Thanh niên Nhà xuất bản Chính trị quốc gia Sự thật trong bối cảnh chuyển đổi số - cơ hội và thách thức

CT&PT - Với ưu thế năng động, sáng tạo, nhạy bén với khoa học và công nghệ, thanh niên được kỳ vọng là lực lượng đi đầu trong chuyển đổi số, làm chủ công cuộc xây dựng và phát triển mọi lĩnh vực trong tương lai. Thế hệ trẻ, lực lượng thanh niên Nhà xuất bản Chính trị quốc gia Sự thật không nằm ngoài xu thế tất yếu đó. Song, để tiếp cận và bắt kịp xu thế đầy mới mẻ này, lực lượng thanh niên nói chung và đội ngũ thanh niên Nhà xuất bản Chính trị quốc gia Sự thật nói riêng có nhiều thuận lợi, cơ hội, song cũng đứng trước không ít khó khăn thách thức.

Ngày 13/7/2022, Đoàn Thanh niên Nhà xuất bản Chính trị quốc gia Sự thật đã long trọng tổ chức Đại hội lần thứ XI, nhiệm kỳ 2022 - 2027.

Chủ tịch Hồ Chí Minh từng viết: “Thanh niên sẽ làm chủ của nước nhà. Phải học tập mãi, tiến bộ mãi, mới thật là thanh niên”. Lời Bác dạy đã trở thành nguồn động viên to lớn, khích lệ tinh thần ham học hỏi, ham rèn luyện của thanh niên Việt Nam, khẳng định vai trò của quan trọng của thế hệ trẻ, của lực lượng thanh niên trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.

Kế tục sâu sắc lời dạy của Người, Đảng ta đã nhiều lần xác định: “Thanh niên là rường cột của nước nhà, chủ nhân tương lai của đất nước, là lực lượng xung kích trong xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, một trong những nhân tố quyết định sự thành bại của sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước, hội nhập quốc tế và xây dựng chủ nghĩa xã hội”.

Thấm nhuần lời dạy của Bác Hồ và sự kỳ vọng của Đảng, trong suốt chiều dài lịch sử của đất nước, thanh niên Việt Nam luôn nêu cao truyền thống yêu nước, chí khí anh hùng, bất khuất của dân tộc, hăng hái đi tiên phong trên mọi lĩnh vực, cống hiến to lớn vào sự nghiệp dựng nước và giữ nước, giữ vững vai trò là đội quân xung kích cách mạng, sẵn sàng vượt qua mọi khó khăn, thử thách, cùng dân tộc làm nên những chiến thắng lịch sử, giành trọn vẹn độc lập và thống nhất Tổ quốc, đưa cả nước tiến vào kỷ nguyên mới - kỷ nguyên độc lập dân tộc và đi lên chủ nghĩa xã hội.

Ngày nay, trong công cuộc đổi mới, đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa và hội nhập quốc tế, tuổi trẻ cả nước đã và đang tiếp tục phát huy truyền thống quý báu của các thế hệ cha anh, bắt nhịp nhanh với điều kiện mới, có ý chí vươn lên lập thân, lập nghiệp, xung kích, sáng tạo, sẵn sàng có mặt ở mọi nơi khó khăn, gian khổ và sẵn sàng đón nhận nhiệm vụ mới. Đặc biệt, trong bối cảnh cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ tư đang phát triển như vũ bão trên phạm vi toàn cầu, với sự tiến bộ vượt bậc của khoa học và công nghệ, khái niệm chuyển đổi số trở nên vô cùng phổ biến bên cạnh các khái niệm như: điện toán đám mây, Big data, Blockchain,... và được coi như một xu hướng tất yếu trong thời kỳ cách mạng số 4.0, thì vai trò của thanh niên lại càng trở nên quan trọng hơn bao giờ hết.

Với ưu thế năng động, sáng tạo, nhạy bén với khoa học và công nghệ, thanh niên được kỳ vọng là lực lượng đi đầu trong chuyển đổi số, làm chủ công cuộc xây dựng và phát triển mọi lĩnh vực trong tương lai. Và thế hệ trẻ, lực lượng thanh niên Nhà xuất bản Chính trị quốc gia Sự thật không nằm ngoài xu thế tất yếu đó. Song, chuyển đổi số là quá đa dạng, không có con đường và hình mẫu chung cho tất cả, đem đến rất nhiều cơ hội và cũng không ít thách thức đối với lực lượng thanh niên nói chung và đội ngũ thanh niên Nhà xuất bản Chính trị quốc gia Sự thật nói riêng:

Về cơ hội:

Thứ nhất, chuyển đổi số sẽ làm thay đổi toàn ngành xuất bản, từ khâu sản xuất (biên tập, thiết kế, xuất bản) đến khâu tổ chức lưu thông, phân phối qua các nền tảng, hệ thống cung cấp sách điện tử. Theo đó, với ưu thế nhạy bén với khoa học và công nghệ, những cán bộ biên tập trẻ có khả năng thích ứng nhanh, dễ dàng vận dụng công nghệ trong quá trình biên tập, chuyển từ hình thức biên tập bản thảo giấy sang biên tập máy, rút ngắn thời gian và công đoạn biên tập, sang bông, đọc morat, từ đó gia tăng số lượng bản thảo biên tập.

Thứ hai, với số lượng người sử dụng các thiết bị điện tử, truy cập internet tại Việt Nam, việc chuyển đổi số trong hoạt động xuất bản có nhiều thuận lợi. Trong đó, đặc biệt là việc giúp đa dạng hóa các dạng thức tuyên truyền, truyền thông, kinh doanh xuất bản phẩm. Theo đó, việc phổ biến hóa các sản phẩm xuất bản phẩm không dừng lại ở việc tuyên truyền, phát tờ rơi, mà hiện nay công tác truyền thông qua fanpage, website, sàn thương mại điện tử Book.365, hay St.Book - hệ thống xuất bản, phát hành xuất bản phẩm điện tử của Nhà xuất bản Chính trị quốc gia Sự thật… ngày càng trở nên phổ biến. Đây là điều kiện thuận lợi để giới thiệu rộng rãi ấn phầm xuất bản của Nhà xuất bản đến bạn đọc.

 Thứ ba, chuyển đổi số tạo ra sự đa dạng các sản phẩm, đa dạng hóa các hình thức sản phẩm xuất bản: sách in, sách điện tử, sách nói… Hình thức sách được đa dạng hóa, theo đó, sản phẩm xuất bản cũng có thêm nhiều cơ hội để đến tay bạn đọc, được bạn đọc đón nhận và quan tâm, hoạt động kết nối và tương tác giữa tác giả - biên tập viên và độc giả cũng trở nên dễ dàng hơn. Từ đó, một thị trường xuất bản mở được hình thành. Quá trình tự xuất bản, quá trình phát hành sách diễn ra trên một nền tảng số, xuyên quốc gia và biên giới địa lý không còn là vấn đề lớn.

Thứ tư, chuyển đổi số giúp Nhà xuất bản gia tăng cơ hội để gia nhập vào thị trường thương mại điện tử thực chất hơn. Điều này đặc biệt có ý nghĩa đối với lực lượng làm công tác kinh doanh, phát hành sách. Với các ấn bản sách điện tử, cho phép Nhà xuất bản tiếp cận với những phương thức bán sách mới trên các thị trường trực tuyến mới như Amazon, eBay, Tiki, Lazada hay Shopee…  Nếu như trước đây độc giả phải đến chợ trời hoặc hiệu sách để “săn” những đầu sách đã hết, theo đó sẽ không có khoản thu nào trong số này được trả lại cho Nhà xuất bản; thì giờ đây, Nhà xuất bản có thể tăng doanh thu từ những đầu sách này bằng cách bán chúng dưới dạng sách điện tử và khai thác các luồng doanh thu mới.

Ban Chấp hành Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh Nhà xuất bản Chính trị quốc gia Sự thật khóa XI, nhiệm kỳ 2022 - 2027 ra mắt Đại hội

Về thách thức:

Một là, để chuyển đổi số, điều kiện thiết yếu là phải có nền tảng kỹ thuật và công nghệ, trong khi đó, đội ngũ thanh niên Nhà xuất bản hầu hết đều chưa được trang bị đầy đủ các kỹ năng, chưa đáp ứng được yêu cầu để tham gia vào quá trình chuyển đổi số một cách toàn diện và hiệu quả. Vì vậy, Nhà xuất bản cần có chiến lược đào tạo, bồi dưỡng cán bộ, đặc biệt là cán bộ trẻ về kỹ năng, môi trường số và công nghệ để quy trình hoạt động được tối ưu hóa. Đồng thời, đầu tư trang thiết bị cần thiết để các cán bộ trẻ có điều kiện thực hiện nhiệm vụ chuyển đổi số.

Hai là, khó khăn của chuyển đổi số còn nằm ở các khâu trong quá trình chuyển đổi số, từ tác quyền, sở hữu trí tuệ đến các vấn đề như hiểu biết công nghệ, kiến thiết mạng lưới cộng tác viên, khách hàng, nền tảng sản xuất, kinh doanh để họ hiểu về chuyển đổi số. Công việc đó không chỉ phụ thuộc vào đơn vị xuất bản, mà còn phụ thuộc vào các kết nối của ngành xuất bản như bản quyền, sở hữu trí tuệ, nội dung liên quan đến tác giả, dịch giả, chế bản, độc giả...

Ba là, thói quen sử dụng sách giấy của người tiêu dùng - một khó khăn không  nhỏ của qua trình chuyển đổi số. Chuyển đối số trong ngành sách không chỉ phụ thuộc vào công nghệ chuyển đổi, mà còn phụ thuộc vào suy nghĩ, thói quen chuyển đổi của người tiêu dùng. Và lực lượng thanh niên phải là những người tiên phong trong công cuộc thay đổi thói quen đọc sách, phát triển không phải sự thay thế, sách điện tử không khiến sách in thất thế, vấn đề quan trọng là phải làm cho mối quan hệ giữa sách in và sách điện tử là mối quan hệ thúc đẩy tương tác, cùng phát triển.

 Nói về thách thức của chuyển đổi số đối với ngành xuất bản, Tổng Giám đốc Alphabook cho rằng: “Chúng ta đơn giản nghĩ rằng chuyển đổi số là chuyển định dạng từ sách giấy sang Ebook, Audiobook… Nhưng chúng ta quên rằng, để chuyển từ giấy sang các định dạng khác, đòi hỏi con người, cách thức, bộ máy, tư duy phải chuyển đổi sang định dạng mới”. Như vậy, chuyển đổi số là một quá trình thay đổi toàn diện, mà tư duy chính là căn cốt của vấn đề. Giới trẻ nói chung, thanh niên trí thức trẻ nói riêng là những người có tốc độ tiếp cận công nghệ, chuyển đổi số nhanh nhất. Chỉ khi lực lượng này tiếp cận chuyển đổi số, làm chủ thông tin thì mới có thể giải được bài toán thách thức chuyển đổi. Đó cũng là bài toán mà đội ngũ cán bộ trẻ Nhà xuất bản Chính trị quốc gia Sự thật phải nỗ lực tìm kiếm lời giải trong bối cảnh mới hiện nay.

Trước hết, mỗi đoàn viên, thanh niên Nhà xuất cần phát huy tối đa sở trường, thế mạnh và sự năng động, nhiệt huyết, linh hoạt, nhạy bén trong tiếp thu và ứng dụng khoa học và công nghệ vào hoạt động biên tập, xuất bản, đặc biệt là nâng cao năng lực sử dụng thiết bị phần mềm, năng lực khai thác dữ liệu thông tin, năng lực giao tiếp, hợp tác, ứng xử trên các nền tảng số; tích cực phát huy năng lực học tập, lao động, phát triển, nhất là đổi mới sáng tạo, nêu cao tinh thần cầu thị, ham học hỏi, sẵn sàng dấn thân vào khó khăn, thức thách, dám nghĩ, dám làm, dám chịu trách nhiệm. Từ đó, chung tay góp sức làm nên những thành tựu mới trong lĩnh vực chuyên môn, hoạt động xã hội, cộng đồng, góp phần thực hiện sứ mệnh của thế hệ trẻ trong công cuộc chuyển đổi số quốc gia.

Phạm Hương

Nhà xuất bản Chính trị quốc gia Sự thật