Nâng cao chất lượng sinh hoạt chi bộ ở các đảng bộ trường đại học công lập hiện nay

Việt Nam hiện có 265 trường đại học, trong đó có 199 trường công lập, chiếm 75% tổng số trường cônglập trên cả nước¹. Trong giai đoạn hiện nay, đời sống kinh tế, xã hội thay đổi với tốc độ nhanh chóng, cùng với sự bùng nổ về công nghệ thông tin, nhất là trước tác động của cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ tư, đòi hỏi các trường công lập phải thay đổi để phù hợp với xu hướng. Trong đó, chi bộ trong đảng bộ trường đại học công lập giữ vị trí, vai trò quan trọng, góp phần xây dựng đảng bộ trong sạch, vững mạnh, không ngừng nâng cao năng lực lãnh đạo, sức chiến đấu của đảng bộ trường.

1. Thực trạng chất lượng sinh hoạt chi bộ ở đảng bộ các trường đại học công lập

Nhận thức sâu sắc vị trí, vai trò, tầm quan trọng của sinh hoạt chi bộ, trong những năm qua, đảng ủy, lãnh đạo các trường đại học công lập thường xuyên quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo đổi mới nội dung, vận dụng các hình thức, biện pháp nhằm nâng cao chất lượng sinh hoạt chi bộ. Nhờ vậy, chất lượng sinh hoạt của hầu hết chi bộ ở các đảng bộ trường đại học công lập ngày càng được nâng cao, góp phần xây dựng chi bộ khoa, phòng, đơn vị vững mạnh, hoàn thành tốt nhiệm vụ được giao.

Chi bộ trong các đảng bộ trường đại học công lập đã thực hiện đầy đủ các buổi sinh hoạt chi bộ theo quy định của Điều lệ Đảng, thực hiện đúng các nguyên tắc tổ chức và hoạt động của Đảng; phát huy dân chủ trong sinh hoạt chi bộ; duy trì nền nếp sinh hoạt, công tác chuẩn bị được thực hiện chu đáo, các bí thư chi bộ chủ trì hội ý thống nhất với cấp ủy, đảng viên về nội dung sinh hoạt, đánh giá việc thực hiện nhiệm vụ được giao của đảng viên.

Sinh hoạt chi bộ gắn với việc học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh; chủ động thông báo cho đảng viên về lịch sinh hoạt chi bộ, bảo đảm các cuộc sinh hoạt chi bộ diễn ra đúng kế hoạch. Trách nhiệm của đảng viên khi tham gia sinh hoạt chi bộ ngày càng được nâng cao, phát huy ý thức kỷ luật, thực hiện nghiêm các nghị quyết, chỉ thị của Đảng, đảng ủy cấp trên và đảng ủy trường.

Các buổi sinh hoạt chi bộ định kỳ, chuyên đề đã giúp chi ủy lãnh đạo sâu sát, chặt chẽ với nhiệm vụ chuyên môn, kịp thời tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc trong quá trình triển khai thực hiện nhiệm vụ; đồng thời, nâng cao vai trò, trách nhiệm của tổ chức đảng và đảng viên, tạo điều kiện cho đảng viên mạnh dạn bày tỏ ý kiến, thảo luận, góp phần đổi mới nội dung, phương pháp tổ chức và phát huy dân chủ trong sinh hoạt chi bộ.

Tuy nhiên, bên cạnh những kết quả đạt được, chất lượng sinh hoạt chi bộ của một số chi bộ các đảng bộ trường đại học công lập vẫn còn bộc lộ những hạn chế, khuyết điểm. Một số chi ủy, bí thư chi bộ chưa nhận thức đầy đủ và chưa đề cao vai trò, trách nhiệm lãnh đạo, chỉ đạo nâng cao chất lượng sinh hoạt chi bộ trong đảng bộ nhà trường, nhất là vai trò hạt nhân lãnh đạo thực hiện nhiệm vụ chính trị của các khoa, phòng, đơn vị. Nội dung, hình thức sinh hoạt ở một số cấp ủy, chi bộ chậm được đổi mới, nhất là trong sinh hoạt chuyên đề. Việc chấp hành nền nếp, quy trình, nội dung, hình thức, phương pháp cũng như phát huy trí tuệ tập thể trong sinh hoạt chi bộ còn hạn chế. Quá trình nhận xét, đánh giá đảng viên hằng năm còn mang tính hình thức, chiếu lệ; vẫn còn tình trạng nể nang, ngại đấu tranh, cấp dưới không dám nói thẳng, không dám đấu tranh khi cấp trên sai, cấp trên nể nang cấp dưới, sợ phê bình, xử lý cấp dưới sẽ làm “giảm uy tín” và bị “mất điểm” trong “bầu bán”.

Chất lượng lãnh đạo chính trị trong sinh hoạt của một số chi bộ chưa cao, thể hiện ở việc các chủ trương, nghị quyết còn chung chung, chưa thiết thực, phần lớn “sao chép” nghị quyết của cấp trên hoặc vận dụng một cách máy móc, không “trúng” vấn đề đặt ra trong công tác chuyên môn cũng như công tác xây dựng Đảng. Trong sinh hoạt chi bộ luôn đề ra các chủ trương, biện pháp nhằm xây dựng chi bộ, đảng bộ trong sạch, vững mạnh về chính trị, tư tưởng và tổ chức, song trên thực tế, những nghị quyết đó ít có tác dụng; hiện tượng tiêu cực chưa được phát hiện, đấu tranh kịp thời…

Nguyên nhân của những hạn chế, khuyết điểm nêu trên là do nhận thức của một số chi ủy, bí thư chi bộ ở các đảng bộ trường đại học công lập về vị trí, vai trò, tầm quan trọng của sinh hoạt chi bộ chưa thực sự đầy đủ, sâu sắc. Một số đồng chí chi ủy viên chưa phát huy hết vai trò, trách nhiệm của mình, còn có tâm lý ỷ lại, thụ động, trông chờ vào trách nhiệm của đồng chí bí thư, phó bí thư chi bộ trong công tác sinh hoạt chi bộ. Một số đảng viên có biểu hiện dao động, thiếu tu dưỡng, rèn luyện; thái độ, trách nhiệm tham gia các buổi sinh hoạt, quán triệt nghị quyết của Đảng còn hạn chế. Trong sinh hoạt chi bộ còn ít phát biểu, hoặc phát biểu ý kiến chung chung, chưa thể hiện rõ quan điểm của mình đối với công tác lãnh đạo của chi bộ cũng như công tác giáo dục và đào tạo của nhà trường. Các buổi sinh hoạt chưa tạo được không khí cởi mở, chưa sôi nổi thảo luận trong xây dựng nghị quyết, chưa phát huy tinh thần tự phê bình và phê bình trong sinh hoạt chi bộ…

2. Một số giải pháp nâng cao chất lượng sinh hoạt chi bộ ở các đảng bộ trường đại học công lập trong thời gian tới

Yêu cầu ngày càng cao của tình hình mới, đòi hỏi chi bộ ở các đảng bộ trường đại học công lập phải tăng cường nâng cao năng lực lãnh đạo. Tùy theo đặc điểm, tình hình, nhiệm vụ cụ thể của từng chi bộ, cần lựa chọn, vận dụng linh hoạt các giải pháp nhằm phát huy ưu điểm, khắc phục hạn chế, khuyết điểm, góp phần thực hiện thắng lợi mọi nhiệm vụ được giao. Theo đó, để nâng cao chất lượng sinh hoạt chi bộ ở đảng bộ các trường đại học công lập, cần tập trung thực hiện đồng bộ một số giải pháp sau:

Một là, nâng cao nhận thức, trách nhiệm của chi ủy viên và bí thư chi bộ về sinh hoạt chi bộ, nâng cao chất lượng sinh hoạt chi bộ ở các đảng bộ trường đại học công lập

Đảng ủy trường, các cấp ủy, chi bộ cần lãnh đạo làm tốt công tác tuyên truyền, giáo dục cho đội ngũ chi ủy viên và bí thư chi bộ nhận thức đầy đủ vị trí, vai trò, tầm quan trọng của sinh hoạt chi bộ, nâng cao chất lượng sinh hoạt chi bộ; đồng thời quán triệt, triển khai thực hiện tốt các nghị quyết, quy định, hướng dẫn của cấp ủy các cấp và các nghị quyết, chỉ thị, hướng dẫn của đảng bộ trường. Bên cạnh đó, cần tăng cường giáo dục, bồi dưỡng cho đội ngũ chi ủy viên, bí thư chi bộ nắm vững các nguyên tắc tổ chức sinh hoạt đảng cũng như quy trình, nội dung, hình thức, tính chất, yêu cầu của một buổi sinh hoạt chi bộ có chất lượng; số lượng, chất lượng đảng viên; thực trạng chất lượng sinh hoạt chi bộ; các kỹ năng cần thiết trong công tác chuẩn bị, điều hành sinh hoạt chi bộ... Công tác tuyên truyền, giáo dục phải được tiến hành thường xuyên, liên tục, bằng nhiều hình thức, biện pháp linh hoạt, như: tổ chức học tập, sinh hoạt đảng; giao ban, hội ý; mở lớp tập huấn, bồi dưỡng nghiệp vụ, hội thi... Từ đó, tạo sự chuyển biến mạnh mẽ trong nhận thức, trách nhiệm trong thực hiện chức trách, nhiệm vụ của đội ngũ chi ủy viên, bí thư chi bộ, góp phần nâng cao chất lượng sinh hoạt chi bộ ở đảng bộ các trường đại học công lập.

Hai là, đổi mới nội dung, hình thức sinh hoạt chi bộ, bảo đảm phù hợp, thiết thực, hiệu quả; xây dựng quy trình, phương thức sinh hoạt chi bộ theo hướng mở rộng dân chủ gắn với trách nhiệm của từng đảng viên trong chi bộ