Đội ngũ cán bộ chủ chốt cấp huyện (gồm huyện, thị xã, thành phố thuộc tỉnh) bao gồm những cán bộ giữ các chức vụ chủ chốt gồm Bí thư, Phó Bí thư, Chủ tịch Ủy ban Nhân dân và Hội đồng Nhân dân cấp huyện. Theo yêu cầu, nhiệm vụ được của từng vị trí, đội ngũ này có số lượng, chất lượng và cơ cấu phù hợp, có chức năng lãnh đạo, giám sát, quản lý và tổ chức thực hiện thắng lợi các nhiệm vụ nhiệm chính trị ở cấp huyện.
Một là, đội ngũ cán bộ chủ chốt cấp huyện có vị trí đặc biệt quan trọng trong việc hiện thực hóa sự lãnh đạo, quản lý của Tỉnh uỷ, chính quyền, Mặt trận Tổ quốc và các đoàn thể chính trị - xã hội đối với sự nghiệp xây dựng, phát triển của huyện. Là những người trực tiếp lãnh đạo, chỉ đạo hoạt động các tổ chức của hệ thống chính trị cấp dưới, thông qua các phong trào hành động cách mạng của quần chúng; đội ngũ cán bộ chủ chốt cấp huyện là lực lượng nòng cốt, giữ vai trò quyết định trong việc cụ thể hóa và lãnh đạo các tổ chức trên, triển khai thực hiện có hiệu quả các chủ trương, đường lối, chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà nước, chỉ thị, nghị quyết của Tỉnh uỷ; các cấp ủy và tổ chức đảng trực thuộc trong quá trình xây dựng và phát triển của các huyện.
Hai là, đội ngũ cán bộ chủ chốt cấp huyện giữ vị trí, vai trò quan trọng hàng đầu trong việc xây dựng hệ thống chính trị cấp huyện thực sự trong sạch, vững mạnh. Lãnh đạo các tầng lớp nhân dân các huyện thực hiện thắng lợi những mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội, bảo đảm quốc phòng - an ninh trong thời kỳ mới. Đội ngũ cán bộ chủ chốt cấp huyện là một cấp, trong hệ thống tổ chức hành chính bốn cấp ở nước ta, cấp này có vị trí rất quan trọng, chịu sự lãnh đạo, chỉ đạo trực tiếp của cấp tỉnh. Vì vậy, hệ thống chính trị cấp huyện và đội ngũ cán bộ chủ chốt cấp huyện có vị trí, vai trò đặc biệt quan trọng trong lãnh đạo, chỉ đạo hệ thống chính trị cấp mình, hướng dẫn cấp cơ sở (xã, phường, thị trấn, cơ quan, đơn vị trực thuộc) quán triệt, triển khai, tổ chức thực hiện đồng bộ và có hiệu quả các chủ trương, nghị quyết, chương trình, kế hoạch công tác của cấp tỉnh và cấp huyện. Là lực lượng lãnh đạo, quản lý, tổ chức thực hiện và chịu trách nhiệm toàn diện các mặt công tác ở địa phương. Đội ngũ cán bộ chủ chốt cấp huyện phải có trách nhiệm xây dựng hệ thống chính trị cấp huyện thật sự trong sạch, vững mạnh, lãnh đạo quần chúng nhân dân thực hiện thắng lợi các mục tiêu, nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội, củng cố quốc phòng - an ninh trên địa bàn huyện. Ngoài việc lãnh đạo, chỉ đạo thực hiện nhiệm vụ của hệ thống chính trị cấp huyện và trực tiếp quản lý, kiểm tra hệ thống chính trị cấp cơ sở; đội ngũ cán bộ chủ chốt cấp huyện còn có vai trò chăm lo xây dựng đội ngũ cán bộ lãnh đạo chủ chốt của hệ thống chính trị các cấp trực thuộc bảo đảm đồng bộ, có cơ cấu hợp lý và có chất lượng tốt đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ của thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước và hội nhập quốc tế. Đội ngũ cán bộ chủ chốt cấp huyện có vai trò quyết định trong việc lãnh đạo, động viên, phát huy tiềm năng và sức mạnh to lớn của các tầng lớp nhân dân, xây dựng và tổ chức phong trào hành động cách mạng của quần chúng thực hiện thắng lợi nhiệm vụ chính trị của hệ thống chính trị cấp huyện.
Ba là, đội ngũ cán bộ chủ chốt cấp huyện vừa là người lãnh đạo, vừa là người có trách nhiệm phục vụ Nhân dân; đồng thời còn là cầu nối giữa Đảng với dân, tạo mối quan hệ đoàn kết, gắn bó chặt chẽ giữa Đảng bộ, chính quyền cấp huyện với các tầng lớp nhân dân trong huyện. Cách mạng là sự nghiệp của quần chúng. Mọi chủ trương, chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà nước và nghị quyết, chỉ thị, kế hoạch của cấp ủy, chính quyền địa phương đều được triển khai tổ chức thực hiện ở địa phương, cơ sở.
Bốn là, đội ngũ cán bộ chủ chốt cấp huyện là một trong những nguồn quan trọng cung cấp những cán bộ có đức, có tài cho tỉnh và các sở, ban, ngành cấp tỉnh. Đội ngũ cán bộ chủ chốt cấp huyện là lực lượng nòng cốt của các tổ chức trong hệ thống chính trị, của các đảng bộ huyện, thành phố, trực tiếp lãnh đạo, quản lý và tổ chức thực hiện các lĩnh vực của đời sống kinh tế - xã hội và công tác xây dựng Đảng, xây dựng hệ thống chính trị. Đội ngũ này, nếu được xây dựng đồng bộ cả về số lượng, cơ cấu và chất lượng, sẽ là lực lượng then chốt tạo nên sự chuyển biến mạnh mẽ và vững chắc trong sự nghiệp xây dựng và phát triển các huyện trong thời kỳ mới. Đội ngũ này chính là nhân tố quyết định bảo đảm thực hiện thắng lợi sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa của các huyện, đồng thời là đội ngũ cán bộ nguồn lãnh đạo, quản lý của cấp tỉnh.
NCS. VĂN THỊ HÀ
Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh