Từ Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ VI của Đảng (năm 1986) đến nay, Đảng ta luôn dành sự quan tâm đặc biệt đến công tác xây dựng Đảng, không có nhiệm kỳ nào mà Ban Chấp hành Trung ương Đảng không có nghị quyết về xây dựng, chỉnh đốn Đảng. Tại Hội nghị lần thứ sáu (lần 2) khóa VIII, Ban Chấp hành Trung ương Đảng ban hành nghị quyết về đẩy mạnh cuộc vận động xây dựng, chỉnh đốn Đảng, đấu tranh ngăn chặn, đẩy lùi tệ tham nhũng, lãng phí. Theo đó, Đảng ta nhận định: “Trong Đảng ta hiện nay đang nổi lên một số mặt yếu kém, có những yếu kém tồn tại từ lâu, nay bộc lộ nghiêm trọng hơn đặt ra cho công tác xây dựng Đảng những vấn đề bức xúc về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống và củng cố tổ chức”1.
Tới nhiệm kỳ Đại hội X, Bộ Chính trị ban hành Chỉ thị số 06-CT/TW, ngày 07/11/2006 về tổ chức cuộc vận động “Học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh”. Sau gần 5 năm thực hiện, các cuộc vận động đã đạt được những kết quả nhất định, nhưng vẫn còn tồn tại một số hạn chế. Nghị quyết số 12-NQ/TW, ngày 16/01/2012 Hội nghị lần thứ tư Ban Chấp hành Trung ương khóa XI một số vấn đề cấp bách về xây dựng Đảng hiện nay đã đánh giá: “Tình trạng suy thoái về chính trị, tư tưởng, đạo đức, lối sống trong một bộ phận không nhỏ cán bộ, đảng viên và tình trạng tham nhũng, lãng phí, quan liêu, những tiêu cực và tệ nạn xã hội chưa được ngăn chặn, đẩy lùi mà còn tiếp tục diễn biến phức tạp, cùng với sự phân hóa giàu nghèo và sự yếu kém trong quản lý, điều hành của nhiều cấp, nhiều ngành làm giảm lòng tin của nhân dân đối với Đảng và Nhà nước, đe dọa sự ổn định, phát triển của đất nước”2. Tình trạng đó tiếp tục được nhận diện một cách rõ ràng và sâu sắc hơn, từ phạm vi “không ít cán bộ, đảng viên” trở thành “một bộ phận không nhỏ cán bộ, đảng viên”, Tại Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XII, Đảng ta nhấn mạnh yêu cầu tiếp tục, kiên trì thực hiện có hiệu quả Nghị quyết Trung ương 4 khóa XI, coi việc tăng cường xây dựng, chỉnh đốn Đảng; ngăn chặn, đẩy lùi sự suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, biểu hiện “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong nội bộ là nhiệm vụ đầu tiên trong 6 nhiệm vụ trọng tâm trong suốt nhiệm kỳ. Theo đó, xác định: “Phát triển kinh tế - xã hội là trung tâm; xây dựng Đảng là then chốt; phát triển văn hóa - nền tảng tinh thần của xã hội; bảo đảm quốc phòng và an ninh là nhiệm vụ trọng yếu, thường xuyên”3
Đến Hội nghị lần thứ tư Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XII, Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng ký ban hành Nghị quyết số 04-NQ/TW, ngày 30/10/2016 về tăng cường xây dựng, chỉnh đốn Đảng; ngăn chặn, đẩy lùi sự suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, những biểu hiện “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong nội bộ. Nghị quyết một lần nữa khẳng định quyết tâm của toàn Đảng trong công tác xây dựng, chỉnh đốn Đảng, xác định rõ hơn, cụ thể hơn, dễ nhận biết hơn những biểu hiện của sự suy thoái về đạo đức, lối sống, “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong nội bộ với 27 biểu hiện, giúp các cấp ủy đảng, đảng viên tự phê bình, phê bình cụ thể đối với tập thể và từng cá nhân được tiến hành thuận lợi và hiệu quả hơn. Rõ ràng, sự suy thoái về đạo đức, lối sống trong một bộ phận không nhỏ cán bộ, đảng viên vẫn là một nguy cơ lớn đối với đảng cầm quyền: “sự suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống dẫn tới “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” chỉ là một bước ngắn, thậm chí rất ngắn, nguy hiểm khôn lường, có thể dẫn tới tiếp tay hoặc cấu kết với các thế lực xấu, thù địch, phản bội lại lý tưởng và sự nghiệp cách mạng của Đảng và dân tộc”4
