1. Thực trạng liên kết vùng trong phát triển du lịch tỉnh Điện Biên
Chiến lược phát triển du lịch Việt Nam đến năm 2030 khẳng định 5 quan điểm phát triển du lịch Việt Nam trong giai đoạn mới là: (1) Phát triển du lịch thực sự trở thành ngành kinh tế mũi nhọn, tạo động lực thúc đẩy phát triển các ngành và lĩnh vực khác, góp phần quan trọng hình thành cơ cấu kinh tế hiện đại; (2) Phát triển du lịch bền vững và bao trùm, trên nền tảng tăng trưởng xanh, tối đa hóa sự đóng góp của du lịch cho các mục tiêu phát triển bền vững của Liên hợp quốc; quản lý, sử dụng hiệu quả tài nguyên thiên nhiên, bảo vệ môi trường và đa dạng sinh học, chủ động thích ứng với biến đổi khí hậu, bảo đảm quốc phòng, an ninh; (3) Chú trọng phát triển du lịch văn hóa, gắn phát triển du lịch với bảo tồn, phát huy giá trị di sản và bản sắc văn hóa dân tộc; (4) Phát triển du lịch theo hướng chuyên nghiệp, chất lượng, hiệu quả; đẩy mạnh ứng dụng những thành tựu của cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ tư, chú trọng phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao; (5) Phát triển đồng thời du lịch quốc tế và du lịch nội địa; đẩy mạnh xuất khẩu tại chỗ thông qua du lịch; tăng cường liên kết nhằm phát huy lợi thế tài nguyên tự nhiên và văn hóa; phát triển đa dạng sản phẩm du lịch, mở rộng thị trường và nâng cao năng lực cạnh tranh của du lịch Việt Nam1.
Thực tiễn cho thấy, liên kết du lịch theo vùng không chỉ giúp các địa phương đa dạng những hoạt động và sản phẩm du lịch, tiến đến phát triển ngành du lịch, đồng thời thúc đẩy các ngành và lĩnh vực khác phát triển mà còn có thể xóa bỏ biên giới du lịch, thống nhất nhiều địa phương thành một điểm đến, với sự đa dạng sản phẩm và loại hình du lịch, có nhiều lợi thế riêng biệt khi so sánh với các liên kết du lịch vùng, miền khác.
Trong thời gian qua, tỉnh Điện Biên đã đẩy mạnh liên kết hợp tác phát triển du lịch với các địa phương trong vùng Tây Bắc, qua đó tạo động lực cho du lịch tăng trưởng mạnh mẽ, thúc đẩy chuyển dịch cơ cấu kinh tế ở địa phương: Thường xuyên trao đổi, cung cấp thông tin, chia sẻ kinh nghiệm, hỗ trợ, phối hợp trong công tác quảng bá, xúc tiến, kêu gọi đầu tư du lịch… Thực hiện mục tiêu thúc đẩy liên kết du lịch vùng, ngay từ đầu năm 2022, Ủy ban nhân dân tỉnh Điện Biên đã ban hành kế hoạch triển khai các hoạt động liên kết hợp tác với 8 tỉnh Tây Bắc (Hòa Bình, Sơn La, Điện Biên, Lai Châu, Lào Cai, Yên Bái, Hà Giang, Phú Thọ) và các thành phố lớn như Hà Nội, Hải Phòng, Thành phố Hồ Chí Minh, với nội dung chính là: hợp tác phát triển sản phẩm du lịch; quảng bá, xúc tiến du lịch và các sự kiện văn hóa, du lịch nổi bật của các tỉnh, thành phố; hợp tác đào tạo nguồn nhân lực du lịch và xúc tiến kêu gọi đầu tư du lịch; tổ chức Hội chợ Du lịch vùng Tây Bắc... Trong 6 tháng đầu năm 2023, tỉnh Điện Biên đã phối hợp với các tỉnh trong vùng Tây Bắc tổ chức 14/25 hoạt động liên quan.
Bên cạnh đó, tỉnh cũng có những chính sách hỗ trợ, tạo điều kiện cho các đơn vị kinh doanh dịch vụ du lịch tích cực tham gia các hội chợ, hội thảo, sự kiện du lịch tại các địa phương và trung tâm du lịch của cả nước: Hà Nội, Vũng Tàu, Lào Cai, Quảng Ninh… và các nước trong khu vực: Lào, Trung Quốc..., nhằm giới thiệu các sản phẩm, dịch vụ du lịch của Điện Biên đến với các thị trường trong nước và quốc tế. Tổ chức thành công nhiều sự kiện văn hóa, thể thao, du lịch quy mô lớn, thu hút đông đảo khách du lịch tham quan: Ngày hội Giao lưu văn hóa, thể thao và du lịch vùng biên giới Việt Nam - Lào lần thứ III năm 2022; Giải Cờ tướng trung cao tuổi toàn quốc lần thứ VIII năm 2022; Giải vô địch Dù lượn quốc gia lần thứ III năm 2023; Giải vô địch Karate miền Bắc lần thứ III năm 2023; Giải cầu lông câu lạc bộ các tỉnh, thành, ngành toàn quốc năm 2023…
Bên cạnh đó, liên kết vùng với các nước láng giềng cũng được tỉnh Điện Biên quan tâm, chú trọng. Trong những năm qua, tỉnh Điện Biên phối hợp với các tỉnh Bắc Lào duy trì gặp gỡ, hội đàm các cấp trao đổi về tình hình phát triển kinh tế - xã hội, kết quả thực hiện biên bản hợp tác của mỗi bên trong từng giai đoạn. Tăng cường hoạt động trao đổi thông tin, quảng bá tiềm năng, thế mạnh của địa phương; tích cực phối hợp tổ chức và tham gia các sự kiện xúc tiến thương mại; đẩy mạnh phát triển các sản phẩm lợi thế, đặc trưng…
Có thể nói, liên kết vùng đã góp phần thúc đẩy du lịch tỉnh Điện Biên phát triển với nhiều kết quả đáng ghi nhận. Năm 2023, tỉnh Điện Biên lần đầu tiên đạt mốc đón 1 triệu lượt du khách, tăng gần 25% so với cùng kỳ năm 2022, đạt 107% kế hoạch năm, trong đó du khách quốc tế đạt 7.500 lượt. Tổng doanh thu từ hoạt động du lịch đạt 1.095,4 tỷ đồng (tăng 2,13 lần). Đây là tín hiệu tích cực, tiền đề quan trọng để ngành Du lịch tỉnh Điện Biên bứt phá, phấn đấu đến năm 2025, đón 1,3 triệu lượt khách du lịch, với tổng thu từ hoạt động du lịch đạt 2.400 tỷ đồng; đến năm 2030, đón 2 triệu lượt khách du lịch, với tổng thu đạt 5.000 tỷ đồng.
Tuy nhiên, bên cạnh những kết quả đạt được, liên kết vùng trong phát triển du lịch tỉnh Điện Biên vẫn còn một số khó khăn, vướng mắc. Hiệu quả hoạt động nhóm liên kết giữa tỉnh Điện Biên và các đối tác chưa tương xứng với tiềm năng sẵn có, chưa tạo được bước đột phá trong liên kết phát triển du lịch. Sản phẩm du lịch chưa có tính đặc thù, còn trùng lặp về mô hình sản phẩm, nhất là sản phẩm du lịch cộng đồng. Việc ký kết hợp tác giữa các bên còn mang tính hình thức, chưa cụ thể hóa các nội dung ký kết, thiếu sự phối hợp tham gia liên kết và hợp tác phát triển du lịch giữa các địa phương trong hoạt động xúc tiến, quảng bá du lịch... Sự phối hợp giữa các doanh nghiệp trong xây dựng và cung cấp những chương trình, sản phẩm du lịch mang đậm dấu ấn vùng, miền chưa được quan tâm đúng mức. Hoạt động liên kết xây dựng tour du lịch gắn với các sự kiện của địa phương chưa phát huy được hiệu quả, chưa tạo ra các chương trình, sản phẩm mới, độc đáo để thu hút khách du lịch.
2. Phương hướng đẩy mạnh liên kết vùng trong phát triển du lịch tỉnh Điện Biên
Một là, xác định việc hợp tác, liên kết nội vùng là yếu tố quan trọng để thúc đẩy phát triển du lịch của tỉnh. Theo đó, cần xây dựng cơ chế, chính sách ở cả tầm vĩ mô và vi mô nhằm hỗ trợ, tạo điều kiện cho doanh nghiệp du lịch phát triển, đồng thời thu hút các nhà đầu tư, đặc biệt là các nhà đầu tư chiến lược, qua đó định vị hình ảnh, sản phẩm và thương hiệu đặc trưng của từng vùng, miền, địa phương, nhất là phát triển chuỗi sản phẩm du lịch mới, hấp dẫn, liên vùng, liên quốc gia; xác định tầm nhìn dài hạn trong quy hoạch và phát triển hạ tầng…
Hai là, chủ động kết nối các điểm, khu du lịch, xây dựng mạng lưới liên kết giữa các đơn vị cung cấp dịch vụ vận chuyển, lưu trú, nhà hàng để giảm bớt chi phí, hạ giá thành sản phẩm du lịch; xây dựng các chương trình quảng bá, chào bán sản phẩm thu hút khách. Ðồng thời, tổ chức thực hiện các chương trình xúc tiến, quảng bá du lịch tỉnh Điện Biên tại các địa phương trong nước có khả năng kết nối với Cảng Hàng không Điện Biên Phủ…, từ đó góp phần thúc đẩy phát triển du lịch bền vững.
Ba là, cụ thể hóa các nội dung đã thỏa thuận trong chương trình liên kết, hợp tác phát triển du lịch giữa các tỉnh vùng Tây Bắc với các địa phương. Tiếp tục triển khai ký kết giai đoạn tiếp theo đối với các tỉnh, thành phố đã liên kết, hợp tác mang lại hiệu quả cao; chủ động hoạch định các chính sách phát triển kinh tế - xã hội; tuyên truyền nâng cao ý thức cộng đồng tích cực cùng các cấp quản lý thực hiện nghiêm Luật Bảo vệ môi trường, Luật Du lịch, các điều ước quốc tế về bảo vệ môi trường - tài nguyên quốc gia.
Bốn là, chú trọng xây dựng sản phẩm dịch vụ du lịch thế mạnh, đặc trưng của tỉnh, trên cơ sở đó kết nối với chuỗi liên kết trên địa bàn tỉnh và các chủ thể kinh tế vùng Tây Bắc. Nghiên cứu, khảo sát, điều tra, đánh giá đúng thực tiễn để xác định tiềm năng, thế mạnh của địa phương, từ đó phát huy thế mạnh của liên kết vùng.
Năm là, phát triển nguồn nhân lực, đặc biệt là nguồn nhân lực chất lượng cao trong liên kết du lịch vùng Tây Bắc. Trong đó, tập trung phát triển kỹ năng nghề, nâng cao nhận thức của chủ thể liên kết du lịch về thế mạnh của địa phương. Nâng cao chất lượng công tác đào tạo, bồi dưỡng cán bộ làm công tác du lịch, đáp ứng yêu cầu ngày càng cao của hoạt động du lịch.
1. Xem https://chinhphu.vn/?pageid=27160&docid=198927&tagid=6& type=1.
PGS, TS. VŨ VĂN PHÚC
Phó Chủ tịch Hội đồng Khoa học các cơ quan Đảng Trung ương
TS. TRẦN THỊ THÚY HÀ
Học viện Cảnh sát nhân dân
Link nội dung: https://chinhtrivaphattrien.vn/lien-ket-vung-trong-phat-trien-du-lich-tinh-dien-bien-a8582.html