan điểm sai trái xuyên tạc, phủ nhận nội dung và giá trị chủ nghĩa Mác, trong đó có cả quan điểm của các lãnh tụ Quốc tế II. Theo V.I. Lênin, họ không chịu tiếp thu định hướng của C. Mác và Ph. Ăngghen để tiếp tục bổ sung, phát triển chủ nghĩa Mác, mà thể hiện thái độ phủ nhận sạch trơn, cho rằng chủ nghĩa Mác đã lỗi thời, không còn phù hợp với thời đại mới. Vì vậy, V.I. Lênin đã đấu tranh, chỉ ra sự sai lầm, vô căn cứ của những quan điểm đó, đồng thời luận chứng một cách khoa học về bản chất đích thực của chủ nghĩa đế quốc. Trong tác phẩm Chủ nghĩa đế quốc - giai đoạn tột cùng của chủ nghĩa tư bản (năm 1916), V.I. Lênin chứng minh “Chủ nghĩa đế quốc là sự phát triển và sự kế tục trực tiếp của những đặc tính cơ bản của chủ nghĩa tư bản nói chung”2 nhưng biểu hiện ở trình độ cao hơn. Mặc dù vậy, chủ nghĩa đế quốc vẫn là sự tiếp nối quy luật phát sinh, phát triển và diệt vong của nó, như C. Mác và Ph. Ăngghen đã từng chỉ ra: không có sức mạnh nào có thể phủ định được chủ nghĩa tư bản ngoài chính sự phát triển của những mâu thuẫn bên trong nó, chủ nghĩa tư bản “sẽ không tránh khỏi bị tiêu diệt”3. Bằng những luận chứng đó, V.I. Lênin đã giáng một đòn chí mạng vào những quan điểm sai trái, phản động, đặc biệt là quan điểm của các lãnh tụ Quốc tế II.
Khi điều kiện cách mạng vô sản chín muồi, thời cơ giành chính quyền về tay giai cấp công nhân xuất hiện, tinh thần của Đảng Bônsêvích và quần chúng ngày càng dâng cao, thì những luận điệu xuyên tạc, phủ nhận chủ nghĩa Mác cũng trở nên quyết liệt hơn thông qua việc phủ nhận phương pháp giành chính quyền bằng bạo lực cách mạng; phủ nhận quan điểm của chủ nghĩa Mác về bản chất giai cấp của nhà nước và phủ nhận chuyên chính vô sản. Trước tình hình đó, trong tác phẩm Nhà nước và cách mạng (năm 1917), V.I. Lênin đã kế thừa và khẳng định những luận điểm, tư tưởng của Ph. Ăngghen trong tác phẩm Nguồn gốc của gia đình, của chế độ tư hữu và chủ nhà nước (năm 1884), đồng thời bổ sung, phát triển nhiều nội dung mới cho phù hợp với tình hình gấp rút. Cũng trong quá trình đó, Người đã cho thấy một phương pháp đấu tranh mới, đó là trích dẫn đồng thời quan điểm của Ph. Ăngghen và những luận điểm xuyên tạc, từ đó đối chiếu, so sánh và chỉ ra sự cắt xén, thêm bớt nhằm làm thay đổi nội dung, ý nghĩa của các tư tưởng, luận điểm. Qua đó, V.I. Lênin góp phần khôi phục và bảo vệ bản chất cách mạng, khoa học của chủ nghĩa Mác, từ đó dẫn dắt, định hướng tư tưởng cách mạng, chuẩn bị cho trận quyết chiến giành chính quyền nhà nước ở Nga.
2. Vận dụng quan điểm của V.I. Lênin trong đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, thù địch nhằm bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng trong thời kỳ mới
Có thể khẳng định, cho đến nay, tinh thần cách mạng và phương pháp đấu tranh của V.I. Lênin vẫn là ánh sáng soi rọi, định hướng cho nhiệm vụ “Tăng cường bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, kiên quyết và thường xuyên đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, thù địch, cơ hội chính trị; đấu tranh, ngăn chặn, đẩy lùi sự suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, những biểu hiện “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong nội bộ”4 ở nước ta hiện nay. Có thể tiếp cận nghiên cứu, định hướng vận dụng quan điểm của V.I. Lênin trong đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, thù địch, phản động, nhằm bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng trong thời kỳ mới ở nhiều góc độ khác nhau, trong đó cần tập trung vào những phương diện cơ bản sau:
Một là, về thái độ, lập trường chính trị trong đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, thù địch, bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng
V.I. Lênin đã để lại cho hậu thế một di sản tinh thần đồ sộ, bao gồm các tác phẩm kinh điển có giá trị to lớn cả về lý luận và thực tiễn. Xuyên suốt trong các tác phẩm của Người là thái độ kiên quyết, bản lĩnh kiên cường, luận điểm khoa học, đanh thép trong đấu tranh chống lại các quan điểm sai trái, xuyên tạc, phủ nhận chủ nghĩa Mác. V.I. Lênin coi đây là một trong những nhiệm vụ quan trọng, phải chuyển nó thành động lực trong bảo vệ và phát triển tư tưởng của C. Mác, Ph. Ăngghen. Đồng thời, Người cũng đưa tư tưởng đó vào công tác giáo dục, định hướng tư tưởng cho cán bộ, đảng viên và người lao động trong hoạt động thực tiễn.