Sau 5 năm thực hiện Nghị quyết Trung ương 4 khóa XII, Ban Chấp hành Trung ương Đảng, Bộ Chính trị, Ban Bí thư, cấp ủy, tổ chức đảng và người đứng đầu các cấp đã nêu cao tinh thần trách nhiệm, gương mẫu, lãnh đạo tổ chức thực hiện với quyết tâm chính trị cao, nỗ lực lớn, hành động quyết liệt để kịp thời đưa Nghị quyết vào cuộc sống. Nhìn chung, cuộc đấu tranh ngăn chặn, đẩy lùi sự suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, những biểu hiện “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong nội bộ được thực hiện quyết liệt, có chuyển biến rõ nét. Điều này được Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII của Đảng xác định là một trong 5 điểm nổi bật của công tác xây dựng Đảng của nhiệm kỳ.
Trong Kết luận của Hội nghị Trung ương 4 khóa XIII, Đảng ta khẳng định: “Năm năm qua, dưới sự lãnh đạo, chỉ đạo tập trung, quyết liệt, thường xuyên, liên tục, có trọng tâm, trọng điểm của các cấp uỷ, tổ chức đảng, Nghị quyết Trung ương 4 khóa XII về xây dựng Đảng đã được triển khai thực hiện nghiêm túc, toàn diện, đồng bộ, thống nhất, thực sự đi vào cuộc sống, có nhiều bước đột phá quan trọng, tạo sự chuyển biến tích cực trong công tác xây dựng, chỉnh đốn Đảng, nâng cao năng lực lãnh đạo, sức chiến đấu, sự đoàn kết thống nhất trong Đảng, củng cố niềm tin của cán bộ, đảng viên và nhân dân đối với Đảng, Nhà nước và chế độ”5. Những chuyển biến tích cực đó là:
Thứ nhất, nhận thức, trách nhiệm của cấp ủy, tổ chức đảng, cán bộ, đảng viên về đấu tranh ngăn chặn, đẩy lùi sự suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong nội bộ được nâng lên.
Các cấp ủy, tổ chức đảng, cán bộ, đảng viên nhận diện sâu sắc, đầy đủ hơn các biểu hiện suy thoái, “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa”; đẩy mạnh tự phê bình và phê bình; kết hợp hài hòa giữa “xây” và “chống”.
Các cấp ủy đảng đã triển khai thực hiện nghiêm túc, toàn diện, đồng bộ, thống nhất, thực sự đi vào cuộc sống, có nhiều bước đột phá quan trọng, góp phần nâng cao năng lực lãnh đạo, sức chiến đấu, sự đoàn kết thống nhất trong Đảng, củng cố niềm tin của cán bộ, đảng viên và nhân dân đối với Đảng, Nhà nước và chế độ.
Theo Báo cáo của Viện Dư luận xã hội, Ban Tuyên giáo Trung ương, mức độ “đáng phấn khởi” trong số người được hỏi về công tác xây dựng, chỉnh đốn Đảng, ngăn chặn, đẩy lùi sự suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, biểu hiện “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong nội bộ, đã tăng từ 39% người được hỏi năm 2016 lên 61% trong 6 tháng đầu năm 2021. Khảo sát kết quả thực hiện Nghị quyết Trung ương 4 đối với cấp ủy viên cấp tỉnh, cấp huyện, cấp cơ sở (trên 14.000 phiếu), có 73% người được hỏi cho rằng “tình trạng suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, biểu hiện “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong nội bộ” bước đầu được ngăn chặn, đẩy lùi”.
Thứ hai, công tác xây dựng Đảng, đấu tranh ngăn chặn, đẩy lùi sự suy thoái đã đóng góp rất quan trọng thực hiện nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội, bảo đảm quốc phòng, an ninh của đất nước.
