Xuất bản sách lý luận, chính trị phục vụ công tác bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng trong tình hình mới: yêu cầu đặt ra và định hướng giải pháp

CT&PT - Đảng Cộng sản Việt Nam ra đời trên cơ sở kết hợp chủ nghĩa Mác - Lênin với phong trào công nhân và phong trào yêu nước Việt Nam. Đảng lấy chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh làm nền tảng tư tưởng và kim chỉ nam cho mọi hành động. Những thắng lợi vĩ đại của dân tộc Việt Nam trong thời kỳ cách mạng dân tộc dân chủ và cách mạng xã hội chủ nghĩa, nhất là những thành tựu to lớn, có ý nghĩa lịch sử trong thời kỳ đổi mới đất nước, là kết quả sự vận dụng sáng tạo chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh vào điều kiện cụ thể của Việt Nam. Để tăng cường bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng trong giai đoạn hiện nay, ngày 22/10/2018, Bộ Chính trị hóa XII ban hành Nghị quyết số 35-NQ/TW về tăng cường bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, thù địch trong tình hình mới.

CT&PT - Đảng Cộng sản Việt Nam ra đời trên cơ sở kết hợp chủ nghĩa Mác - Lênin với phong trào công nhân và phong trào yêu nước Việt Nam. Đảng lấy chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh làm nền tảng tư tưởng và kim chỉ nam cho mọi hành động. Những thắng lợi vĩ đại của dân tộc Việt Nam trong thời kỳ cách mạng dân tộc dân chủ và cách mạng xã hội chủ nghĩa, nhất là những thành tựu to lớn, có ý nghĩa lịch sử trong thời kỳ đổi mới đất nước, là kết quả sự vận dụng sáng tạo chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh vào điều kiện cụ thể của Việt Nam. Để tăng cường bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng trong giai đoạn hiện nay, ngày 22/10/2018, Bộ Chính trị hóa XII ban hành Nghị quyết số 35-NQ/TW về tăng cường bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, thù địch trong tình hình mới. Theo đó, bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng là nhiệm vụ vừa cấp bách, vừa thường xuyên và lâu dài, đòi hỏi sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị, mọi tầng lớp nhân dân, tiến hành đồng thời, quyết liệt trên mọi lĩnh vực, góp phần quan trọng vào quá trình xây dựng, tồn tại và phát triển của Đảng, bảo vệ vững chắc Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa. Trong đó, sách lý luận, chính trị là “vũ khí tư tưởng” sắc bén của Đảng, Nhà nước và Nhân dân ta trên mặt trận văn hóa - tư tưởng, góp phần đắc lực vào công cuộc bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, thù địch.

1. Yêu cầu đặt ra đối với hoạt động xuất bản sách lý luận, chính trị phục vụ công tác bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng trong tình hình mới

Trong hoạt động xuất bản, sách lý luận, chính trị được coi là sản phẩm văn hóa tinh thần đặc biệt, có vai trò, vị trí quan trọng, trực tiếp truyền bá, bảo vệ, phát triển chủ nghĩa Mác - Lênin và tư tưởng Hồ Chí Minh, quan điểm, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước; giới thiệu kiến thức, kinh nghiệm có giá trị của các nước; góp phần xây dựng nền tảng tư tưởng, thế giới quan, nhân sinh quan cách mạng, giáo dục, nâng cao trình độ và bản lĩnh chính trị cho cán bộ, đảng viên và nhân dân; xây dựng con người mới, nếp sống mới; đấu tranh bác bỏ các quan điểm sai trái, thù địch.

Bước vào thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa, chủ động và tích cực hội nhập quốc tế, sự nghiệp đổi mới đất nước bước sang một giai đoạn mới với những mục tiêu, yêu cầu cao hơn. Đặc biệt, cuộc cách mạng khoa học và công nghệ, nhất là công nghệ thông tin và xu hướng toàn cầu hóa diễn ra mạnh mẽ, sâu sắc, tạo ra nhiều cơ hội và cả những thách thức gay gắt đối với quá trình phát triển đất nước theo định hướng xã hội chủ nghĩa và giữ gìn bản sắc văn hóa dân tộc. Các thế lực cơ hội, phản động, thù địch với những thủ đoạn ngày càng tinh vi, thâm độc, tăng cường chống phá ta trên nhiều mặt, nhất là trên lĩnh vực chính trị, tư tưởng, lý luận, văn hóa, thực hiện âm mưu “diễn biến hòa bình”, thúc đẩy “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong nội bộ. Bối cảnh đó đặt ra những yêu cầu, thách thức lớn, đòi hỏi phải không ngừng đổi mới, nâng cao chất lượng sách lý luận, chính trị, góp phần giúp cán bộ, đảng viên và các tầng lớp nhân dân nhận thức sâu sắc hơn vai trò của sách lý luận, chính trị với sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, đặc biệt là công cuộc bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, thù địch trong tình hình mới.

Với vai trò to lớn của sách lý luận, chính trị, Đảng ta coi nâng cao chất lượng sách lý luận, chính trị là nhiệm vụ quan trọng. Nhiều chỉ thị của Đảng về công tác xuất bản đã được ban hành như: Chỉ thị số 08-CT/TW, ngày 31/3/1992 của Ban Bí thư khóa VII về việc tăng cường sự lãnh đạo và quản lý nhằm nâng cao chất lượng và hiệu quả công tác báo chí, xuất bản; Chỉ thị số 20-CT/TW, ngày 27/01/2003 của Ban Bí thư về nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác xuất bản, phát hành sách lý luận, chính trị trong tình hình mới; Chỉ thị số 42-CT/TW, ngày 25/8/2004 của Ban Bí thư về nâng cao chất lượng toàn diện của hoạt động xuất bản; Chỉ thị số 44-CT/TW, ngày 16/4/2020 của Ban Bí thư về đổi mới, nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác xuất bản, phát hành và nghiên cứu, học tập sách lý luận, chính trị.

Quán triệt quan điểm chỉ đạo của Đảng, trong thời gian qua, công tác xuất bản sách lý luận, chính trị phục vụ công tác bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng không ngừng đổi mới, nâng cao chất lượng và hiệu quả hoạt động, nhờ đó đã đạt nhiều kết quả tích cực: “Nội dung, hình thức, cơ cấu, thể loại sách ngày càng phong phú. Trình độ chuyên môn, nghiệp vụ của đội ngũ làm công tác biên tập, xuất bản, phát hành từng bước được nâng cao. Những tiến bộ đó đã đáp ứng tốt hơn nhu cầu về sách lý luận, chính trị của cán bộ, đảng viên, nhân dân và góp phần tích cực tuyên truyền chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước; đấu tranh phòng, chống quan liêu, tham nhũng, lãng phí; bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, phản bác những quan điểm sai trái, xuyên tạc của các thế lực thù địch; nâng cao nhận thức chính trị, củng cố niềm tin của cán bộ, đảng viên và nhân dân vào sự lãnh đạo của Đảng, quản lý của Nhà nước”1.

Hệ thống các nhà xuất bản tham gia xuất bản sách lý luận, chính trị phát triển cả về số lượng và chất lượng. Hằng năm, các nhà xuất bản, trong đó có Nhà xuất bản Chính trị quốc gia Sự thật - đơn vị giữ vai trò nòng cốt trong xuất bản sách lý luận, chính trị, đã xuất bản hàng trăm đầu sách nghiên cứu chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước; phục vụ nhu cầu tuyên truyền của Đảng và nhu cầu học tập, nghiên cứu của đảng viên, nhân dân. Trên cơ sở đó, nâng cao nhận thức của cán bộ, đảng viên và nhân dân về định hướng phát triển đất nước trong từng giai đoạn lịch sử và phương thức thực hiện nhiệm vụ, mục tiêu đó. Có thể kể đến những ấn phẩm tiêu biểu như: Phòng, chống “diễn biến hòa bình” ở Việt Nam - Mệnh lệnh cuộc sống; Luận cứ phê phán các quan điểm sai trái, thù địch; Phê phán các quan điểm sai trái, bảo vệ nền tảng tư tưởng, cương lĩnh, đường lối của Đảng Cộng sản Việt Nam; Phê phán các quan điểm sai trái, xuyên tạc cuộc đấu tranh chống suy thoái về tư tưởng chính trị, những biểu hiện “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” về chính trị trong Đảng; Bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng trong tình hình mới; Định hướng, giải pháp bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, đấu tranh ngăn chặn các quan điểm sai trái, thù địch trên mạng xã hội (Sách chuyên khảo); Cơ sở khoa học về ngăn chặn, đẩy lùi suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức ở Việt Nam (Kỷ yếu Hội thảo khoa học cấp Quốc gia); Một số luận cứ phản bác các quan điểm sai trái, thù địch, chống phá Đại hội XIII của Đảng (Tập 1, 2);... Đặc biệt, tháng 9/2021, Nhà xuất bản Chính trị quốc gia Sự thật đã ra mắt Tủ sách Bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng; đồng thời, để thích ứng với xu thế phát triển của Cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ tư, Tủ sách điện tử Bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng đã được ra mắt trên stbook.vn để phục vụ cán bộ, đảng viên và nhân dân đọc, tra cứu miễn phí các ấn phẩm.

Bên cạnh vai trò nòng cốt của Nhà xuất bản Chính trị quốc gia Sự thật, hầu hết các nhà xuất bản khác đều tích cực tham gia xuất bản sách lý luận, chính trị theo phạm vi chức năng, nhiệm vụ. Nhờ đó, chất lượng và số lượng sách lý luận, chính trị đều tăng lên. Tổng số sách lý luận, chính trị trong 10 năm qua đạt khoảng 60.000 đầu sách với trên 200 triệu bản, chiếm khoảng 6-8% số đầu sách và 8 - 10% số bản sách hằng năm. Các nhà xuất bản: Chính trị quốc gia Sự thật, Lý luận chính trị, Quân đội nhân dân, Công an nhân dân, Tư pháp... luôn có tỷ lệ sách lý luận, chính trị cao với khoảng 30 - 35% trong tổng số sách được xuất bản. Một số nhà xuất bản địa phương như: Nhà xuất bản Hà Nội, Nhà xuất bản Tổng hợp Thành phố Hồ Chí Minh, Nhà xuất bản Nghệ An, Nhà xuất bản Thanh Hóa... cũng luôn quan tâm đến việc xuất bản sách lý luận, chính trị, vừa thực hiện tốt nhiệm vụ do cơ quan chủ quản giao phó, vừa đáp ứng đầy đủ nhu cầu tìm hiểu, học tập, nghiên cứu của đông đảo cán bộ, đảng viên và nhân dân2.

Nội dung, hình thức, cơ cấu, thể loại của sách lý luận, chính trị ngày càng phong phú và đa dạng, nhiều ấn phẩm sách lý luận, chính trị có giá trị được xuất bản, góp phần khẳng định tính khoa học và cách mạng của chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh; chủ trương, đường lối của Đảng và chính sách, pháp luật của Nhà nước; những vấn đề lý luận về Đảng cầm quyền, xây dựng Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa, phát triển nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa; giáo dục truyền thống dựng nước và giữ nước của dân tộc.

Trong bối cảnh chuyển đổi số ngày càng phổ biến, một số nhà xuất bản đã quan tâm đến hình thức xuất bản điện tử, tạo điều kiện thuận lợi cho bạn đọc tiếp cận, tra cứu, khảo cứu và tìm kiếm sách lý luận, chính trị: Nhà xuất bản Chính trị quốc gia Sự thật, Nhà xuất bản Thông tin và Truyền thông, Nhà xuất bản Quân đội nhân dân... Cùng với đó, phương thức phát hành sách lý luận, chính cũng ngày càng được cải tiến. Bên cạnh kênh phát hành truyền thống, các nhà xuất bản và đơn vị phát hành sách còn tiếp cận và áp dụng phổ biến hình thức phát hành online, phục vụ nhu cầu học tập, nghiên cứu của cán bộ, đảng viên trên mọi miền Tổ quốc. Hoạt động quảng bá, giới thiệu sách tại các hội chợ, triển lãm sách cũng được quan tâm, đẩy mạnh, góp phần nâng cao hiệu quả trong công tác xuất bản, phát hành sách lý luận, chính trị nói riêng, đồng thời thúc đẩy sự phát triển của ngành xuất bản nói chung.