Tại Việt Nam, trong thời kỳ mới, các thế lực thù địch đang đẩy mạnh thực hiện “diễn biến hòa bình”, không chỉ ra sức xuyên tạc, bóp méo chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, quan điểm, đường lối của Đảng Cộng sản Việt Nam, mà chúng còn tích cực xuyên tạc, thổi phồng các vấn đề bức xúc trong xã hội, tạo dựng thông tin sai sự thật, nhằm làm nhiễu loạn truyền thông, gây tâm lý hoài nghi, dao động trong quần chúng nhân dân.
Vì vậy, những người tham gia đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, thù địch, phản động phải kiên định lập trường chính trị, không khoan nhượng, không dao động. Trong đó, cán bộ, đảng viên phải đi đầu, nêu gương, phát huy tinh thần trách nhiệm trong đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, thù địch trên cơ sở thấm nhuần sâu sắc tư tưởng của V.I. Lênin: “không có một lập trường chính trị đúng thì một giai cấp nhất định nào đó, không thể nào giữ vững được sự thống trị của mình”5. Đồng thời, định hướng, dẫn dắt dư luận, củng cố tinh thần cho mọi tầng lớp nhân dân trước âm mưu chống phá của các thế lực thù địch, phản động; tích cực phổ biến, tuyên truyền, giáo dục cho toàn xã hội về cuộc đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, thù địch, phản động nhằm bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng.
Hai là, về nội dung đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, thù địch nhằm bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng
Trên cơ sở nghiên cứu một cách nghiêm túc, toàn diện, sâu sắc tư tưởng của C. Mác và Ph. Ăngghen, V.I. Lênin khẳng định: tất cả những cái mà xã hội loài người sáng tạo ra đã được C. Mác nghiền ngẫm lại một cách có phê phán, không bỏ sót một điểm nào. Tất cả những tư tưởng mà loài người sáng tạo, cũng đã được C. Mác kiểm tra, chứng minh thông qua thực tiễn phong trào công nhân; “Chúng ta không hề coi lý luận của Mác như là một cái gì đã xong xuôi hẳn và bất khả xâm phạm; trái lại, chúng ta tin rằng lý luận đó chỉ đặt nền móng cho môn khoa học mà những người xã hội chủ nghĩa cần phải phát triển hơn nữa về mọi mặt, nếu họ không muốn trở thành lạc hậu đối với cuộc sống”6. Từ đó, V.I. Lênin đã vận dụng sáng tạo và giải quyết thành công mối quan hệ giữa tuyệt đối trung thành và phát triển sáng tạo, giữa bảo vệ, gìn giữ và bổ sung, phát triển chủ nghĩa Mác trong thời đại đế quốc chủ nghĩa.
Vận dụng quan điểm về tính toàn diện trong đấu tranh cách mạng của V.I. Lênin vào công cuộc đấu tranh bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng trong bối cảnh hiện nay, chúng ta không chỉ đấu tranh bảo vệ trực diện các quan điểm, nguyên lý cụ thể của chủ nghĩa Mác - Lênin, mà còn đấu tranh bảo vệ tư tưởng Hồ Chí Minh, Cương lĩnh chính trị, chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước; bảo vệ Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam; bảo vệ công cuộc đổi mới, sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước và hội nhập quốc tế; bảo vệ lợi ích quốc gia, dân tộc và bảo vệ nhân dân; giữ gìn môi trường hòa bình, ổn định để phát triển đất nước. Trong đó cần lưu ý, chủ nghĩa Mác Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh là hệ thống hoàn chỉnh, có giá trị lý luận và thực tiễn bền vững, vì vậy, đấu tranh bảo vệ chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh cũng phải bảo vệ tính hệ thống, tính chỉnh thể của những nguyên lý đó. Đồng thời, phải bám sát thực tiễn cách mạng để đưa ra kết luận xác đáng, làm cơ sở khoa học để Đảng đề ra đường lối đúng đắn, phù hợp với hoàn cảnh cụ thể của đất nước, đáp ứng nguyện vọng chính đáng của nhân dân.
Ba là, về hình thức, phương pháp đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, thù địch nhằm bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng
Trước mỗi quan điểm sai trái, thù địch, V.I. Lênin luôn hình thành một phương pháp luận chứng đặc thù, bảo đảm tính khoa học và có sức thuyết phục cao. Đồng thời, có những hình thức phê phán phong phú, đa dạng, tìm ra sự “ngụy biện” trong mỗi quan điểm sai trái, thù địch. Sự thống nhất giữa tính nguyên tắc và tính linh hoạt đã được V.I. Lênin vận dụng một cách nhuần nhuyễn và hiệu quả trong đấu tranh phê phán các quan điểm sai trái, thù địch. Trong đó, Người yêu cầu phải giữ vững sự đối lập về hệ tư tưởng, về lợi ích, địa vị giai cấp và phải kiên định với lập trường chủ nghĩa Mác. Trên cơ sở đó tìm ra phương pháp, hình thức phê phán linh hoạt, phù hợp. Người chỉ rõ: “Thống nhất về mặt tư tưởng = truyền bá những tư tưởng nhất định, làm sáng tỏ sự đối chọi giai cấp, sự phân định ranh giới về mặt tư tưởng. Thống nhất về mặt tư tưởng = truyền bá những tư tưởng có khả năng đẩy lên phía trước, những tư tưởng của giai cấp tiên phong”7. Đồng thời, Người khẳng định: “người nào bắt tay vào những vấn đề riêng trước khi giải quyết các vấn đề chung, thì kẻ đó, trên mỗi bước đi, sẽ không sao tránh khỏi “vấp phải” những vấn đề chung đó một cách không tự giác. Mà mù quáng vấp phải những vấn đề đó trong từng trường hợp riêng, thì có nghĩa là đưa chính sách của mình đến chỗ có những sự dao động tồi tệ nhất và mất hẳn tính nguyên tắc”8, đó là chân lý của chủ nghĩa Mác - Lênin.
Trong thời kỳ mới, các quan điểm sai trái, thù địch rất đa dạng, phức tạp, vì vậy, hình thức, phương pháp đấu tranh, phê phán cũng phải linh hoạt, phù hợp. Trong đó, cần đặc biệt chú trọng sử dụng phương pháp “luận chứng” khoa học theo quan điểm, chỉ dẫn của V.I. Lênin để chứng minh, vạch trần sự “ngụy biện” và “cài lỗi” của các quan điểm sai trái, thù địch, đồng thời phê phán tính chất phản động, phản khoa học trong các quan điểm sai trái đó. Bên cạnh đó, phải đa dạng hóa các hình thức đấu tranh theo hướng ứng dụng tối đa những thành tựu của khoa học và công nghệ (chẳng hạn như việc thiết lập và sử dụng hiệu quả các website, blog, diễn đàn để đăng tải các bài viết với nội dung tuyên truyền các quan điểm chính thống, có tác dụng định hướng dư luận, phản bác hoặc tiến hành đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, thù địch ngay tại các trang mạng “độc hại”); kết hợp chặt chẽ giữa đấu tranh trực tiếp và đấu tranh gián tiếp, giữa “xây” và “chống”, trong đó “xây” là yêu cầu cơ bản, “chống” phải quyết liệt, hiệu quả.
Có thể khẳng định, nghiên cứu quan điểm, tư tưởng của V.I. Lênin trong đấu tranh chống lại các quan điểm sai trái, thù địch, phản động giúp chúng ta nhận thức một cách sâu sắc hơn giá trị bền vững và sức sống mãnh liệt của di sản tư tưởng, lý luận mà V.I. Lênin đã để lại. Từ đó, mỗi cán bộ, đảng viên cần chủ động, tích cực vận dụng và phát triển sáng tạo di sản tư tưởng của Người. Đây là yêu cầu đặc biệt quan trọng, giúp Đảng ta luôn giữ vững bản chất chính trị, không dao động trong bất kỳ điều kiện, hoàn cảnh nào, nhất là trước các luận điệu xuyên tạc, chống phá của các phần tử cơ hội, các thế lực thù địch, phản động, góp phần thực hiện thắng lợi nhiệm vụ tăng cường đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, thù địch, bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng trong thời kỳ mới.
1, 5, 6, 7, 8. V.I. Lênin: Toàn tập, Nxb. Chính trị quốc gia, Hà Nội, 2005, t. 17, tr. 27-28; t. 42, tr. 350; t. 4, tr. 232; t. 7, tr. 530; t. 15, tr. 437. 2, 3. V.I. Lênin: Toàn tập, Sđd, t. 27, tr. 488, 539.
4. Đảng Cộng sản Việt Nam: Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII, Nxb. Chính trị quốc gia Sự thật, Hà Nội, 2021, t. I, tr. 183.
TÀI LIỆU THAM KHẢO:
1. Ban Tuyên giáo Trung ương: Phê phán, bác bỏ các quan điểm sai trái, thù địch, bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng Cộng sản Việt Nam, Nxb. Chính trị quốc gia, Hà Nội, 2007.
2. Nguyễn Hữu Cần, Lương Thanh Duy: Vận dụng phương pháp của V.I. Lênin trong đấu tranh bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng ở Việt Nam, Tạp chí Cộng sản điện tử, ngày 25/6/2022.
3. Cục Tuyên huấn: Bảo vệ và phát triển nền tảng tư tưởng của Đảng trong tình hình mới, Nxb. Chính trị quốc gia Sự thật, Hà Nội, 2017.
4. Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh: Bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, thù địch - Một số vấn đề lý luận và thực tiễn, Nxb. Lý luận chính trị, Hà Nội, 2020.
PGS, TS. Dương Quang Hiển
ThS. Nguyễn Văn Hùng
Viện Khoa học xã hội và nhân văn quân sự, Bộ Quốc phòng