Trong nhiệm kỳ Đại hội XII, toàn Đảng, toàn dân, toàn quân đã nỗ lực phấn đấu vượt qua nhiều khó khăn, thách thức, thực hiện thắng lợi các mục tiêu, các nhiệm vụ trọng tâm, đạt được nhiều thành tựu rất quan trọng. Trong những năm qua, đất nước tiếp tục phát triển nhanh và khá toàn diện trên hầu hết các lĩnh vực, tạo nhiều dấu ấn nổi bật. “Đất nước ta chưa bao giờ có được cơ đồ, tiềm lực, vị thế và uy tín quốc tế như ngày nay”6. Đặc biệt, từ năm 2020 đến nay, đại dịch Covid-19 tác động mạnh mẽ đến nước ta, gây ra nhiều thiệt hại về kinh tế - xã hội và sự phát triển của đất nước nhưng với quyết tâm chính trị của toàn Đảng, toàn dân, đất nước ta đang từng bước vượt qua những khó khăn, thực hiện nhiệm vụ kép; rất nhiều tấm gương điển hình, tiên tiến của cán bộ, đảng viên và các tầng lớp nhân dân trong và ngoài nước được nhân rộng, lan tỏa trong đời sống xã hội.
Thứ ba, xử lý kịp thời, nghiêm minh, khách quan những cán bộ, đảng viên vi phạm kỷ luật đảng, vi phạm pháp luật; tăng cường kỷ luật, kỷ cương trong Đảng và xã hội.
Trong nhiệm kỳ Đại hội XII, cấp ủy, ủy ban kiểm tra các cấp đã thi hành kỷ luật 87.210 đảng viên (tăng 18% so với nhiệm kỳ Đại hội XI); trong đó, có 113 cán bộ diện Trung ương quản lý (tăng hơn 10 lần so với nhiệm kỳ Đại hội XI)7
Các cấp ủy đã phát hiện, xử lý kỷ luật 25.104 đảng viên suy thoái hoặc có biểu hiện “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” (chiếm 0,5% tổng số đảng viên toàn Đảng); trong đó, đảng viên suy thoái về đạo đức, lối sống chiếm tỷ lệ cao nhất (15.101 đảng viên, chiếm 60,1% tổng số đảng viên bị xử lý kỷ luật); tiếp đến là đảng viên suy thoái về tư tưởng chính trị (8.281 đảng viên, chiếm 33% tổng số đảng viên bị xử lý kỷ luật); tỷ lệ thấp nhất là đảng viên có biểu hiện “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” (1.722 đảng viên, chiếm 6,9% tổng số đảng viên bị xử lý kỷ luật)8. Những đột phá trong công tác đấu tranh phòng, chống tham nhũng tiếp tục được cán bộ, đảng viên, nhân dân đánh giá cao, đồng tình ủng hộ, được quốc tế ghi nhận.
Ban Chỉ đạo Trung ương về phòng, chống tham nhũng có nhiều đổi mới, quyết tâm chính trị cao, tập trung lãnh đạo, chỉ đạo những khâu yếu, việc khó với tinh thần “không có vùng cấm, không có ngoại lệ”; đã chỉ đạo xử lý 127 vụ án, 91 vụ việc tham nhũng nghiêm trọng, phức tạp, dư luận xã hội quan tâm, bảo đảm nghiêm minh, đúng pháp luật9. Ban Chỉ đạo phòng, chống tham nhũng đã chỉ đạo xét xử sơ thẩm 72 vụ án (637 bị cáo); xét xử phúc thẩm 54 vụ án (481 bị cáo); tuyên phạt 3 bị cáo tử hình, 13 án tù chung thân, 8 bị cáo bị phạt tù với mức án 30 năm, 20 bị cáo bị phạt tù từ 20 đến dưới 30 năm, 546 bị cáo bị phạt tù từ 12 tháng đến dưới 20 năm10.
