1. Vai trò của đội ngũ cán bộ trẻ Nhà xuất bản Chính trị quốc gia Sự thật trong thực hiện nhiệm vụ chính trị của cơ quan
Nhà xuất bản Chính trị quốc gia Sự thật (sau đây gọi tắt là Nhà xuất bản) là đơn vị sự nghiệp của Trung ương Đảng, đặt dưới sự lãnh đạo trực tiếp và thường xuyên của Ban Bí thư, có chức năng là cơ quan xuất bản lý luận, chính trị của Đảng và Nhà nước. Cán bộ trẻ là một trong số những nguồn nhân lực quan trọng của hệ thống chính trị. Đối với Nhà xuất bản, cán bộ trẻ là nhân tố trực tiếp tham gia hầu hết các vị trí, nhiệm vụ của các đơn vị trực thuộc. Vai trò của cán bộ trẻ Nhà xuất bản trong việc thực hiện các nhiệm vụ chính trị của cơ quan thể hiện ở một số mặt nội dung, cụ thể như sau:
Một là, về công tác biên tập, xuất bản.
Biên tập, xuất bản là hoạt động đặc trưng nhất khi nhắc đến các nhà xuất bản. Vai trò của cán bộ trẻ trong công tác biên tập, xuất bản không có gì khác so với đội ngũ cán bộ, biên tập viên nói chung. Cán bộ, biên tập viên trẻ vẫn phải trải qua quy trình đọc, biên tập và trình duyệt theo quy định; đảm nhận vai trò là người “gác cổng” tri thức. Cán bộ trẻ còn là cầu nối giữa nhà xuất bản, bạn đọc với tác giả để chỉnh sửa, bổ sung, hoàn thiện bản thảo cho phù hợp. Trong công tác biên tập, xuất bản, cán bộ, biên tập viên trẻ có thể gặp nhiều thử thách hơn so với đội ngũ cán bộ có thâm niên, bởi vì tuổi đời, tuổi nghề còn ít nên tri thức và kinh nghiệm nghề chưa nhiều, dẫn đến sự lúng túng, thậm chí là chưa đủ năng lực để phát hiện và xử lý tốt bản thảo, trực tiếp ảnh hưởng đến tính chính xác của cuốn sách. Nhưng bên cạnh thử thách được coi là “lẽ tự nhiên” do tuổi đời, tuổi nghề còn hạn chế này thì cũng có những lợi thế nhất định. Cán bộ trẻ, nhất là biên tập viên trẻ có sự sáng tạo, đổi mới, khả năng chịu áp lực cao, ham học hỏi, ham tiến bộ khi biên tập, xuất bản các ấn phẩm. Họ luôn có mặt trong những đợt biên tập sách gấp, sách quan trọng của Nhà xuất bản; sẵn sàng thức khuya, thậm chí “ngủ qua đêm” tại cơ quan để hoàn thành nhiệm vụ.
Hai là, về công tác in xuất bản phẩm.
So với các công tác khác, hoạt động in xuất bản phẩm của các cán bộ tại Nhà in Sự thật (đơn vị trực thuộc Nhà xuất bản) có sự vất vả hơn do điều kiện về cơ sở vật chất cũng như đặc thù chuyên môn nghề nghiệp. Nhiệm vụ công tác in đòi hỏi phải có sức khỏe tốt, khả năng đảm đương nhiệm vụ khi có yêu cầu gấp, cũng như kỹ thuật chuyên môn sử dụng máy móc. Xuất phát từ tính đặc thù này mà cán bộ trẻ của Nhà in Sự thật luôn đóng vai trò quan trọng trong khâu in ấn. Họ là chủ thể trực tiếp nhận file, chỉnh sửa lên khuôn, đứng máy in và đóng sách thành phẩm. Với lợi thế về nền tảng công nghệ và thể lực, cán bộ trẻ luôn đưa ra nhiều sáng kiến trong công tác in ấn xuất bản phẩm. Ngoài ra, đối với những công nghệ, kĩ thuật in mới, máy móc mới và hoạt động giao dịch, hợp đồng với đối tác, vai trò của cán bộ trẻ thể hiện rõ nét ở khía cạnh luôn cầu thị học hỏi, lắng nghe, cẩn trọng trong tiếp cận nhiệm vụ; không ngại khó, ngại khổ bất cứ khi có nhiệm vụ hoặc thử thách mới.
Ba là, về công tác phát hành xuất bản phẩm.
Trong thời gian qua, Nhà xuất bản đã tuyển dụng được nhiều cán bộ trẻ đảm nhận công tác phát hành xuất bản phẩm. Đây là lực lượng tiên phong trong việc ứng dụng công nghệ thông tin vào công tác phát hành, dưới hình thức các website bán sách trực tuyến, bán sách trên nền tảng mạng xã hội, sàn thương mại điện tử và hoạt động livestream... Vai trò của cán bộ trẻ trong công tác phát hành xuất bản phẩm trước hết là chủ thể trực tiếp tham gia công tác phát hành, từ khâu nhận sách, kiểm kê, giới thiệu, quảng bá sách, sau đó là vận hành hệ thống tiếp nhận đơn hàng, chuyển hàng cho đơn vị vận chuyển. Ngoài ra, cán bộ trẻ còn là nhân tố đưa ra nhiều ý tưởng, sáng kiến mới để nâng cao hiệu quả phát hành. Như tổ chức livestream bán hàng trực tiếp trên mạng xã hội, đây vốn là hình thức mới mà ở Nhà xuất bản các cán bộ trẻ là người đi tiên phong. Cán bộ trẻ còn là người trực tiếp phục vụ khách hàng mua sách trực tiếp, lắng nghe ý kiến góp ý trực tiếp và trực tuyến để cải thiện chất lượng phục vụ. Với sự năng động và cầu thị, cán bộ trẻ khối công tác phát hành không chỉ đem về hiệu quả kinh tế mà còn thể hiện hình ảnh người cán bộ Nhà xuất bản văn minh, thanh lịch, hiện đại.
Ngoài những vai trò thể hiện ở ba khía cạnh nêu trên, cán bộ trẻ của Nhà xuất bản còn là nhân tố quan trọng trong công tác nghiên cứu khoa học. Cán bộ trẻ là đội ngũ trực tiếp tham gia nghiên cứu, chuẩn bị, hoàn thiện các thủ tục liên quan đến quản lý khoa học. Cán bộ trẻ cũng là lực lượng chính trong việc biên tập, xuất bản kỷ yếu hội thảo khoa học, tham gia công tác lễ tân, phục vụ... Đối với công tác quản trị, văn phòng, tham mưu, phục vụ, cán bộ trẻ là lực lượng nòng cốt ở một số bộ phận; là cầu nối truyền tải thông tin, cụ thể hóa quy định trong thực tế. Thậm chí, khối văn phòng của Nhà xuất bản đang có xu hướng “trẻ hóa” với tuổi đời còn khá trẻ.
2. Thực trạng số lượng và chất lượng đội ngũ cán bộ trẻ của Nhà xuất bản Chính trị quốc gia Sự thật hiện nay
Theo thống kê, tính đến ngày 01/10/2025, số lượng cán bộ trẻ của Nhà xuất bản (có tuổi đời không quá 35 tuổi) gồm 81 người, bao gồm viên chức trong biên chế, hưởng lương ngân sách đảng và nhân viên lao động hợp đồng không hưởng lương từ ngân sách đảng.
Xét theo độ tuổi, từ 22 đến 25 tuổi có 19 người; từ 26 đến 30 tuổi có 21 người; từ 31 đến 35 tuổi có 41 người. Như vậy, số lượng cán bộ trẻ của Nhà xuất bản, tập trung chủ yếu là thế hệ 9x đời đầu, tức là những “cán bộ trẻ cứng”, đã có 1 vài năm kinh nghiệm làm việc sau khi ra trường. Đây cũng là những cán bộ đã vào biên chế, là viên chức được hưởng lương từ ngân sách Đảng. Đối với thế hệ cán bộ từ 22 đến 25 tuổi hầu hết là những sinh viên vừa mới ra trường, ký hợp đồng làm việc tại các đơn vị của Nhà xuất bản. Đây là nhóm cán bộ có sự năng động của thế hệ Gen Z, cùng khả năng sử dụng công nghệ tương đối thành thạo, có nhiều sáng tạo, nhất là trong công tác phát hành. Nhóm cán bộ ở “giữa”, đó là từ 26 đến 30 tuổi có những người đã là viên chức, có người đang ký hợp đồng.
Về trình độ, cán bộ trẻ của Nhà xuất bản hiện nay có 1 cán bộ là tiến sĩ, 29 cán bộ là thạc sĩ, 46 cán bộ là cử nhân, 2 cán bộ tốt nghiệp hệ cao đẳng và 3 cán bộ tốt nghiệp THPT (12/12). Xét về tổng thể mặt bằng chung thì trình độ trên đại học của cán bộ trẻ Nhà xuất bản chiếm đại đa số (93%) cho thấy chất lượng tương đối cao. Cán bộ trẻ có nền tảng kiến thức được đào tạo từ bậc đại học và sau đại học sẽ đáp ứng tiêu chuẩn để có thể tham gia công tác biên tập, tham mưu tại Nhà xuất bản. Một số lượng rất nhỏ cán bộ trẻ có trình độ dưới đại học đều là những cán bộ làm việc tại những vị trí sản xuất tại nhà in, phát hành và đội xe vốn không đặt yêu cầu quá cao về trình độ bằng cấp. Nhà xuất bản hiện mới chỉ có 1 cán bộ trẻ có trình độ Tiến sĩ, so với đặc thù nhiệm vụ của cơ quan thì số lượng này có khiêm tốn, cần phải được nâng lên trong thời gian tới.
Về mức độ chủ động học tập và tự nâng cao năng lực chuyên môn, đa phần cán bộ trẻ của Nhà xuất bản khá tích cực, chủ động học tập. Sự chủ động này nhằm đáp ứng tốt hơn yêu cầu công việc của nghề biên tập, xuất bản, vốn thường xuyên phải trau dồi và nâng cao tri thức, vốn hiểu biết. Điển hình như khi Nhà xuất bản tổ chức khóa bồi dưỡng Nghiệp vụ biên tập hay các lớp bồi dưỡng về trí tuệ nhân tạo (AI) tại Hội trường tầng 11 thì đại đa số cán bộ trẻ, nhất là nhóm các biên tập viên trẻ luôn tham gia đầy đủ, đúng giờ, hào hứng tiếp thu cái mới.
Về ý thức tổ chức kỷ luật, cán bộ trẻ của Nhà xuất bản đại đa số tuân thủ tốt việc điểm danh theo quy định; những buổi đi muộn/về sớm vì thực hiện các công việc liên quan đến nhiệm vụ như đi gặp cộng tác viên, giao sách, giao hợp đồng cho khách hàng,... đều có giải trình lý do kèm theo. Đối với các buổi học nghị quyết, tham gia họp tại Hội trường tầng 11 thì về cơ bản cán bộ trẻ đều tham gia đầy đủ. Đa số cán bộ trẻ có phẩm chất đạo đức tốt, có tinh thần trách nhiệm, thái độ làm việc nghiêm túc, tuân thủ đúng định hướng chính trị và nguyên tắc xuất bản của Nhà xuất bản - một yêu cầu đặc biệt quan trọng đối với cơ quan giữ vai trò “gác cửa tư tưởng” của Đảng.
Tuy nhiên, bên cạnh những ưu điểm, đội ngũ cán bộ trẻ cũng bộc lộ không ít hạn chế ảnh hưởng trực tiếp đến chất lượng thực hiện nhiệm vụ chính trị. Một trong những hạn chế nổi bật là kinh nghiệm thực tiễn chưa sâu, khả năng xử lý các vấn đề mang tính lý luận - chuyên môn phức tạp còn hạn chế.
Một hạn chế đáng chú ý khác là khả năng nghiên cứu lý luận và tư duy khoa học chưa thật sự đồng đều. Trong khi Nhà xuất bản là trung tâm xuất bản lý luận, chính trị của cả nước, đòi hỏi đội ngũ cán bộ, đặc biệt là thế hệ trẻ phải có năng lực phân tích, tổng hợp, vận dụng chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh và đường lối của Đảng vào quá trình biên tập, thì thực tế cho thấy năng lực này vẫn chưa đáp ứng kỳ vọng. Một số cán bộ trẻ còn thiếu chiều sâu tư duy lý luận, dễ sa vào cách làm kỹ thuật, thiếu khả năng đánh giá các vấn đề học thuật phức tạp trong bản thảo.
Dẫu còn những hạn chế, song cần ghi nhận rằng đội ngũ cán bộ trẻ vẫn đang là lực lượng năng động nhất, tham gia vào tất cả các khâu, công việc, nhiệm vụ, là “nguồn dự trữ chiến lược” quan trọng của Nhà xuất bản. Đặc biệt, thế hệ trẻ thể hiện được tinh thần cầu thị, ham học hỏi, khả năng tiếp nhận nhanh với phương thức làm việc mới và mong muốn được đóng góp vào sự nghiệp xuất bản sách lý luận, chính trị của Đảng. Đây chính là cơ sở để tin tưởng rằng, nếu có chiến lược bồi dưỡng tốt, có cơ chế trọng dụng hợp lý, có môi trường cởi mở cho sáng tạo, đội ngũ cán bộ trẻ hoàn toàn có thể trở thành lực lượng nòng cốt, đưa Nhà xuất bản Chính trị quốc gia Sự thật phát triển mạnh mẽ hơn trong tương lai.
3. Một số giải pháp nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ trẻ của Nhà xuất bản Chính trị quốc gia Sự thật trong thời gian tới
Để nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ trẻ của Nhà xuất bản trong thời gian tới, cần tập trung vào những giải pháp cụ thể như:
Trước tiên, cần tiến hành rà soát toàn diện số lượng, cơ cấu, trình độ, năng lực, vị trí công tác của đội ngũ cán bộ trẻ trong toàn Nhà xuất bản. Việc rà soát phải được thực hiện định kỳ, tối thiểu 1 năm một lần, nhằm cập nhật chính xác tình hình biến động nhân sự. Dữ liệu thu được phải phục vụ trực tiếp cho việc hoạch định chính sách nguồn nhân lực, giúp Nhà xuất bản nắm rõ điểm mạnh, điểm yếu, tiềm năng và nhu cầu bồi dưỡng của từng nhóm cán bộ. Trên cơ sở đó, xây dựng bộ tiêu chí đánh giá cán bộ trẻ gồm: trình độ chuyên môn, năng lực tư duy sáng tạo, khả năng thích ứng công nghệ, kỹ năng hợp tác, tinh thần trách nhiệm và phẩm chất chính trị. Bộ tiêu chí này cần thống nhất áp dụng trong toàn hệ thống, làm căn cứ cho việc phân loại, đào tạo, quy hoạch và đề bạt cán bộ trẻ.
Thứ hai, đổi mới căn bản nội dung và hình thức đào tạo cho cán bộ trẻ, bảo đảm vừa đáp ứng yêu cầu lý luận - chính trị, vừa cập nhật tri thức mới của thời đại. Các chương trình bồi dưỡng phải được thiết kế theo hướng “học đi đôi với hành, đào tạo gắn với thực tiễn công tác”, tập trung vào những nội dung thiết yếu như: nghiệp vụ biên tập, kỹ năng truyền thông xuất bản, quản trị dự án sách, pháp luật về xuất bản, kỹ năng số, khai thác dữ liệu và an toàn thông tin. Nhà xuất bản cần kết hợp các hình thức: Đào tạo nội bộ thông qua chuyên đề, hội thảo, lớp tập huấn do các chuyên gia trong ngành, lãnh đạo đơn vị trực tiếp hướng dẫn; và Đào tạo trực tuyến và tự học qua nền tảng e-learning, webinar, nhằm phát huy tính chủ động, sáng tạo của cán bộ trẻ.
Thứ ba, tăng cường rèn luyện phẩm chất đạo đức, lối sống và ý thức kỷ luật công vụ. Cần triển khai thường xuyên các hoạt động học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh; tổ chức sinh hoạt chuyên đề, tọa đàm về “đạo đức nghề nghiệp người làm xuất bản chính trị”, kết hợp đánh giá đạo đức trong quy trình đánh giá, khen thưởng và quy hoạch cán bộ. Mỗi cán bộ trẻ cần thấm nhuần tinh thần “trung thực - trách nhiệm - khiêm tốn - cầu thị - tận tụy”, nói đi đôi với làm, giữ gìn phẩm giá người làm công tác xuất bản. Việc rèn luyện đạo đức không thể chỉ dừng ở khẩu hiệu, mà phải được cụ thể hóa bằng cơ chế giám sát, đánh giá và nêu gương, tạo môi trường trong sạch, minh bạch để cán bộ trẻ tự giác tu dưỡng, phấn đấu và phát triển.
Thứ tư, xây dựng cơ chế khích lệ, tôn vinh và bảo vệ cán bộ trẻ có năng lực. Cán bộ trẻ chỉ có thể phát triển khi được tin tưởng, giao nhiệm vụ và ghi nhận xứng đáng. Vì vậy, Nhà xuất bản cần hoàn thiện chính sách khích lệ, động viên và bảo vệ cán bộ trẻ dám nghĩ, dám làm, dám chịu trách nhiệm. Cần kịp thời tôn vinh “Cán bộ trẻ tiêu biểu”, khen thưởng đột xuất các tập thể, cá nhân có sáng kiến hoặc thành tích xuất sắc; đồng thời bảo đảm quyền lợi, tạo điều kiện để cán bộ trẻ yên tâm công tác, cống hiến lâu dài. Bên cạnh đó, lãnh đạo các cấp cần nêu gương, gần gũi, lắng nghe và trao quyền cho cán bộ trẻ, giúp họ phát huy năng lực sáng tạo, tránh tư tưởng e dè, tự ti hay phụ thuộc.
Thứ năm, tăng cường công tác mentoring - kèm cặp, truyền nghề. Nhà xuất bản có thể xây dựng quy định khuyến khích các đơn vị triển khai Chương trình “Kèm cặp nghề nghiệp – Mentoring”. Chẳng hạn như đối với các ban biên tập, một cán bộ có kinh nghiệm, uy tín được giao hướng dẫn, kèm cặp một hoặc hai cán bộ trẻ. Chương trình này không chỉ truyền thụ kiến thức chuyên môn, mà còn rèn luyện đạo đức nghề nghiệp, tác phong, văn hóa ứng xử và bản lĩnh chính trị. Qua đó, hình thành mối liên kết thế hệ bền vững, giúp đội ngũ cán bộ trẻ trưởng thành nhanh chóng, kế thừa được tinh hoa nghề nghiệp của các thế hệ đi trước.
Thứ sáu, tạo lập môi trường làm việc, cải thiện chế độ chính sách cho cán bộ trẻ. Cần xây dựng hệ thống cơ sở vật chất đồng bộ, không gian làm việc thân thiện, tiện nghi, thông minh, đặc biệt chú trọng đầu tư hạ tầng công nghệ phục vụ công tác biên tập, sản xuất và phát hành điện tử. Các phòng làm việc cần được bố trí theo hướng mở, khuyến khích tương tác, trao đổi, làm việc nhóm, chia sẻ tri thức. Phát động và khuyến khích nhiều hơn nữa phong trào rèn luyện sức khoẻ, cán bộ trẻ trong kỷ nguyên mới không chỉ có đức và tài, mà cần cả “sức”. Khuyến khích cán bộ trẻ tham gia hoạt động viết, nghiên cứu khoa học; mạnh dạn đảm nhận các vị trí phụ trách dự án, nhóm công tác chuyên đề hoặc tham gia vào các ban xây dựng chiến lược, để họ được rèn luyện, thể hiện năng lực và bản lĩnh lãnh đạo trong thực tiễn. Chủ động xây dựng cơ chế thu nhập dựa trên hiệu quả công việc, sáng kiến và đóng góp cụ thể của từng cá nhân.