Có thể nói, một trong những yếu tố quan trọng, góp phần quyết định chất lượng nội dung của sách lý luận, chính trị là đội ngũ làm công tác biên tập, phát hành sách lý luận, chính trị. Theo đó, đội ngũ này không chỉ có trình độ chuyên môn nghiệp vụ, lý luận chính trị ngày càng cao, mà còn có lập trường tư tưởng vững vàng, định hướng chính trị rõ ràng, có đạo đức nghề nghiệp, ý thức trách nhiệm và tinh thần kỷ luật cao, góp phần làm nên những ấn phẩm có chất lượng nội dung tốt, bảo đảm tính khoa học và cách mạng của chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh.

Song, bên cạnh những kết quả đạt được, công tác xuất bản sách lý luận, chính trị phục vụ nhiệm vụ bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng còn một số hạn chế, bất cập:

Một là, sách lý luận, chính trị còn thiếu sự phát hiện, đặt ra những vấn đề lý luận, luận cứ; còn mang tính “minh họa/diễn giải” đường lối, chủ trương của Đảng nên nặng về lý thuyết, thiếu thực tiễn, thiếu sức thuyết phục, hấp dẫn. Số lượng đầu sách về tổng kết thực tiễn; sách bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, đấu tranh với các quan điểm sai trái, thù địch; sách luận giải các vấn đề mới chưa nhiều. Sách lý luận, chính trị chủ yếu là các đầu sách đáp ứng yêu cầu lãnh đạo, tuyên truyền, hướng dẫn; loại sách cẩm nang cho cán bộ cơ sở, sách lý luận, chính trị phổ thông, sách bỏ túi, sách lý luận, chính trị dành cho bạn đọc trẻ tuổi, sinh viên chưa được quan tâm đúng mức.

Hai là, việc xuất bản điện tử sách lý luận, chính trị của các nhà xuất bản còn chậm; hình thức xuất bản điện tử chủ yếu mới chỉ dừng lại ở số hóa từ sách đã xuất bản, những hình thức mới như sách Audio, sách thực tế ảo, sách tương tác giữa bạn đọc, tác giả và nhà xuất bản hầu như chưa có; thiếu đội ngũ nhân lực xuất bản điện tử chất lượng cao, đúng chuyên ngành. Việc ứng dụng công nghệ vào xuất bản và phát hành sách lý luận, chính trị chưa hiệu quả, chưa có sự quan tâm đúng mức và đầu tư tương xứng; chưa có chính sách hỗ trợ về tài chính, đầu tư phát triển khoa học và công nghệ, ưu đãi về thuế, tín dụng, cơ sở vật chất.

Ba là, những sai phạm ở mảng sách lý luận, chính trị vẫn diễn ra với những biểu hiện như: giới thiệu các trào lưu tư tưởng trên thế giới nhưng lại lồng vào đó là những đánh giá, phê phán, phủ nhận tính khoa học và cách mạng của chủ nghĩa Mác hoặc đan xen giữa nội dung lý luận đúng là những liên hệ, đánh giá chưa khách quan, thiếu chính xác về những vấn đề cơ bản của chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh hay về một số chủ trương phát triển đất nước của Đảng ta, làm cho người đọc mơ hồ, lẫn lộn thông tin.

Bốn là, công tác phát hành sách lý luận, chính trị còn nhiều khó khăn, lúng túng; chưa phát huy hiệu quả vai trò của các phương tiện thông tin đại chúng, mạng xã hội trong công tác tuyên truyền sách lý luận, chính trị. Mạng lưới phát hành phát triển chậm, có nơi suy giảm; chưa có sự phối hợp chặt chẽ với hệ thống thư viện, tủ sách để giải quyết tốt đầu ra cho các nhà xuất bản. Giá sách lý luận, chính trị còn cao so với thu nhập của cán bộ, đảng viên và nhân dân. Việc giao lưu ấn phẩm, tài liệu và trao đổi kinh nghiệm xuất bản sách lý luận, chính trị giữa các nhà xuất bản trong nước với các nhà xuất bản trên thế giới còn nhiều hạn chế.

 Năm là, một số chế độ, chính sách về đầu tư, thuế, nhuận bút, đãi ngộ, bản quyền tác giả, phí phát hành chưa phù hợp với tính đặc thù của sách lý luận, chính trị. Cơ chế, chính sách trợ giá đối với sách lý luận, chính trị ngày càng giảm, khiến hoạt động xuất bản sách lý luận, chính trị gặp nhiều khó khăn. Công tác kiểm tra, thanh tra, xử lý các vi phạm chưa kịp thời, nhất là tình trạng in lậu sách diễn ra ngày càng phức tạp.

Sáu là, đội ngũ chuyên gia nghiên cứu, biên soạn sách lý luận, chính trị còn mỏng; thiếu những cán bộ biên tập có trình độ chuyên môn cao, có khả năng tổ chức xây dựng bản thảo. Mô hình tổ chức, hoạt động, quy mô của một số nhà xuất bản chưa thật sự phù hợp; công tác đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ cán bộ biên soạn sách lý luận, chính trị còn nhiều hạn chế, chưa theo kịp yêu cầu đổi mới, nâng cao chất lượng công tác xuất bản, phát hành sách lý luận, chính trị trong bối cảnh hội nhập quốc tế sâu rộng và tác động mạnh mẽ của Cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ tư.

Thực trạng trên đặt ra yêu cầu đòi hỏi các nhà xuất bản, phát hành sách lý luận, chính trị phải nhạy bén, linh hoạt hơn nữa, tích cực đổi mới, nâng cao hiệu quả hoạt động, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng trong tình hình mới.

2. Một số giải pháp nâng cao hiệu quả xuất bản sách lý luận, chính trị phục vụ công tác bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng trong tình hình mới

Quán triệt thực hiện Nghị quyết số 35-NQ/TW, ngày 22/10/2018 của Bộ Chính trị khóa XII về tăng cường bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, thù địch trong tình hình mới; Chỉ thị số 44-CT/TW, ngày 16/4/2020 của Ban Bí thư về đổi mới, nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác xuất bản, phát hành và nghiên cứu, học tập sách lý luận, chính trị, để nâng cao hiệu quả công tác xuất bản sách lý luận, chính trị phục vụ công tác bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng trong tình hình mới, cần triển khai đồng bộ nhiều giải pháp, trong đó tập trung vào một số định hướng, giải pháp sau:

Về định hướng

Tiếp tục đổi mới nội dung, phương thức tổ chức hoạt động xuất bản, phát hành sách lý luận, chính trị trong tình hình mới. Nâng cao hơn nữa nội dung lý luận, nội dung chính trị - tư tưởng, tính khoa học, tính thực tiễn, tính thuyết phục và hấp dẫn của sách lý luận, chính trị. Phát huy vai trò của sách lý luận, chính trị thực sự là công cụ sắc bén trên mặt trận tư tưởng - văn hóa, góp phần làm cho chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh thật sự trở thành nền tảng tinh thần vững chắc của đời sống xã hội; giữ vững sự đoàn kết, thống nhất trong Đảng, sự đồng thuận xã hội và niềm tin của nhân dân với Đảng; góp phần ngăn chặn, đẩy lùi tình trạng suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, những biểu hiện “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong nội bộ, làm thất bại mọi âm mưu, hoạt động “diễn biến hòa bình” của các thế lực thù địch; xây dựng và phát triển văn hóa, con người Việt Nam đáp ứng yêu cầu phát triển bền vững đất nước.

Đa dạng hóa các thể loại sách và phương thức xuất bản, phát hành sách lý luận, chính trị, đặc biệt là phát triển xuất bản sách điện tử đáp ứng nhu cầu của cán bộ, đảng viên và các tầng lớp nhân dân. Có biện pháp khuyến khích phát triển phong trào đọc sách trong đó có sách lý luận, chính trị cho cán bộ, đảng viên và nhân dân nhằm giáo dục, nâng cao trình độ lý luận cho cán bộ, đảng viên đáp ứng yêu cầu của công cuộc đổi mới đất nước trong tình hình mới.

Về giải pháp

Một là, tiếp tục đổi mới công tác lãnh đạo, chỉ đạo của Đảng đối với công tác xuất bản, phát hành sách lý luận, chính trị phục vụ yêu cầu bảo vệ vững chắc nền tảng tư tưởng của Đảng; bảo vệ công cuộc đổi mới, công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước và hội nhập quốc tế; bảo vệ lợi ích quốc gia, dân tộc; giữ gìn môi trường hòa bình, ổn định để phát triển đất nước. Nâng cao hiệu lực, hiệu quả lãnh đạo, chỉ đạo của các cấp ủy, tổ chức đảng, các cấp chính quyền đối với công tác xuất bản, phát hành sách lý luận, chính trị. Tiếp tục chỉ đạo công tác xuất bản, phát hành sách lý luận, chính trị góp phần thực hiện tốt các nhiệm vụ, giải pháp về công tác lý luận theo Nghị quyết số 35-NQ/TW, ngày 22/10/2018 của Bộ Chính trị khóa XII về tăng cường bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, thù địch trong tình hình mới. Quy định rõ trách nhiệm của cấp ủy và người đứng đầu cơ quan, tổ chức, chính quyền các cấp trong tổ chức triển khai và thực hiện nhiệm vụ xuất bản, phát hành sách lý luận, chính trị. Các cấp ủy đảng, tổ chức cơ sở đảng chăm lo phát triển nhu cầu văn hóa đọc của các tầng lớp nhân dân; tổ chức công tác phát hành sách lý luận, chính trị bảo đảm đáp ứng đầy đủ, đúng đối tượng và địa bàn (đặc biệt quan tâm vùng nông thôn, vùng sâu, vùng xa và miền núi); xây dựng và phát huy hiệu quả các chương trình quốc gia xuất bản các loại sách lý luận, chính trị thiết yếu.

Tăng cường lãnh đạo, chỉ đạo của Đảng đối với việc sử dụng, học tập, nghiên cứu sách lý luận, chính trị; đưa công tác học tập, nghiên cứu sách lý luận, chính trị trở thành một trong những hoạt động chính trong sinh hoạt định kỳ của tổ chức cơ sở đảng; là nhiệm vụ thường xuyên, liên tục của cán bộ, đảng viên và mở rộng ra đông đảo quần chúng nhân dân. Có biện pháp khuyến khích việc đọc và nghiên cứu sách lý luận, chính trị của cán bộ, đảng viên.

Hai là, nâng cao năng lực, hiệu quả hoạt động của các nhà xuất bản, các đơn vị phát hành sách lý luận, chính trị. Theo đó, các nhà xuất bản, các đơn vị phát hành sách lý luận, chính trị cần chủ động đổi mới cơ chế quản lý, hoạt động theo hướng tinh gọn và hiệu quả. Nâng cao năng lực tài chính, năng lực tổ chức bản thảo, biên tập, phát triển thị trường và khả năng cạnh tranh. Mỗi nhà xuất bản, đơn vị phát hành sách lý luận, chính trị cần xây dựng chiến lược phát triển dài hạn, trong đó giải quyết tốt mối quan hệ giữa thực hiện chức năng tư tưởng - văn hóa và nhiệm vụ sản xuất kinh doanh. Có chiến lược xây dựng, phát triển thương hiệu, mở rộng thị phần thuộc lĩnh vực thế mạnh của đơn vị. Sử dụng có hiệu quả các nguồn lực sẵn có, đặc biệt là nguồn lực con người, nguồn lực tài chính và cơ chế, chính sách, đồng thời tích cực huy động các nguồn lực xã hội phục vụ việc phát triển công tác xuất bản, phát hành sách lý luận, chính trị. Tăng cường đầu tư, ứng dụng công nghệ thông tin trong hoạt động xuất bản, đẩy mạnh xuất bản, phát hành sách điện tử.

Ba là, nâng cao chất lượng nội dung tính chính trị, khoa học, tính thực tiễn, tính chiến đấu, tính thuyết phục và hấp dẫn của sách lý luận, chính trị, đáp ứng yêu cầu nhiều mặt của công tác chính trị, tư tưởng và những vấn đề cơ bản, bức xúc do thực tiễn đặt ra. Cơ cấu sách cần phong phú, đa dạng như: vận dụng đúng đắn, sáng tạo chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh vào thực tiễn Việt Nam; làm sáng rõ nhận thức, quan niệm về chủ nghĩa xã hội và con đường đi lên chủ nghĩa xã hội của nước ta. Cần quan tâm xuất bản, phát hành sách có nội dung biên soạn theo hướng phổ thông, ngắn gọn, sinh động, hấp dẫn, dễ hiểu cho đông đảo quần chúng mà vẫn thể hiện được nội dung cốt lõi về lý luận, chính trị. Chú trọng tổ chức xuất bản, phát hành các sách lý luận, chính trị dành cho đối tượng bạn đọc khác nhau: cán bộ lãnh đạo, quản lý ở Trung ương, cấp tỉnh; cán bộ nghiên cứu, giảng dạy trong các trường đại học, học viện; sinh viên và học sinh; cán bộ và nhân dân ở các xã, phường, thị trấn, vùng dân tộc, miền núi, hải đảo; sách dành cho công nhân khu công nghiệp, khu chế xuất; sách cho người Việt Nam ở nước ngoài và phục vụ thông tin đối ngoại;... Chủ động xây dựng, củng cố, phát triển mạng lưới cộng tác viên sách lý luận, chính trị; xây dựng cơ chế, chính sách phù hợp để thu hút các nhà khoa học, quản lý, giáo dục, hoạt động thực tiễn... tích cực tham gia biên soạn sách lý luận, chính trị.

Bốn là, nâng cao chất lượng nguồn nhân lực phục vụ công tác xuất bản, phát hành sách lý luận, chính trị. Theo đó, cần tăng cường công tác giáo dục tư tưởng, chính trị, đạo đức và trách nhiệm nghề nghiệp, rèn luyện đạo đức cách mạng, chống các biểu hiện tiêu cực trong đội ngũ cán bộ quản lý, cán bộ biên tập xuất bản. Coi trọng công tác quy hoạch, đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ cán bộ biên soạn sách lý luận, chính trị (cán bộ nghiên cứu, giáo viên giảng dạy môn chính trị, khoa học xã hội và nhân văn) gắn với tiêu chuẩn, vị trí việc làm trong các cơ quan nghiên cứu, trường đại học, học viện và hệ thống các trường bồi dưỡng chính trị. Xây dựng kế hoạch đào tạo, bồi dưỡng dài hạn và phát triển lực lượng, đội ngũ của ngành xuất bản, bảo đảm về quan điểm chính trị và chất lượng nghề nghiệp cho đội ngũ cán bộ lãnh đạo, quản lý, chuyên môn, nghiệp vụ, các tác giả, cộng tác viên trong cả ba khâu xuất bản, in và phát hành.

Đổi mới mạnh mẽ chương trình, nội dung và phương pháp giảng dạy của các khoa xuất bản, phát hành sách ở các trường đại học theo hướng tăng cường thực hành, cung cấp những kỹ năng làm công tác xuất bản, phát hành sách. Xây dựng chương trình đào tạo, bồi dưỡng nâng cao đối với chuyên ngành về biên soạn, biên tập, phát hành sách lý luận, chính trị. Tăng cường phối hợp giữa cơ sở đào tạo và các nhà xuất bản để hoàn thiện chương trình đào tạo cán bộ ngành xuất bản. Các nhà xuất bản nâng cao chất lượng tuyển dụng, tạo điều kiện cho các sinh viên ra trường được thể hiện năng lực và phẩm chất tại các nhà xuất bản.

Năm là, tiếp tục đổi mới và hoàn thiện cơ chế, chính sách đối với công tác xuất bản, phát hành sách lý luận, chính trị: chế độ nhuận bút cao hơn, cơ chế phát hành sách miễn phí và hỗ trợ chi phí phát hành sách. Xây dựng các cơ chế, chính sách ưu đãi cho các nhà xuất bản tham gia thị trường sách lý luận, chính trị, sách điện tử. Quy định cụ thể về điều kiện tham gia hoạt động xuất bản, phát hành sách lý luận, chính trị để tránh hiện tượng hoạt động xuất bản kém chất lượng. Tiếp tục thực hiện chính sách đặt hàng xuất bản sách lý luận, chính trị của Nhà nước. Xây dựng và triển khai các chương trình quốc gia về xuất bản, phát hành sách lý luận, chính trị hằng năm và dài hạn, nhằm phục vụ đắc lực công cuộc đổi mới đất nước, đáp ứng nhu cầu xã hội và bảo đảm khắc phục tình trạng thiếu sách, trắng sách hiện nay...

Sáu là, phát huy vai trò nòng cốt của Nhà xuất bản Chính trị quốc gia Sự thật trong công tác xuất bản, phát hành sách lý luận, chính trị. Xây dựng Nhà xuất bản Chính trị quốc gia Sự thật trở thành Trung tâm xuất bản, in, phát hành sách chính trị, lý luận và pháp luật hàng đầu ở Việt Nam và khu vực, được đầu tư trang thiết bị, công nghệ xuất bản hiện đại, thực hiện có hiệu quả nhiệm vụ sản xuất kinh doanh, bảo đảm đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ chính trị trong giai đoạn cách mạng mới và xu thế phát triển của lĩnh vực xuất bản trên thế giới. Nhà xuất bản chủ động, phối hợp với các ban Đảng, các bộ, ngành có liên quan ở Trung ương xây dựng chương trình, kế hoạch xuất bản sách lý luận, chính trị, pháp luật hằng năm và dài hạn trình Ban Bí thư xem xét, cho chủ trương thực hiện; tổ chức các chương trình nghiên cứu, hội thảo khoa học phục vụ công tác xuất bản, phát hành sách lý luận, chính trị.


1. Chỉ thị số 44-CT/TW, ngày 16/4/2020 của Ban Bí thư về đổi mới, nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác xuất bản, phát hành và nghiên cứu, học tập sách lý luận, chính trị, Hệ thống Tư liệu - Văn kiện Đảng, Báo điện tử Đảng Cộng sản Việt Nam, https://tulieuvankien.dangcongsan.vn/he-thong-van-ban/van-ban-cua-dang/chi-thi-so-44-cttw-ngay-1642020-cua-ban-bi-thu-ve-doi-moi-nang-cao-chat-luong-hieu-qua-cong-tac-xuat-ban-phat-hanh-6377.

2. Hoàng Vĩnh Bảo: Đổi mới và nâng cao hiệu quả xuất bản, phát hành sách lý luận, chính trị, Trang Thông tin điện tử Bộ Thông tin và Truyền thông, ngày 12/5/2021, https://frt.mic.gov.vn/mic_2020/Pages/TinTuc/147188/doi-moi-va-nang-cao-hieu-qua-xuat-ban--phat-hanh-sach-ly-luan--chinh-tri.html.

ThS. PHẠM THỊ HƯƠNG

Nhà xuất bản Chính trị quốc gia Sự thật

Link nội dung: https://chinhtrivaphattrien.vn/xuat-ban-sach-ly-luan-chinh-tri-phuc-vu-cong-tac-bao-ve-nen-tang-tu-tuong-cua-dang-trong-tinh-hinh-moi-yeu-cau-dat-ra-va-dinh-huong-giai-phap-a1704.html