Trong nhiệm kỳ Đại hội XII, có 5.205 cán bộ, đảng viên bị xử lý theo pháp luật (tăng 18,5% so với nhiệm kỳ Đại hội XI); trong đó, đã xử lý nhiều cán bộ cao cấp, cả đương chức và nghỉ hưu, tướng lĩnh trong lực lượng vũ trang, có tác dụng cảnh báo, siết chặt kỷ luật, kỷ cương trong Đảng và bộ máy Nhà nước, ngăn chặn “lợi ích nhóm”, vi phạm pháp luật.
Thứ tư, đã huy động được sức mạnh tổng hợp của hệ thống chính trị và sự đồng tình, ủng hộ của nhân dân tham gia xây dựng Đảng, đấu tranh phòng, chống tham nhũng, tiêu cực, ngăn chặn, đẩy lùi tình trạng suy thoái, “tự diễn biến”, “tự chuyển hoá”.
Các cấp ủy đảng đã chú trọng việc phát huy vai trò, trách nhiệm của các cơ quan dân cử, Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, các đoàn thể chính trị - xã hội và nhân dân trong việc thực hiện quan điểm dựa vào dân để xây dựng Đảng, xây dựng hệ thống chính trị. Các hoạt động giám sát của Quốc hội và Hội đồng nhân dân các cấp; giám sát và phản biện xã hội của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, các đoàn thể chính trị - xã hội và nhân dân, đặc biệt ở cơ sở tiếp tục được chú trọng và từng bước nâng cao chất lượng, hiệu quả. Nhân dân quan tâm hơn đến công tác giám sát việc tu dưỡng, rèn luyện, đạo đức, lối sống của người đứng đầu, cán bộ chủ chốt và cán bộ, đảng viên thông qua các tổ chức đại diện và báo chí truyền thông.
Người đứng đầu cấp ủy, chính quyền các cấp đã nghiêm túc hơn trong việc thực hiện các quy định của Đảng, Nhà nước đối với việc tiếp dân và chỉ đạo giải quyết các vấn đề nhân dân phản ánh liên quan đến cán bộ, đảng viên. Tập trung chỉ đạo xử lý dứt điểm đơn thư khiếu nại, tố cáo liên quan đến quyền, lợi ích hợp pháp, chính đáng của nhân dân, nhất là liên quan đến các vụ việc nghiêm trọng, gây bức xúc trong xã hội; các đoàn khiếu kiện đông người. Trong 5 năm (2016 - 2020), các cơ quan hành chính các cấp đã tiếp 1.982.432 công dân, với 22.704 lượt đoàn khiếu kiện đông người; số vụ việc khiếu nại, tố cáo thuộc thẩm quyền giải quyết là 127.947 vụ, giảm 40% so với cùng kỳ 5 năm trước, tỷ lệ giải quyết đạt 85% tổng số đơn khiếu nại, tố cáo; số lượt đoàn khiếu kiện đông người có xu hướng giảm (giảm 17,7% so với năm 2019), góp phần quan trọng giải quyết những vấn đề bức xúc trong nhân dân, ổn định trật tự, an toàn xã hội.
Nhìn lại chặng đường sau 35 năm thực hiện công cuộc đổi mới do Đảng khởi xướng và lãnh đạo, từ “không ít cán bộ, đảng viên” đến một “bộ phận không nhỏ cán bộ, đảng viên” suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” (được nhắc lại qua 4 nhiệm kỳ, từ Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ VIII đến Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XII của Đảng), đến nay, Đại hội XIII của Đảng đã nhận định chỉ còn “một bộ phận cán bộ, đảng viên”. Điều đó cho thấy sự cố gắng, quyết tâm chính trị rất cao của toàn Đảng, nhất là Trung ương Đảng, sự nêu gương trong lãnh đạo cấp cao của Đảng, khẳng định chủ trương “kiên quyết, kiên trì thực hiện Nghị quyết Trung ương 4 khóa XI” mà Đại hội XII của Đảng đề ra là hoàn toàn đúng đắn.
Tuy nhiên, cũng không thể chủ quan, tự mãn với những kết quả đã đạt được vì “tình trạng suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, biểu hiện “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong nội bộ vẫn còn diễn biến phức tạp”11. Việc thực hiện Nghị quyết Trung ương 4 khóa XII vẫn còn một số hạn chế, khuyết điểm: Một bộ phận cán bộ, đảng viên, trong đó có cán bộ lãnh đạo, quản lý nhận thức chưa đầy đủ tính chất, tầm quan trọng của công tác xây dựng, chỉnh đốn Đảng; chưa nêu cao tinh thần trách nhiệm, thiếu gương mẫu, phai nhạt lý tưởng, giảm sút ý chí, sa vào chủ nghĩa cá nhân, nói chưa đi đôi với làm, vi phạm kỷ luật đảng, vi phạm pháp luật. Năng lực lãnh đạo, sức chiến đấu, tự phê bình và phê bình, công tác kiểm tra, giám sát của nhiều tổ chức đảng còn hạn chế. Cơ chế kiểm soát quyền lực và chế tài xử lý vi phạm ở nhiều lĩnh vực chưa có hoặc có nhưng chưa cụ thể, hiệu quả thực thi thấp. Hoạt động giám sát của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, các tổ chức chính trị - xã hội và nhân dân đối với việc tu dưỡng, rèn luyện đạo đức của cán bộ, đảng viên chưa hiệu quả; chưa phát huy đầy đủ sức mạnh tổng hợp của hệ thống chính trị trong việc bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, thù địch...
Nguyên nhân chủ yếu của những hạn chế, khuyết điểm trên là do một số cấp ủy, tổ chức đảng, cán bộ lãnh đạo, quản lý, nhất là người đứng đầu chưa nhận diện đầy đủ mức độ suy thoái, “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” tại địa phương, cơ quan, đơn vị mình; chưa quyết tâm và chưa có biện pháp chỉ đạo đủ mạnh, còn thụ động, trông chờ vào sự chỉ đạo, hướng dẫn của cấp trên; không thực hiện nghiêm nguyên tắc tập trung dân chủ, chưa gương mẫu, mất đoàn kết nội bộ, chưa thẳng thắn đấu tranh với những biểu hiện suy thoái, “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa”, thậm chí còn cục bộ, lợi ích nhóm, bị cám dỗ bởi lợi ích vật chất, thờ ơ, vô cảm trước khó khăn, bức xúc của nhân dân.
Hiện nay, đất nước ta tiếp tục phải đối mặt với nhiều khó khăn, thách thức, bốn nguy cơ mà Đảng đã chỉ ra vẫn đang hiện hữu, có mặt còn gay gắt hơn; tình trạng suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, biểu hiện “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” còn diễn biến phức tạp. Vì vậy, đòi hỏi phải đặc biệt coi trọng và đưa công tác xây dựng, chỉnh đốn Đảng lên tầm cao mới, gắn liền với xây dựng hệ thống chính trị trong sạch, vững mạnh. Đây là nhiệm vụ có ý nghĩa sống còn đối với sự tồn vong của Đảng và chế độ xã hội chủ nghĩa ở nước ta. Ban Chấp hành Trung ương quyết định đẩy mạnh công tác xây dựng, chỉnh đốn Đảng và hệ thống chính trị; kiên quyết ngăn chặn, đẩy lùi, xử lý nghiêm cán bộ, đảng viên suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, biểu hiện “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa”.
Kết luận của Hội nghị Trung ương 4 khóa XIII đã xác định mục tiêu: “Đẩy mạnh công tác xây dựng, chỉnh đốn Đảng và hệ thống chính trị nhằm nâng cao năng lực lãnh đạo, năng lực cầm quyền, sức chiến đấu của Đảng; hiệu lực, hiệu quả hoạt động của Nhà nước; đổi mới nội dung, phương thức và nâng cao chất lượng, hiệu quả hoạt động của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và các tổ chức chính trị - xã hội. Kiên quyết đấu tranh chống chủ nghĩa cá nhân, ngăn chặn, đẩy lùi, xử lý nghiêm cán bộ, đảng viên suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, biểu hiện “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa”; kết hợp chặt chẽ, hài hòa giữa “xây” và “chống”, xây là nhiệm vụ cơ bản, chiến lược, lâu dài, chống là nhiệm vụ quan trọng, cấp bách, thường xuyên. Tạo bước phát triển mới của Đảng về trí tuệ, bản lĩnh chính trị, thực sự là đạo đức, là văn minh, ngày càng gắn bó mật thiết với nhân dân, ngày càng được nhân dân tin tưởng; đủ uy tín và năng lực lãnh đạo thực hiện thắng lợi Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng và sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc”12. Đồng thời, Đảng ta đã xác định nhiệm vụ và giải pháp chủ yếu là: Tiếp tục đổi mới, nâng cao chất lượng công tác chính trị, tư tưởng, tự phê bình và phê bình; Tập trung xây dựng đội ngũ cán bộ các cấp, nhất là cấp chiến lược và người đứng đầu gắn với đổi mới, sắp xếp tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả; Tập trung hoàn thiện cơ chế, chính sách; Tăng cường công tác kiểm tra, giám sát, kỷ luật đảng; kiên quyết, kiên trì đấu tranh phòng, chống tham nhũng, tiêu cực; xử lý nghiêm cán bộ, đảng viên vi phạm; Phát huy vai trò, trách nhiệm của các cơ quan dân cử, Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, các tổ chức chính trị - xã hội; thực sự dựa vào nhân dân để xây dựng, chỉnh đốn Đảng và hệ thống chính trị trong sạch, vững mạnh13.
Với những kết quả và kinh nghiệm về đấu tranh ngăn chặn, đẩy lùi sự suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, biểu hiện “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong cán bộ, đảng viên trong nhiệm kỳ Đại hội XII của Đảng, góp phần xây dựng Đảng ta thật sự trong sạch, vững mạnh, xứng đáng là lực lượng lãnh đạo Nhà nước và xã hội vững bước trên con đường đổi mới.
1. Đảng Cộng sản Việt Nam: Văn kiện Đảng toàn tập, Nxb. Chính trị quốc gia Sự thật, Hà Nội, 2015, t. 58, tr. 18.
2. Đảng Cộng sản Việt Nam: Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XI, Nxb. Chính trị quốc gia Sự thật, Hà Nội, 2012, tr. 173.
3. Đảng Cộng sản Việt Nam: Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XII, Nxb. Chính trị quốc gia Sự thật, Hà Nội, 2016, tr. 64.
4. Đảng Cộng sản Việt Nam: Văn kiện Hội nghị lần thứ tư Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XII, Văn phòng Trung ương Đảng, Hà Nội, 2016, tr. 23.
5, 11. Toàn văn kết luận Hội nghị lần thứ tư Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XIII, Báo điện tử Đảng Cộng sản Việt Nam, ngày 29/10/2021, https://dangcongsan.vn/xay-dung-dang/toan-van-ket-luan-hoi-nghi-lan-thu-tu-ban-chap-hanh-trung-uong-dang-khoa-xiii-595400.html.
6. Đảng Cộng sản Việt Nam: Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII, Nxb. Chính trị quốc gia Sự thật, Hà Nội, 2021, t. I, tr. 25.
7. Nhìn lại 5 năm xây dựng, chỉnh đốn Đảng: Không còn vùng cấm, niềm tin được củng cố, ngày 03/10/2021, https://vtv.vn/chinh-tri/nhin-lai-5-nam-xay-dung-chinh-don-dang-khong-con-vung-cam-niem-tin-duoc-cung-co-20211003194336753.htm
8, 9. Xem Công văn số 2034-CV/VPTW, ngày 09/10/2021 của Văn phòng Trung ương Đảng về việc gửi Đề cương thông báo nhanh kết quả Hội nghị Trung ương 4 khóa XII, tr. 18-19, 19.
10. Đảng Cộng sản Việt Nam: Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII, Sđd, t. II, tr. 223.
12. Xem Toàn văn kết luận Hội nghị lần thứ tư Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XIII, Báo điện tử Đảng Cộng sản Việt Nam, ngày 29/10/2021, https://dangcongsan.vn/xay-dung-dang/toan-van-ket-luan-hoi-nghi-lan-thu-tu-ban-chap-hanh-trung-uong-dang-khoa-xiii-595400.html.
PGS, TS. NGUYỄN MINH TUẤN
Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh
