1. Một số vấn đề trong hoạt động của Văn phòng Đảng ủy Nhà xuất bản Chính trị quốc gia Sự thật
Chức năng, nhiệm vụ của Văn phòng Đảng ủy
Văn phòng Đảng ủy Nhà xuất bản có chức năng tham mưu, giúp việc, phục vụ sự lãnh đạo, chỉ đạo, điều hành của Ban Thường vụ Đảng ủy, Ban Chấp hành Đảng bộ Nhà xuất bản. Trong những năm qua, Văn phòng Đảng ủy đã chủ động đổi mới nội dung, phương pháp hoạt động, nâng cao chất lượng công tác tham mưu, phục vụ cấp ủy, giúp Ban Thường vụ Đảng ủy, Ban Chấp hành Đảng bộ lãnh đạo thực hiện hoàn thành tốt các mục tiêu, nhiệm vụ Nghị quyết của Ban Chấp hành Đảng bộ đề ra và các nhiệm vụ trọng tâm do các cơ quan cấp trên giao phó như: (i) Tham mưu, giúp việc cho Ban Thường vụ Đảng ủy, Ban Chấp hành Đảng bộ xây dựng các chương trình, kế hoạch công tác; tham mưu triển khai thực hiện các quy định của Đảng; chuẩn bị các báo cáo theo quy định; (ii) Tham mưu, tổng hợp, phục vụ thường xuyên; (iii) Tham mưu, hướng dẫn các chi bộ thực hiện nghiệp vụ công tác Đảng; (iv) Phối hợp thực hiện công tác tuyên giáo, dân vận, kiểm tra; (v) Thực hiện nhiệm vụ công tác văn thư, lưu trữ, quản lý con dấu; tiếp nhận và xử lý đơn, thư gửi cấp ủy,...
Cơ cấu tổ chức, nhân sự Văn phòng Đảng ủy Nhà xuất bản
Trước ngày 15/02/2022, Văn phòng Đảng ủy là một bộ phận thuộc Vụ Tổ chức - Cán bộ. Từ ngày 15/02/2022, Văn phòng Đảng ủy chuyển về Phòng Kiểm soát nội bộ và Ứng dụng công nghệ thông tin thuộc Văn phòng Nhà xuất bản theo Quyết định số 1054-QĐ/NXBCTQGST, ngày 10/2/2022 của Giám đốc - Tổng Biên tập Nhà xuất bản Chính trị quốc gia Sự thật. Từ tháng 5/2024 đến nay, Văn phòng Đảng ủy là một bộ phận thuộc Phòng Hành chính - Tổng hợp thuộc Văn phòng theo Thông báo kết luận số 463-TB/NXBCTQGST, ngày 22/4/2024.
Về nhân sự, trước ngày 01/4/2024, Văn phòng Đảng ủy có 02 nhân sự trực tiếp phụ trách công việc. Song, đến nay, chỉ còn 01 đồng chí trực tiếp phụ trách công việc của Văn phòng Đảng ủy.
Thực trạng hoạt động của Văn phòng Đảng ủy Nhà xuất bản
Trong thời gian qua, Văn phòng Đảng ủy về cơ bản đã đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ được giao. Văn phòng Đảng ủy đã tham mưu giúp việc cho Ban Thường vụ Đảng ủy, Ban Chấp hành Đảng bộ giải quyết một khối lượng công việc rất lớn, nhất là trong thời điểm tổ chức Đại hội đảng các cấp và triển khai công tác đảng nhiệm kỳ 2020 - 2025: chuẩn bị các công việc cho đại hội chi bộ trực thuộc nhiệm kỳ 2020 - 2022, nhiệm kỳ 2022 - 2025; cơ cấu, sắp xếp, kiện toàn các tổ chức đảng trực thuộc; quy hoạch cấp ủy; kiện toàn, bổ sung cấp ủy; triển khai các công việc theo kế hoạch năm, công tác đảng vụ (thực hiện quy trình, thủ tục kết nạp đảng viên, chuyển đảng chính thức, tặng Huy hiệu đảng, cấp phát thẻ đảng viên; cử đảng viên dự bị tham gia Lớp bồi dưỡng chính trị cho đảng viên mới; Hoàn thiện hồ sơ, thủ tục chuyển sinh hoạt đảng đối với đảng viên nghỉ hưu, chuyển cơ quan khác; tiếp nhận đảng viên từ cơ quan khác chuyển đến; thông báo chuyển sinh hoạt đảng đối với đảng viên trong nội bộ Đảng bộ cơ quan Nhà xuất bản...)..
Việc chuẩn bị các văn bản, tài liệu phục vụ các hội nghị cũng như công tác tổng hợp, ghi biên bản hội nghị, soạn thảo văn bản cụ thể hóa các kết luận, quyết định sau kỳ họp của Đảng ủy bảo đảm kịp thời, chất lượng. Công tác thông tin tổng hợp phục vụ lãnh đạo ngày càng được quan tâm, giúp lãnh đạo nắm bắt kịp thời, chính xác tình hình để có quyết định xử lý đúng đắn các sự việc, tình huống xảy ra. Việc xử lý công văn đi, đến đều được vào sổ theo dõi và quản lý trên hệ thống đúng quy trình, quy định, bảo đảm bí mật và an toàn về thông tin; kiến nghị xử lý các vấn đề thuộc chức năng lãnh đạo của Đảng ủy. Theo số liệu thống kê, từ năm 2015 đến nay, Văn phòng Đảng ủy đã tham mưu xử lý hơn 3.000 công văn đến; tham mưu, xây dựng gần 550 báo cáo định kỳ và báo cáo chuyên đề, hơn 1.200 văn bản đi (bao gồm: công văn đi, nghị quyết, quyết định, thông báo, kế hoạch, tờ trình, chương trình, hướng dẫn, kết luận,...).
Bên cạnh những kết quả đạt được, hoạt động của Văn phòng Đảng ủy Nhà xuất bản còn tồn tại một số hạn chế: (i) Việc tham mưu xây dựng và tổ chức thực hiện chương trình, kế hoạch công tác có lúc, có việc chưa bảo đảm tiến độ; (ii) Công tác tổng hợp thông tin, phục vụ Ban Thường vụ Đảng ủy, Ban Chấp hành Đảng bộ đôi khi chưa thực sự kịp thời; (iii) Sự phối hợp giải quyết công việc giữa Văn phòng Đảng ủy với các ban tham mưu (Ban Tuyên giáo, Ban Tổ chức, Ủy ban Kiểm tra, Ban Dân vận) có lúc, có việc chưa chặt chẽ, nhịp nhàng; (iv) Công tác tham mưu, xây dựng các quy trình hướng dẫn nghiệp vụ công tác Đảng chưa kịp thời.
Một số nguyên nhân dẫn đến những tồn tại, hạn chế trong hoạt động của Văn phòng Đảng ủy Nhà xuất bản là: (i) Cán bộ làm công tác Văn phòng Đảng ủy chưa được đào tạo bài bản về công tác xây dựng Đảng; chủ yếu nguồn cán bộ điều chuyển từ các ban, đơn vị khác trong Nhà xuất bản; (ii) Nhân sự làm công tác Văn phòng Đảng ủy hiện nay rất mỏng, dẫn đến sự hẫng hụt, không bảo đảm tính kế thừa và phát triển; (ii) Khối lượng công việc nhiều, tính chất công việc phức tạp, thời gian gấp, đòi hỏi tính chính xác cao; (iii) Chưa ban hành quy trình hướng dẫn một số nghiệp vụ công tác đảng, trong đó có quy trình kết nạp Đảng và quy trình chuyển đảng chính thức; (iv) Chưa có quy định và hướng dẫn cụ thể về việc vận dụng, bố trí cán bộ chuyên trách giúp việc cấp ủy; các ban tham mưu của Đảng ủy được thành lập cũng chỉ là vận dụng, hoạt động kiêm nhiệm; vì thế, sự phối hợp giữa Văn phòng Đảng ủy với các ban tham mưu, giúp việc chưa thực sự nhịp nhàng, hiệu quả; (v) Việc chỉ đạo, lãnh đạo còn thiếu quyết liệt nên một số cấp ủy chưa chú trọng, quan tâm đúng mức tới công tác lãnh đạo, chỉ đạo trong công tác xây dựng Đảng tại chi bộ; tập trung vào việc chuyên môn, thời gian dành cho công tác đảng chưa nhiều. Vì vậy, sự phối hợp giữa Văn phòng Đảng ủy với cấp ủy các chi bộ trong thực hiện nhiệm vụ chưa thực sự hiệu quả.
Vì vậy, để đáp ứng nhiệm vụ trong tình hình mới, việc đề xuất các giải pháp nhằm nâng cao chất lượng, hiệu quả trong công tác tham mưu, giúp việc, hướng dẫn nghiệp vụ công tác Đảng của Văn phòng Đảng ủy là cần thiết.
2. Một số giải pháp góp phần nâng cao chất lượng hoạt động của Văn phòng Đảng ủy Nhà xuất bản
Chuẩn hóa một số quy trình hướng dẫn nghiệp vụ công tác Đảng
Trong những năm qua, Đảng ủy Nhà xuất bản luôn quan tâm và chú trọng công tác phát triển đảng; mỗi nhiệm kỳ Đại hội Đảng bộ Nhà xuất bản đều xác định và có chỉ tiêu cụ thể. Thực hiện nghiêm thủ tục, quy trình, thẩm quyền kết nạp đảng viên, công nhận đảng viên chính thức quy định tại Điều 4, Điều 5, Điều lệ Đảng, trong quy định của Ban Chấp hành Trung ương về “thi hành Điều lệ Đảng” và Hướng dẫn của Ban Bí thư về “một số vấn đề cụ thể thi hành Điều lệ Đảng”.
Trong quá trình triển khai thực hiện công tác phát triển đảng, Văn phòng Đảng ủy đã phối hợp với các chi bộ thực hiện theo đúng quy trình, quy định, hướng dẫn thi hành Điều lệ Đảng. Tuy nhiên, hệ thống biểu mẫu, quy trình thực hiện chưa được cụ thể hóa trên cơ sở các văn bản hướng dẫn của Đảng nên trong quá trình xét kết nạp Đảng và chuyển đảng chính thức, các chi bộ còn lúng túng, chưa thật bài bản trong việc hoàn thiện hồ sơ trình Ban Thường vụ Đảng ủy, Ban Chấp hành Đảng bộ xem xét, phê duyệt. Vì vậy, để đáp ứng yêu cầu thực tiễn về công tác phát triển Đảng tại Đảng bộ Nhà xuất bản, cần xây dựng và ban hành quy trình về công tác phát triển Đảng, bao gồm quy trình kết nạp Đảng và quy trình chuyển đảng chính thức; qua đó góp phần nâng cao chất lượng hoạt động của Văn phòng Đảng ủy Nhà xuất bản trong thời gian tới.
Đẩy mạnh công tác đào tạo, bồi dưỡng nguồn nhân lực làm công tác Văn phòng Đảng ủy
Công tác cán bộ có vị trí rất quan trọng trong hoạt động lãnh đạo của Đảng. Chủ tịch Hồ Chí Minh từng căn dặn: “Cán bộ là gốc của mọi công việc”1, “công việc thành công hoặc thất bại đều do cán bộ tốt hay kém”2. Bởi vậy, công tác cán bộ và xây dựng đội ngũ cán bộ có vai trò, vị trí đặc biệt quan trọng trong sự nghiệp cách mạng của Đảng ta, là khâu then chốt trong công tác xây dựng Đảng.
Văn phòng Đảng ủy Nhà xuất bản là bộ phận tham mưu, giúp việc và là đầu mối nắm bắt tình hình, tổng hợp thông tin phục vụ sự lãnh đạo, chỉ đạo của Ban Thường vụ Đảng ủy, Ban Chấp hành Đảng bộ Nhà xuất bản. Trong những năm qua, Văn phòng Đảng ủy Nhà xuất bản đã tham mưu, giúp việc cho Đảng ủy mà trực tiếp, thường xuyên là Ban Thường vụ trong tổ chức điều hành công việc lãnh đạo, chỉ đạo, phối hợp với các bộ phận tham mưu, giúp việc của Đảng ủy tổ chức triển khai thực hiện các nghị quyết, chỉ thị theo quy định của Đảng.
Đảng bộ Nhà xuất bản là đảng bộ cơ sở, không có cán bộ chuyên trách công tác Đảng, cấp ủy các cấp đều hoạt động kiêm nhiệm. Việc bố trí cán bộ làm công tác Văn phòng Đảng ủy tại Nhà xuất bản từ trước tới nay là điều chuyển cán bộ từ các đơn vị khác trong nội bộ Nhà xuất bản nên đội ngũ cán bộ làm công tác Văn phòng Đảng ủy không được đào tạo đúng chuyên môn, nghiệp vụ; chủ yếu là học hỏi từ đồng nghiệp, tự học, tự tích lũy, tự nghiên cứu trong quá trình thực hiện nhiệm vụ của mình. Vì vậy, để đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ trong tình hình hiện nay, ngoài những phẩm chất của người cán bộ, viên chức nói chung, đội ngũ làm công tác Văn phòng Đảng ủy cần đáp ứng một số yêu cầu sau:
Một là, cán bộ làm công tác Văn phòng Đảng ủy phải có nhãn quan chính trị và nắm vững lý luận Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, các quan điểm chỉ đạo của Đảng; tự nghiên cứu các nghị quyết, chỉ thị của cấp ủy cấp trên để tham mưu cho Ban Thường vụ Đảng ủy, Ban Chấp hành Đảng bộ đề ra chủ trương, nghị quyết lãnh đạo nhiệm vụ chính trị của Đảng bộ Nhà xuất bản phù hợp, hiệu quả. Ngoài ra, cán bộ làm công tác Văn phòng Đảng ủy cần phải kiên quyết đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái của các đối tượng phản động, thế lực thù địch; bảo vệ chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước.
Hai là, tích cực trau dồi chuyên môn, nghiệp vụ công tác đảng, đồng thời thường xuyên cập nhật văn bản, quy định, hướng dẫn về công tác xây dựng Đảng. Từ đó, Văn phòng Đảng ủy có thể tham mưu cho Ban Thường vụ và Ban Chấp hành Đảng bộ Nhà xuất bản xây dựng chương trình công tác, quy chế hoạt động; xây dựng các văn bản của Đảng ủy Nhà xuất bản; thông tin tổng hợp phục vụ lãnh đạo, chỉ đạo của Đảng ủy; kiến nghị xử lý các vấn đề thuộc về chức năng lãnh đạo của Đảng ủy Nhà xuất bản. Ngoài ra, Văn phòng Đảng ủy còn tham gia phục vụ các hội nghị, các cuộc trao đổi, làm việc của Đảng ủy Nhà xuất bản với tập thể, cá nhân có liên quan đến hoạt động của Đảng ủy Nhà xuất bản…
Ba là, cán bộ làm công tác Văn phòng Đảng ủy phải là người có trách nhiệm, kiên trì, cần mẫn, tận tụy với công việc. Với khối lượng công việc nhiều, tính chất công việc phức tạp, áp lực công việc cao, tham mưu những vấn đề lớn, quan trọng của Đảng bộ đến những công việc cụ thể phục vụ các hoạt động của Đảng ủy; nếu thiếu đi tinh thần trách nhiệm, sự say mê, nhiệt tình thì khó có thể hoàn thành tốt nhiệm vụ được giao.
Bốn là, có phong cách làm việc khoa học, có hệ thống, sâu sát và tận tụy. Khối lượng công việc của Văn phòng Đảng ủy rất lớn, phức tạp, đa dạng, đòi hỏi tính khẩn trương và chính xác cao. Do đó, cán bộ Văn phòng Đảng ủy phải có phương pháp làm việc khoa học, hệ thống, sắp xếp công việc hợp lý, chặt chẽ, có tính đến ưu tiên tính chất xử lý công việc theo yêu cầu lãnh đạo, chỉ đạo của Ban Thường vụ Đảng ủy, Ban Chấp hành Đảng bộ.
Năm là, cán bộ làm công tác Văn phòng Đảng ủy phải năng động, sáng tạo, nhạy bén trong công việc, có khả năng bao quát, xây dựng kế hoạch công việc. Bởi lẽ sự chậm trễ, thụ động trong thực hiện nhiệm vụ sẽ ảnh hưởng đến việc chỉ đạo của cấp ủy.
Sáu là, có phong cách làm việc dân chủ, khách quan, khả năng phối hợp công tác với tổ chức, cá nhân liên quan; có tính trung thực, giữ kỷ luật phát ngôn, phong cách niềm nở, ân cần, khiêm tốn, hòa đồng. Một trong những nhiệm vụ của Văn phòng Đảng ủy là làm công tác văn thư phục vụ cấp ủy; tiếp nhận các văn bản từ các nơi gửi đến cấp ủy; thống nhất quản lý, gửi đúng đối tượng, theo dõi chặt chẽ quy trình xử lý văn bản... Vì vậy, việc chấp hành các nguyên tắc, quy định về giữ gìn bí mật thông tin, tài liệu, bí mật nội bộ luôn được đặt lên hàng đầu. Cán bộ làm công tác văn phòng cấp ủy cần tạo lập phương pháp ứng xử đúng mực, lịch sự, gần gũi, khiêm tốn trong giao tiếp, trong tác nghiệp là rất cần thiết nhằm xây dựng lối sống văn hóa, văn minh nơi công sở, góp phần nâng cao chất lượng phối hợp, thực hiện tốt nhiệm vụ được giao.
Tăng cường mối quan hệ giữa Văn phòng Đảng ủy với các ban tham mưu và các chi bộ trực thuộc Đảng bộ cơ quan Nhà xuất bản
Một là, tăng cường sự phối hợp với các ban tham mưu, giúp việc Đảng ủy. Đảng bộ cơ quan Nhà xuất bản là đảng bộ cơ sở, theo quy định Hướng dẫn thi hành Điều lệ Đảng, Nhà xuất bản không được thành lập các ban tham mưu, giúp việc cấp ủy. Nhằm nâng cao chất lượng công tác tham mưu, giúp việc cho cấp ủy, Đảng ủy Nhà xuất bản đã vận dụng thành lập các ban tham mưu, giúp việc, gồm Ủy ban Kiểm tra, Ban Tổ chức, Ban Tuyên giáo, Ban Dân vận, phân công một đồng chí phụ trách trực tiếp công tác Văn phòng Đảng ủy. Các ban tham mưu do Đảng ủy quyết định thành lập và ủy nhiệm Ban Thường vụ Đảng ủy quy định về chức năng, nhiệm vụ và tổ chức bộ máy của các ban tham mưu.
Quan hệ giữa Văn phòng Đảng ủy với Ủy ban Kiểm tra, Ban Tổ chức, Ban Tuyên giáo, Ban Dân vận là quan hệ phối hợp trong triển khai thực hiện nhiệm vụ theo chức năng, nhiệm vụ của từng ban.
Văn phòng Đảng ủy chủ trì, chủ động tham mưu, phối hợp và đôn đốc các ban, đơn vị thực hiện các nhiệm vụ của Đảng ủy đáp ứng tiến độ thời gian, bảo đảm chất lượng và hiệu quả các công việc được giao.
Các ban tham mưu, giúp việc có trách nhiệm phối hợp với Văn phòng Đảng ủy thực hiện các nhiệm vụ do Đảng ủy Nhà xuất bản chỉ đạo, phân công. Trên cơ sở các nội dung đề xuất của các ban tham mưu, giúp việc, Văn phòng Đảng ủy tham mưu, tổng hợp, trình Ban Thường vụ Đảng ủy, Ban Chấp hành Đảng bộ xem xét, quyết định.
Tuy nhiên, hoạt động của các ban tham mưu, giúp việc Đảng ủy Nhà xuất bản hầu hết là kiêm nhiệm, vừa thực hiện nhiệm vụ chuyên môn, vừa hoạt động công tác đảng nên thời gian dành cho công tác đảng chưa nhiều; sự phối hợp giữa Văn phòng Đảng ủy và các ban tham mưu đôi lúc chưa nhịp nhàng, chưa phát huy tốt vai trò tham mưu, giúp việc trong triển khai, thực hiện nhiệm vụ nên hiệu quả công việc chưa thực sự hiệu quả.
Vì vậy, để bảo đảm chất lượng, tiến độ công việc theo yêu cầu, Văn phòng Đảng ủy và các ban tham mưu, giúp việc cần phát huy vai trò; phân công, phân nhiệm rõ ràng, định kỳ kiểm điểm, đánh giá kết quả hoạt động của từng ban, bộ phận tham mưu, giúp việc. Có như vậy, chất lượng tham mưu của các ban, bộ phận tham mưu mới đáp ứng yêu cầu trong tình hình hiện nay.
Hai là, tăng cường phối hợp với các chi bộ trực thuộc. Văn phòng Đảng ủy là đơn vị tham mưu, giúp việc, phục vụ sự lãnh đạo, chỉ đạo của Ban Thường vụ Đảng ủy, Ban Chấp hành Đảng bộ, có trách nhiệm giúp Đảng ủy điều hành công việc hằng ngày, là trung tâm thông tin tổng hợp, lưu trữ của Đảng ủy và là đầu mối liên hệ giữa Đảng ủy với các chi bộ trực thuộc, đoàn thể trong cơ quan.
Quan hệ giữa Văn phòng Đảng ủy với chi bộ trực thuộc là quan hệ phối hợp. Văn phòng Đảng ủy có nhiệm vụ chủ yếu sau: (i) Tiếp nhận công văn, giấy tờ, tài liệu của các chi bộ trình Đảng ủy xem xét và cho ý kiến; gửi công văn, tài liệu tới các chi bộ và cá nhân trong Đảng bộ Nhà xuất bản để triển khai thực hiện; (ii) Giải quyết công tác đảng vụ; thủ tục chuyển sinh hoạt Đảng; kết nạp Đảng, khen thưởng, kỷ luật, đảng phí; hướng dẫn các chi bộ thực hiện nghiệp vụ công tác Đảng; (iii) Lưu trữ, bảo quản các văn bản, tài liệu của Đảng ủy, quản lý hồ sơ, lý lịch đảng viên; (iv) Chủ trì, phối hợp thực hiện việc rà soát tiêu chuẩn chính trị đối với cán bộ được xem xét quy hoạch bổ nhiệm, bổ nhiệm lại...
Văn phòng Đảng ủy chủ động phối hợp cùng các tổ chức đảng trực thuộc trong việc thực hiện nhiệm vụ do Đảng ủy giao; thường xuyên giữ mối liên hệ chặt chẽ; theo dõi, đôn đốc các tổ chức đảng trong cơ quan tổ chức triển khai, thực hiện nghị quyết, thông báo kết luận, bảo đảm sự lãnh đạo, chỉ đạo sâu sát, kịp thời của Đảng ủy Nhà xuất bản.
Đảng ủy Nhà xuất bản họp thường lệ một tháng một lần hoặc đột xuất khi cần. Ban Thường vụ Đảng ủy họp thường lệ một tháng một lần hoặc đột xuất khi cần. Vì vậy, các chi bộ trực thuộc gửi hồ sơ, tài liệu, văn bản cần xin ý kiến, phê duyệt của Ban Thường vụ Đảng ủy, Ban Chấp hành Đảng bộ (qua Văn phòng Đảng ủy trước kỳ họp ít nhất 05 ngày để thẩm định; đối với hồ sơ kết nạp Đảng, chuyển Đảng chính thức cần gửi trước kỳ họp ít nhất 15 ngày để rà soát, thẩm định hồ sơ, bảo đảm đúng quy trình, quy định của Đảng.
Sự phối hợp chặt chẽ giữa Văn phòng Đảng ủy với các chi bộ trực thuộc góp phần tăng cường hiệu quả công tác tham mưu trong hoạt động lãnh đạo, chỉ đạo của Ban Thường vụ Đảng ủy, Ban Chấp hành Đảng bộ Nhà xuất bản trong triển khai thực hiện nhiệm vụ công tác chuyên môn, công tác xây dựng Đảng được thông suốt, hiệu quả, kịp thời; qua đó công tác xây dựng Đảng của các chi bộ ngày càng nền nếp, bài bản, bảo đảm đúng quy định, hướng dẫn của Đảng.
1, 2. Hồ Chí Minh: Toàn tập, Nxb. Chính trị quốc gia Sự thật, Hà Nội, 2021, t. 5, tr. 309, 313.
ThS. PHẠM TUYẾT NHUNG
Nhà xuất bản Chính trị quốc gia Sự thật
